Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Gréco Juliette. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Gréco Juliette. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

09 Μαΐου 2023

Juliette Gréco - ανταπόκριση (2015)


Παρότι τον Σεπτέμβρη του 2020 φρόντισα να αποχαιρετήσω την Juliette Gréco δημοσιεύοντας στο blog τη συνέντευξη που ευτύχησα να κάνω μαζί της πίσω στο 2015 (δείτε εδώ), αμέλησα να βάλω και την ανταπόκριση από τη συναυλία που έδωσε τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς στο θέατρο «Παλλάς». Την αποχαιρετιστήρια μιας μακράς καριέρας, στην οποία έσπευσαν να δώσουν το παρών και ο Γιάννης Σπανός με τη Μαρία Φαραντούρη (μεταξύ άλλων).

Η παράβλεψη διορθώνεται λοιπόν τώρα, με την κάτωθι παράθεση της εν λόγω ανταπόκρισης, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis –εδώ περιλαμβάνει κάποιες μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από υλικό που δόθηκε στον Τύπο για τις ανάγκες του promo


Καθώς έμπαινα στο «Παλλάς», ένα οπτικό κι ένα ακουστικό ερέθισμα παρείχαν τις πρώτες ενδείξεις για το τι να περιμένω: ο ήχος του κουδουνιού φανέρωσε ότι η βραδιά θα ξεκινούσε στην ώρα της, ενώ η κοσμοσυρροή επιβεβαίωσε τα όσα γράφονταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περί (σχεδόν) sold out. Το άστρο της Juliette Gréco, σκέφτηκα, ακόμα λάμπει στη συνείδηση του κοινού. Του δικού της, έστω, κοινού, καθώς έβλεπες κυρίως κόσμο μιας κάποιας ηλικίας να έχει δώσει το παρών –δεν έλειψαν πάντως και οι νεαρότερες φάτσες– αλλά και αρκετούς διάσημους στα μπροστά: ο πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., Ευάγγελος Βενιζέλος, ας πούμε, βρισκόταν στην πρώτη σειρά, ενώ κάπου κοντά μου είδα τη Μαρία Φαραντούρη και λίγο πιο πέρα καθόταν (πολύ διακριτικά) ο Γιάννης Σπανός. 

Τελικά, βέβαια, η προσέλευση αποδείχθηκε το κομμάτι της εξίσωσης που κερδήθηκε εύκολα: τα δύσκολα θα άρχιζαν με την έναρξη της συναυλίας. Η Γαλλίδα σταρ κέρδισε ένα συγκρατημένο, μα θερμά σεβάσμιο χειροκρότημα με το που εμφανίστηκε στη σκηνή, αλλά η πρώτη «επαφή» άφησε πολλούς θεατές παγωμένους στις θέσεις τους, αμήχανους. To "Bruxelles" του Jacques Brel επιλέχθηκε ίσως με στόχο μια δυναμική αρχή, έτσι όπως ισορροπεί ανάμεσα σε τραγούδι και θεατρική πρόζα, μα βγήκε τραχύ, άσχημο και εμφανώς εκτός των νυν δυνατοτήτων της Gréco. Και των φωνητικών (οι στίχοι χάθηκαν μέσα σε ακαλαίσθητους βρυχηθμούς) και των κινησιολογικών. Ακόμα κι αν είχες πάει προετοιμασμένος για περισσότερα μπάσα και γρέζι στις ερμηνείες και συμβιβασμένος με την ιδέα ότι στα 88 της η Gréco δεν θα αλώνιζε τη σκηνή, μα θα «έπαιζε» περισσότερο με τα χέρια της, μιλάμε για ένα λίαν αποκαρδιωτικό ξεκίνημα.

Το "Bruxelles", επίσης, σήμαινε και κάτι ακόμα: ότι το πρόγραμμα της συναυλίας το οποίο κρατούσαμε στα χέρια μας δεν είχε καμία ακρίβεια. Ναι, περιελάμβανε (σχεδόν) όλα τα τραγούδια που ακούσαμε· όχι όμως στη σωστή σειρά. Κι εκεί νομίζω χάθηκε αυτόματα η όποια επαφή μπορούσε να συντελεστεί με το νεαρότερο κοινό που βρέθηκε στο «Παλλάς», παρεκτός βέβαια και γνώριζαν γαλλικά. Για την ιστορία, πάντως, ήταν μια καλή setlist. Και μετρημένη σε χρόνο (70 λεπτά, χωρίς encore) και με μπόλικο Brel αλλά και Serge Gainsbourg και με τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια της Gréco παρόντα ("Une Petit Poison, Un Petit Oiseau", "La Javanaise", "Les Feuilles Mortes", "Déchabillez-Moi").  

Καθόμουν παρ' όλα αυτά στη θέση μου υπομονετικά, διατηρώντας την ψυχραιμία μου. Γιατί κάτι μου έλεγε πως η Gréco θα ρέφαρε, θα κατάφερνε να γυρίσει τούμπα την αρχική απογοήτευση, η οποία συνεχιζόταν εντωμεταξύ, τραγούδι το τραγούδι (το έρμο το "Amsterdam"...). Δεν γινόταν να είχε βγει σε περιοδεία αν δεν μπορούσε πια, έλεγα από μέσα μου· σίγουρα κράταγε δυνάμεις. 

Έπεσα μέσα –και χαίρομαι γι' αυτό. 

Η φωνή μπορεί να μην ήταν πια εκεί, ήταν όμως η φλόγα. Η περσόνα της Juliette Gréco, τα όσα πότισαν το ρεπερτόριό της με διαχρονικότητα, όσα την έκαναν αυτή που είναι. Κάπου λοιπόν στη μέση της συναυλίας, βρήκε όλα τα σωστά πατήματα, έκανε και τα χέρια της κομμάτι των ερμηνειών και κατόρθωσε να φέρει μπροστά μας μια ιδέα έστω από όλα εκείνα που την έκαναν σπουδαία. Κατόπιν μάλλον κουράστηκε και πάλι και δεν μπόρεσε έτσι να αποδώσει ούτε το μισό της δραματικής αίγλης του "Ne Me Quitte Pas", όμως εκείνο το μεσαίο κομμάτι της συναυλίας έφτανε και περίσσευε. To "Avec Les Temps" του Léo Ferré δεν θα το έβρισκες στο πρόγραμμα, υπήρξε όμως ένα στιγμιότυπο-τομή για τη βραδιά: ήταν το σημείο που η Gréco σ' έκανε να βουρκώσεις, ωθώντας σε να αντιληφθείς γιατί η καλοστεκούμενη 80άρα που είχες ενώπιόν σου υπήρξε μια αληθινά μεγάλη σταρ. Και κάτι τέτοιο, ξέρετε, δεν το χάνεις τελικά ποτέ.

Στο «Παλλάς» η Juliette Gréco έπαιξε μαζί με δύο καταπληκτικούς μουσικούς: τον Jean-Louis Matinier, οργανοπαίκτη με σπάνια εμβρίθεια στην τζαζ και world μουσική και σίγουρα τον καλύτερο ακορντεονίστα που θυμάμαι να έχω ακούσει· και τον Gérard Jouannest, τον άνθρωπο δηλαδή που σταδιοδρόμησε ως πιανίστας του Jacques Brel. Στα 81 του, σήμερα, παραμένει ένας θαυμάσιος και πολύ ουσιαστικός βιρτουόζος, μοιράζεται δε με τη Gréco και τη ζωή του εκτός από τη μουσική, μιας και είναι ο σύζυγός της από το 1988. 

Τον επίλογο αυτού του κειμένου, όμως, θα τον γράψει δικαιωματικά η ίδια η Γαλλίδα σταρ, με την κίνησή της να ανεβάσει τον Γιάννη Σπανό στη σκηνή του «Παλλάς» ενώ το κοινό την επευφημούσε με ζωηρές ιαχές και παλαμάκια, για ένα σεμνό «ευχαριστώ». Τα του Σπανού στο Παρίσι, τώρα, είναι μια άλλη ιστορία –την οποία μπορείτε να αναζητήσετε στο περιοδικό Μετρονόμος, σε ένα υποδειγματικό άρθρο του Αλέξη Βάκη. 




24 Σεπτεμβρίου 2020

Juliette Gréco - συνέντευξη (2015)


Το 2015 η Juliette Gréco ετοιμαζόταν να έρθει στην Αθήνα, έχοντας διαλέξει να ξεκινήσει την αποχαιρετιστήρια περιοδεία της από το θέατρο Παλλάς (όπου, για την ιστορία, παραβρέθηκε και ο Γιάννης Σπανός, αλλά και η Μαρία Φαραντούρη). Το ίνδαλμα του γαλλικού chanson ήταν τότε 88 χρονών. Και, όπως μου εξήγησε, αποφάσισε να τερματίσει την καριέρα της γιατί «κάτι μου είπε ότι πρέπει να φύγω, πριν να είναι πολύ αργά».

Η συζήτησή μας, δεν ήταν εύκολη: εγώ ψιλοκαταλαβαίνω γαλλικά, μα δεν τα μιλάω· εκείνη καταλάβαινε αγγλικά, αλλά δεν τα μιλούσε καλά. Όταν όμως υπάρχει διάθεση, πάντα βρίσκεται ο τρόπος. 

Και η Juliette Gréco είχε πράγματι τη διάθεση να κουβεντιάσουμε για πολλά. Μεταξύ άλλων, για τη ναζιστική κατοχή στη Γαλλία, για τα καφέ των Υπαρξιστών στο Παρίσι, για τη σχέση της με τον Miles Davis και τον λόγο για τον οποίον δεν παντρεύτηκαν. Είναι μία από τις πιο αγαπημένες συνεντεύξεις της καριέρας μου αυτή και το θεωρώ μεγάλη τιμή που φάνηκε τόσο πρόθυμη να συζητήσει για όλα αυτά.

Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε τότε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης αλλαγές. Ως τελευταίο adieu (παρότι δεν της άρεσε η λέξη αυτή) σε μια μεγάλη κυρία της Γαλλίας, με ένα από καρδιάς «merci beaucoup» για όσα μας άφησε. 


Η Merci τουρνέ θα σας φέρει στην Αθήνα, σε λίγες μέρες, είναι εντούτοις μια αποχαιρετιστήρια περιοδεία. Λένε ότι οι καλλιτέχνες παραμένουν για πάντα ερωτευμένοι με τη σκηνή, πότε λοιπόν έρχεται εκείνη η αποφασιστική στιγμή που γράφει «τέλος»;
 
Δεν μου αρέσει η λέξη «αντίο». Γι' αυτό και δεν ήθελα η συγκεκριμένη περιοδεία να έχει ως τίτλο τον αποχαιρετισμό· ήθελα να είναι ένα ευχαριστώ. Μια τελευταία μεν φορά στη σκηνή, αλλά για να μιλήσουμε με όλους αυτούς τους ανθρώπους, να ξανασυναντηθούμε ή και να συναντηθούμε ίσως για πρώτη φορά. Για μένα, το ότι έφτασα στα 88 λειτούργησε ως όριο: κάτι μου είπε πως πρέπει να είμαι προσεκτική πια, ότι πρέπει να φύγω πριν να είναι πολύ αργά. 
 
Αποχαιρετιστήρια περιοδεία σημαίνει και ότι θα πάψετε να ηχογραφείτε; Ή άλλο πράγμα η δισκογραφία; 
 
Δεν είμαι σίγουρη, δεν ξέρω σ' αυτό το σημείο... Είναι κάτι που δεν έχω σκεφτεί, καθώς η απόφασή μου να κάνω τη Merci περιοδεία ήταν σχετικά πρόσφατη. 
 
Στο τελευταίο σας άλμπουμ (Gréco Chante Brel, 2013) τραγουδήσατε Jacques Brel. Τον συναντήσατε κατά τη διάρκεια της καριέρας σας; Και ποια εντύπωση σας έμεινε από εκείνον; 
 
Ναι, γνωριστήκαμε με τον Jacques Brel το 1954. Ήμουν μάλιστα η πρώτη του ερμηνεύτρια. Τότε ξεκίνησε να γράφει τραγούδια, πράγμα που δεν είχε κάνει για κανέναν άλλον ως τότε. Με συγκίνησε, με εξέπληξε και με έκανε περήφανη. Γίναμε φίλοι και μείναμε φίλοι, μέχρι που έφυγε χωρίς να μας πει πού πηγαίνει...
 
Εσείς, πάλι, είχατε ξεκινήσει την καλλιτεχνική σας καριέρα κάποια χρόνια πριν, το 1948 –αλλά ως ηθοποιός· και μεταπηδήσατε στο τραγούδι 2 χρόνια αργότερα. Σινεμά ή τραγούδι, τελικά;
 
Τραγούδι! Τίποτα δεν παραβγαίνει με την ανθρώπινη επαφή, με την επικοινωνία με το κοινό. Το να κρατάς έτσι την αναπνοή σου, όπως όταν τραγουδάς, είναι για μένα κάτι μαγικό, αναντικατάστατο. 
 
Ποιες φωνές του γαλλικού chanson ήταν τότε τα δικά σας ινδάλματα; 
 
H Agnes Capri, σίγουρα. Και η Louise Marie Damien (έκανε καριέρα ως Damia), τα τραγούδια της οποίας τραγουδούσε η μητέρα μου. Η Cora Vaucaire, επίσης: μου άρεσε πολύ το "Les Feuilles Mortes" της. Τέτοιες φωνές αγαπούσα, από ανθρώπους σπάνιους και όμορφους. Αλλά και τη Lucile Poirier, το "Parlez Moi D' Amour" είναι από τα πιο αγαπημένα μου κομμάτια.
 
Πριν απ' όλα αυτά, ήσασταν από τους Γάλλους που υπέφεραν κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής –σας συνέλαβε μάλιστα η Γκεστάπο ως μέλος της αντίστασης όταν ήσασταν 16, μαζί με τη μητέρα σας και τη μεγαλύτερη αδερφή σας. Πώς επιβιώσατε από τη διαβόητη φυλακή Fresnes, όπου καταλήξατε;
 
Δεν ήμουν Εβραία και δεν ήμουν ενήλικη. Κι αυτά τα δύο πράγματα με κράτησαν μακριά από τα πιο δυσάρεστα πράγματα που συνέβαιναν στη φυλακή Fresnes. Έμεινα μερικές εβδομάδες εκεί και με απελευθέρωσαν έπειτα, αφήνοντάς με στη λεωφόρο Foch, με ένα εισιτήριο του μετρό στο χέρι. Μου φάνηκε ως ο πιο όμορφος δρόμος στον κόσμο.


Με τη μητέρα και την αδερφή σας, τι συνέβη; 
 
Τις πήγαν στο στρατόπεδο Ravensbrück στη Γερμανία, κι από εκεί ήταν να τις μεταφέρουν σε ένα στρατόπεδο εξόντωσης στην Πολωνία. Λίγο πριν το κρατητήριο βρεθεί στις φλόγες, στο τέλος του Πολέμου, τις ανάγκασαν να αρχίσουν να περπατάνε προς τα εκεί μαζί με πολλές ακόμα γυναίκες. Όμως ένας Ola Shen, που τον είχαν απελευθερώσει οι Πολωνοί, τις μετέφερε στην άλλη πλευρά του λόφου. Και λίγο μετά έφτασαν οι Αμερικανοί, οι οποίοι τις βοήθησαν να επιστρέψουν στο Παρίσι.    
 
Πώς αρχίσατε να συχνάζετε στα καφέ του Saint-Germain-des-Prés, μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας; Τι συνέβαινε τότε εκεί και τι σας έκανε να πιστέψετε ότι αυτός ήταν ο κόσμος στον οποίον ανήκατε; 
 
Όλα οφείλονταν σ' Αυτούς, στους Υπαρξιστές· εγώ δεν έπαιξα κάποιον ρόλο. Και είναι περίεργο που ο Τύπος της εποχής εστίασε σε μένα, ίσως ως δείγμα της νεολαίας εκείνων των χρόνων. Για τους Υπαρξιστές πάντως αντιπροσώπευα κάτι, μάλλον λόγω της εμφάνισής μου –μπορεί και γιατί τους φαινόμουν λίγο παράξενη: κάτι ξεχωριστό και καθόλου της μόδας. Και ξαφνικά έγινα κάτι σαν διαφήμιση της φιλοσοφίας τους. Είναι απίστευτο και απίθανο, μα έγινα το πρόσωπο και η φωνή των καιρών μου. Η «μούσα του Υπαρξισμού», με αποκάλεσαν. 
 
Και ακόμα έτσι σας αποκαλούν. Κοιτάω το δελτίο Τύπου της αθηναϊκής σας εμφάνισης και το βλέπω ν' αναπαράγεται κι εκεί...
 
Δεν το επεδίωξα ποτέ να με πουν έτσι, ήταν πιστεύω μια επινόηση του Τύπου. Ήταν πάντως περίεργο το τι συνέβη, φαίνεται δηλαδή πως ο τρόπος με τον οποίον διάλεξα τότε να ζήσω ταίριαζε με το τι αποζητούσε η γαλλική νεολαία μετά τον Πόλεμο.
 
Είναι αλήθεια ότι ο Miles Davis δεν σας παντρεύτηκε γιατί πίστευε πως κάτι τέτοιο θα κατέστρεφε την καριέρα σας, καθώς στις Ηνωμένες Πολιτείες της εποχής δεν θα ήσασταν παρά η «πόρνη του Νέγρου»;
 
Ναι, είναι αλήθεια... Και είναι ξέρετε άσχημο. Όχι μόνο για μένα, αλλά και για εκείνον που το είπε. Γιατί μια ιστορία αγάπης, είναι απλά μια ιστορία αγάπης: αφορά πάντα και τα δύο πρόσωπα τα οποία εμπλέκονται σ' αυτήν.
 
Γίνατε ένα από τα μεγαλύτερα ινδάλματα του γαλλικού chanson. Τι έκανε αυτή τη μορφή τραγουδιού τόσο δημοφιλή διεθνώς, ακόμα και σε χώρες σαν την Ελλάδα, ανάμεσα σε κόσμο που δεν ήξερε γαλλικά; 
 
Δεν ξέρω γιατί άρεσα τόσο στο κοινό. Μπορεί γιατί ήμουν πάντοτε ειλικρινής και μιλούσα με θάρρος για όσα πίστευα. Ίσως τους άρεσε αυτή μου η ισχυρογνωμοσύνη, το ότι είχα τόση πίστη στις ιδέες μου. Πραγματικά πάντως, δεν ξέρω... Πιστεύω όμως πως στην Ελλάδα αρκετός κόσμος γνώριζε γαλλικά και μπόρεσε να επικοινωνήσει και με το νόημα των τραγουδιών μου. Η Ελλάδα για μένα δεν είναι μόνο μια όμορφη χώρα, μα και μια χώρα πολιτισμού. Παραμένει η πηγή όλης μας της κουλτούρας. 
 
Όσοι σας έχουν γνωρίσει από κοντά, ισχυρίζονται πως μοιάζετε πολύ πιο νέα από όσο λένε τα χρόνια και ότι έχετε την ψυχή ενός νεαρού κοριτσιού. Θα σας ρωτήσω λοιπόν για το μέλλον, κλείνοντας αυτήν τη συνέντευξη...
 
(γελάει)
Δεν σχεδιάζω τίποτα άλλο για το 2015, πέρα από τη Merci περιοδεία, πέρα από το να ταξιδέψω στη χώρα μου, στην Ευρώπη και σε ένα κομμάτι του υπόλοιπου κόσμου όπου υπήρξαν άνθρωποι όλα τούτα τα χρόνια που με άκουσαν και με αγκάλιασαν. Είμαι ευγνώμων σε όλους όσους άφησαν τη στάμπα τους στη ζωή μου, άλλοτε κάνοντάς τη αδιανόητα χαρούμενη κι άλλοτε αδιανόητα δυστυχισμένη.