Μια κριτική μου από την άνοιξη του 2019 στο άλμπουμ «Bloom» της ανερχόμενης Areni Agbabian, η οποία, μέσα σε μια πενταετία, βρέθηκε από τον κόσμο των αυτοχρηματοδοτούμενων δισκογραφικών εκδόσεων στα σαλόνια της ECM.
Όπως κι άλλα μου κείμενα της ίδιας περιόδου, η κριτική αυτή πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis, του οποίου ήμουν τότε αρχισυντάκτης. Αναδημοσιεύεται τώρα εδώ με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* η κεντρική φωτογραφία προέρχεται από το υλικό που έδωσε ως promo στον Τύπο η ECM και ανήκει στον Mher Vahakn
Μέσα σε μια πενταετία, η Areni Agbabian βρέθηκε από τις συνεργασίες με τον Tigran Hamasyan και τον κόσμο των αυτοχρηματοδοτούμενων δισκογραφικών εκδόσεων στα σαλόνια της ECM, ταιριάζοντας ταμάμ με τη new series ετικέτα της περίφημης γερμανικής εταιρείας: η μουσική της πρόταση περιέχει κάμποσο από εκείνο το «άλλο» που αναζητά για την τελευταία ο Manfred Eicher.
Το Bloom είναι μια έκταση αραιοκατοικημένη. Δίπλα στη φωνή και στο πιάνο της Areni Agbabian, υπάρχει βασικά μόνο ο Ελβετός δεξιοτέχνης των κρουστών Nicolas Stocker και ο Manfred Eicher, ο οποίος αυτή τη φορά δεν αρκείται μόνο στον ρόλο του παραγωγού: σε δύο περιστάσεις τον βρίσκουμε να παρεμβαίνει στο υλικό και ως δημιουργός, συνεισφέροντας τις πιανιστικές γέφυρες "Whiteness" και "Rain Drops". Η αίσθηση του «αραιού» διακρίνει όμως και τη μουσική που ακούμε, η οποία μοιάζει να αναδύεται σε ψήγματα από τη σιωπή, διαγράφοντας ψιθυριστά τους οργανικούς και τραγουδιστικούς της κύκλους. Τα πράγματα παραμένουν διακριτικά ακόμα και όταν οι διάρκειες των κομματιών υπερβαίνουν τα 7 λεπτά.
Η Agbabian πρεσβεύει εδώ ένα πολυσυλλεκτικό δημιουργικό σύμπαν, το οποίο επιδιώκει να ανθίσει στα σύνορα των αναφορών του. Ως Αμερικανίδα με καταγωγή από την Αρμενία, άλλωστε, γνωρίζει από πρώτο χέρι και τι σημαίνει, μα και τι συμβαίνει όταν συναντιούνται δύο ξέχωροι κόσμοι.
Έτσι, η μουσική της απηχεί τις folk παραδόσεις της καυκάσιας ρίζας της –αντλώντας μάλιστα απευθείας, στις περιπτώσεις των "Garun A" και "Anganim Revisited"– ενώ παραμένει σε καλά συγκροτημένα Δυτικά πλαίσια, θέτοντας σε πρώτο πλάνο την τριβή της τόσο με την (ευρωπαϊκή) αυτοσχεδιαστική τζαζ, όσο και με την πιο σύγχρονη όψη της όπερας. Το διμερές "Patience" είναι ένα πρώτης τάξης παράδειγμα των δυνατοτήτων της, αλλά και της γήινης εκείνης εκφραστικότητας που διακρίνει τις ερμηνείες της, ενώ ο δίσκος διαθέτει κι άλλες κορυφώσεις στη συνέχεια, σε κομμάτια σαν το "The Water Bride", το "Mother" ή το "The River". Τα οποία και κρατούν τα μπόσικα ενάντια σε μια τάση παράδοσης στις βασικές κατευθύνσεις της ECM αισθητικής, που προβάλλουν στο βάθος ως απειλητική μανιέρα.
Το Bloom συγγενεύει αρκετά με έναν ακόμα πρόσφατο δίσκο της ίδιας σειράς –το Partir της Elina Duni. Αποπειράται δηλαδή κι αυτό να αρθρώσει ανησυχίες σε folk φόντο, έχοντας ως πλοηγό έναν διαπολιτισμικό μινιμαλισμό που μπορεί να ενημερώνεται από τον επίκαιρο αυτοσχεδιασμό ή τους λόγιους πειραματισμούς των προετοιμασμένων πιάνων, μα δεν ταυτίζεται μαζί τους. Έστω και μερικώς, παραμένει εδραιωμένο στη folk πλευρά των πραγμάτων και επιδιώκει μια απολύτως σύγχρονη ανάγνωσή τους, η οποία κινδυνεύει μόνο από μια αίσθηση δυσκίνητου ακαδημαϊσμού. Για την ώρα, η Areni Agbabian την κερδίζει στα σημεία· και δείχνει ότι έχει τις ικανότητες ώστε να πετύχει ακόμα καλύτερες ισορροπίες, στο μέλλον.
