Με τους Gogol Bordello είχα και διατηρώ αμφίθυμη σχέση. Εκεί στις αρχές των '00s, όταν πρωτοεμφανίστηκαν στα μουσικά πράγματα, μου φάνηκαν γελοίοι: ούτε punk που τους βάφτιζαν, ούτε επαρκώς κάτι άλλο (gypsy, polka, δεν ξέρω τι), απλά ένα χαοτικό ανακάτεμα στυλ, του τύπου που φοριόταν πολύ στις αρχές του 21ου αιώνα –και ως έναν βαθμό όλοι σχεδόν στηρίξαμε, δίχως να αξίζει.
Μετά, όμως, έβγαλαν εκείνον τον κίτρινο δίσκο με τη σφεντόνα, το Gypsy Punks: Underdog World Strike (2005). Κι ακόμα τραγουδάω καμιά φορά από μέσα μου το "Start Wearing Purple". Μετά ήρθε το Super Taranta! (2007) –το οποίο ΟΚ, κάπως κράτησε το μομέντουμ, χωρίς όμως να είναι και τίποτις σπουδαίο– κι έπειτα το ξανάχασα το ενδιαφέρον μου. Μάλλον για τα καλά, αν και γνωρίζω ότι το 2014 που φάνηκαν για τελευταία φορά στην Αθήνα ήταν οι γνωστοί παλαβιάρηδες εαυτοί τους. Με την καλή και ξεσηκωτική έννοια.
Στο μεσοδιάστημα, το 2008, ανέλαβα να πάρω ένα τηλέφωνο τον ηγέτη τους Eugene Hütz, για να κάνουμε μια κουβέντα για λογαριασμό του περιοδικού Sonik, καθώς θα έρχονταν στην Αθήνα για το (ξεχασμένο, πλέον) φεστιβάλ Fly Beeyond. Στην αρχή ήταν ξινιόλος και περίεργος –άγνωστο γιατί. Αλλά στην πορεία το βρήκαμε και καταλήξαμε να γελάσουμε αρκετά, συζητώντας (μεταξύ άλλων) για τη Madonna, για τον Θεό, για παράξενους θείους από το εξωτερικό και για ...λεμονάτα σκουμπριά!
Η κουβέντα μας δημοσιεύτηκε σε ένα από τα καλοκαιρινά Sonik του 2008, ενώ λίγο μετά πέρασε και στο ίντερνετ (στο Avopolis). Με την αφορμή ωστόσο του νέου ερχομού των Gogol Bordello στην Αθήνα (Τεχνόπολη, Τρίτη 5 Ιουλίου) αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις. Οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το promo υλικό που δόθηκε τότε προς τον Τύπο.
Στη Γαλλία σας βρίσκω, από ό,τι έμαθα. Πώς τα περνάτε εκεί;
Όλα κυλάνε ρολόι, αλλά μη νομίζεις ότι έχουμε και πολύ χρόνο στη διάθεσή μας για βόλτες και άραγμα. Δίνουμε έξι συναυλίες την εβδομάδα.
Αυτό το καλοκαίρι σας περιμένουμε και στην Αθήνα. Σας έχουν βάλει με τους Massive Attack, δεν ξέρω κατά πόσο σου αρέσει η μουσική τους...
Νομίζω ότι οι Massive Attack είναι πια μια μπάντα που σε αφορά είτε σου αρέσει η μουσική τους, είτε όχι. Άσε που δεν είχα ποτέ μου «σύνορα» στο τι μπορεί να μου αρέσει. Απολάμβανα πάντοτε την ποικιλία και το ανακάτεμα πολύ διαφορετικών πραγμάτων –το καταλαβαίνεις άλλωστε και από τους Gogol Bordello αυτό. Όσο για την εμφάνισή μας στην Αθήνα, την περιμένω πώς και πώς: μας αρέσει ιδιαιτέρως να παίζουμε στις μεσογειακές χώρες.
Για πες μου και μερικά πράγματα για το τελευταίο σας άλμπουμ, το Super Taranta!. Πρώτα-πρώτα, γιατί η "Supertheory Of Supereverything" είναι καλύτερη από τη Θεωρία των Υπερχορδών, ως εξήγηση της λειτουργίας του κόσμου;
Δεν θα έλεγα ότι είναι καλύτερη, θα έλεγα όμως ότι είναι πιο αστεία. Άλλωστε, στην πραγματικότητα, πρόκειται μάλλον για μια …μεθυσμένη εκδοχή αυτής! Και υπάρχει κι ένα αυτοβιογραφικό στοιχείο, όπως γενικά στα τραγούδια μου. Μεγάλωσα βλέπεις σε μια οικογένεια η οποία περιλάμβανε τόσο θρησκευόμενους, όσο και άθεους. Οπότε το "Supertheory Of Supereverything" είναι μια προσπάθεια να συμβιβάσω τα αντίθετα.
Άλλωστε πιστεύω ότι πίσω από κάθε θεωρία κρύβεται η αναζήτηση του Θεού: αυτό ψάχνει, στην ουσία της, και η Θεωρία των Υπερχορδών. Κι αν το κάνεις δίχως να σκαλώνεις σε δόγματα και χωρίς να φανατίζεσαι, τότε είναι κάτι πολύ σεβαστό.
Και τι θα κάνουμε αν όντως ο Θεός δεν έχει χιούμορ και δεν φταίει η Αγία Γραφή για αυτήν του την εικόνα, όπως λες στους στίχους;
Όχι, όχι, ο Θεός έχει οπωσδήποτε χιούμορ –κοίτα τον πλανήτη και δεν χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση. Την εικόνα αυτή την έχουν προωθήσει όλοι εκείνοι που καρπώνονται τα κέρδη της οργανωμένης θρησκείας ή προσπαθούν να γίνουν πλούσιοι μέσω εκείνης. Εναντίον τους στρέφεται λοιπόν το "Supertheory Of Supereverything", αυτούς κοροϊδεύει.
Έχεις πράγματι παράξενους θείους στο εξωτερικό, σαν κι αυτούς που περιγράφεις στο "My Strange Uncles From Abroad";
Έχω πράγματι –όμως δεν εμπνεύστηκα το τραγούδι από αυτούς. Το "My Strange Uncles From Abroad" είναι ένας προσωπικός φόρος τιμής στον Joe Strummer, που έφυγε τόσο γρήγορα και ξαφνικά –κάτι για το οποίο συνεχίζω να στεναχωριέμαι. Αυτός είναι ο παράξενος «θείος» μου κι εγώ το παράξενο «ανίψι» του.
Το Super Taranta! περιλαμβάνει όμως και μια ωδή στο αλκοόλ. Δεν είναι λίγο εξιδανικευτική η εικόνα που του δίνεις;
Δεν είναι καθόλου εξιδανικευτική. Το γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι δεν βλέπουν το ποτό ως φίλο, αλλά ως έναν αφέντη στον οποίον σκλαβώνονται, ελπίζοντας να λύσουν τα προβλήματά τους, δεν είναι δικό του φταίξιμο.
Για σκέψου λίγο, γιατί, από τα αρχαία χρόνια, δεν γίνεται ποτέ γλέντι δίχως αλκοόλ; Δεν είναι τυχαίο. Για 'μένα το αλκοόλ είναι ένα θεϊκό δώρο. Αυτό άλλωστε δεν πιστεύανε και στην αρχαία Ελλάδα; Ότι ήταν δώρο του Διονύσου;
Στα τραγούδια σου υπάρχουν κάμποσοι στίχοι στα ουκρανικά. Πώς αποφασίζεις ποια τμήματα θα γραφτούν στα ουκρανικά και ποια στα αγγλικά;
Δεν το αποφασίζω, το αποφασίζουν τα ίδια τα τραγούδια. Τους στίχους τους γράφω πάντοτε στα ουκρανικά ή στα ρομά, μερικές δε φορές και στα ρωσικά –σπάνια απευθείας στα αγγλικά. Σε ένα δεύτερο στάδιο τους κάνω αγγλικούς, αλλά μετά, στην ηχογράφηση, αν ένα τμήμα τους μου «βγει» στα ουκρανικά, συνήθως το αφήνω έτσι. Αν το τραγούδι δηλαδή με οδηγήσει μόνο του εκεί, ακολουθώ τη «συμβουλή» του.
Τι είναι αλήθεια αυτό που σε τραβάει τόσο πολύ προς την κουλτούρα των Τσιγγάνων; Και πώς νομίζεις ότι σχετίζεται με το rock 'n' roll;
Η αλήθεια είναι ότι, ως τώρα, οι Ρομά και το rock 'n' roll δεν έχουν ποτέ σχετιστεί, παρά μόνο σε σπάνιες και μάλλον παράδοξες περιστάσεις. Οι Ρομά βρίσκονται πάντοτε, σε κάθε χώρα, αποκομμένοι από την υπόλοιπη κοινωνία. Ούτε η τελευταία τους αποδέχεται, ούτε και οι ίδιοι νοιάζονται ιδιαίτερα να ξεφύγουν από τα πλαίσια των δικών τους κοινοτήτων. Γι' αυτό άλλωστε δεν είχαμε ως τώρα κάποιον Ρομά μουσικό που να έπαιξε rock ή punk.
Εγώ, όμως, μεγάλωσα στην Ουκρανία ακούγοντας τόσο τη μουσική των Ρομά, όσο και rock –κι αυτό το πάντρεμα που έγινε μέσα μου το βγάζω και στα τραγούδια μου. Πολλοί λένε ότι θαυμάζουν το ελεύθερο πνεύμα των Τσιγγάνων, όμως πρόκειται για μια απλοϊκή και αφελή σύλληψη. Όποιος ξέρει κάτι παραπάνω για τον συγκεκριμένο λαό, ξέρει πολύ καλά με τι αντιξοότητες χρειάστηκε κατά καιρούς να αναμετρηθούν.
Εμένα λοιπόν μου αρέσει η πηγή αυτού του ελεύθερου πνεύματος, πηγή που είναι βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα του λαού τούτου και στον τρόπο με τον οποίον οργανώνονται. Είναι κάτι που μοιάζει πολύ με τον αναρχοσυνδικαλισμό των Δυτικών κοινωνιών. Κι εκεί μπορείς ίσως να βρεις μια διασύνδεση με το rock 'n' roll. Μια μουσική που παραδοσιακά τράβαγε όσους αισθάνονταν να μη χωράνε στα στεγανά και αναζητούσαν έναν άλλον τρόπο ζωής, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο.
Πολύ βαθυστόχαστη ανάλυση… Τώρα καταλαβαίνω καλύτερα γιατί οι καλλιτεχνικοί κύκλοι της Νέας Υόρκης ήταν από τους πρώτους που αγκάλιασαν τους Gogol Bordello…
Ήταν πράγματι οι πρώτοι και είναι κάτι για το οποίο πάντα θα τους ευγνωμονούμε. Είναι αλήθεια ότι σε κάτι τέτοιους κύκλους γίνεται, συνήθως, πιο εύκολα αποδεκτό το διαφορετικό.
Δεν σου κρύβω όμως ότι χαιρόμαστε που ξεφύγαμε και καταφέραμε να βρούμε ευρύτερη απήχηση. Γιατί, ξέρεις, τα πράγματα στους καλλιτεχνικούς κύκλους είναι συνήθως και απίστευτα βαρετά: λείπει το χιούμορ, ο αυθορμητισμός, ακόμα και η σαχλαμάρα. Και η ζωή μας χρειάζεται και τέτοια.
Τι γεύση σας άφησε αλήθεια η συνεργασία με τη Madonna για το Live Earth; Το διασκεδάσατε;
Το διασκεδάσαμε πολύ τότε, νομίζω ότι με τη Madonna κατορθώσαμε να κάνουμε κάτι που ήταν συνάμα έξυπνο, διασκεδαστικό, μα κι ένωνε δύο διαφορετικούς μουσικούς κόσμους. Δεν μας άρεσε όμως καθόλου αυτό που συνέβη μετά, όταν ο mainstream Τύπος σε Ευρώπη και Αμερική το παρουσίασε ως μια συμμετοχή μας στο "La Isla Bonita" της Madonna.
Με τη Madonna συμφωνήσαμε ότι θα παρουσιάζαμε ένα τραγούδι σε τσιγγάνικους ρυθμούς, το οποίο θα εξέφραζε τη δική μας οπτική και κάτι από το πνεύμα της νέας γενιάς των Ρομά –και ότι σε αυτό θα κόλλαγε έπειτα εκείνη το "La Isla Bonita". Κι έτσι κάναμε. Όσοι λοιπόν κάθονται και γράφουν τέτοια πράγματα μετά, πρέπει να είναι απίστευτα άσχετοι άνθρωποι ή απλώς κουφοί. Γιατί αν βλέπουν μόνο εμάς με τη Madonna, χωρίς να ακούνε τι είναι αυτό που παίξαμε μαζί της, ε, τότε εγώ δεν μπορώ να βρω καμία άλλη εξήγηση.
Κατά τη γνώμη μου, πάντως, ισχύει το πρώτο. Είναι δηλαδή άνθρωποι άσχετοι και επικίνδυνοι, γιατί το μόνο που μεταφέρουν προς τα έξω ως πληροφορία προς το κοινό είναι κάτι το ασπρόμαυρο. Το οποίο καμία σχέση δεν έχει τελικά με την πραγματικότητα.
Και μια τελευταία ερώτηση: γιατί είναι τόσο σημαντικό να υπάρχει λεμονάτο σκουμπρί σε ένα γαμήλιο τραπέζι;
(γέλια) Ωχ, αυτό το τραγούδι! Εγώ δεν το ήθελα στο άλμπουμ κι ακόμα και τώρα δεν έχω αλλάξει άποψη. Το έγραψα για πλάκα, έτσι στο πόδι, μέσα σε 10 λεπτά, για μια παρέα φίλων με τους οποίους είχαμε βαρεθεί μέχρι θανάτου σε κάτι γάμους στην Αμερική όπου βρεθήκαμε ως καλεσμένοι. Και, επειδή στη Ρωσία και στην Ουκρανία το λεμονάτο σκουμπρί είναι ένας πολύ διαδεδομένος μεζές, το κόλλησα εκεί σε μια έμπνευση της στιγμής.
Δεν είχα ποτέ σκοπό να κυκλοφορήσει το "American Wedding", αλλά μετά έπεσαν όλοι πάνω μου –τόσο οι φίλοι, όσο και οι υπόλοιποι Gogol Bordello. Κι έτσι έκανα πίσω. Αυτή είναι η μικρή ιστορία πίσω από το λεμονάτο σκουμπρί των στίχων!
