Τους Pet Shop Boys τους αγάπησα από την πρώτη στιγμή που έπεσα πάνω τους. Δεν θυμάμαι πλέον αν ήταν ραδιόφωνο ή τηλεόραση, πάντως οι ήχοι και οι εικόνες από τα "Opportunities (Let's Make Lots Of Money)", "Suburbia" και "It's A Sin" είναι πολύ ζωντανά αποτυπωμένοι μέσα μου, καλύπτοντας το διάστημα 1985-1987. Λίγο μετά άρχισε η σοβαρή ενασχόληση με τη μουσική, ήρθε και το "Domino Dancing" (1988) με το "Being Boring" (1990) και η «τρέλα» ολοκληρώθηκε. Οι δίσκοι τους ήταν από τους πρώτους που έσπευσα να αποκτήσω, ενώ στη δεκαετία του 1990 πήγαινα με το λεωφορείο μέχρι τη Νέα Ερυθραία για να βρίσκω τα maxi singles τους.
Παρά ταύτα, επαγγελματικά δεν έτυχε να ασχοληθώ ιδιαίτερα μαζί τους. Μέχρι που ήρθε το 2013, όταν θα έπαιζαν στο Ejekt Festival εκείνης της χρονιάς, και η τύχη το έφερε έτσι ώστε να μη μπορεί να πάει να τους συναντήσει ο Κωνσταντίνος Τσάβαλος στο ξενοδοχείο του κέντρου όπου διέμεναν, για μια κανονισμένη συνέντευξη για το Sonik –οπότε έγινε κλήση σε 'μένα να τον αντικαταστήσω (τότε δεν ήμουν ακόμα αρχισυντάκτης στο περιοδικό).
Τον καφέ που ήπιαμε τον θυμάμαι ακόμα με κάθε λεπτομέρεια, με τους δυο τους να είναι όπως ακριβώς τους ήξερα και τους φανταζόμουν: ο Chris Lowe με διαπεραστικό βλέμμα και λιγομίλητος, ο Neil Tennant χείμαρρος, με σαρδόνιο βρετανικό χιούμορ και με πολλή ενεργητικότητα. Η συνέντευξη που κάναμε είναι από τις πιο πολύτιμες στην επαγγελματική μου μνήμη και ζωή.
Βέβαια, η τότε εμφάνιση στο Ejekt συνδυάστηκε με μια μεγάλη ξενέρα, γιατί μέχρι να φτάσει η δική τους ώρα οι περισσότεροι είχαμε αποκάμει από την καθυστέρηση και το άστοχο των καλλιτεχνών που είχαν προηγηθεί. Από τότε, ας πούμε, έχω μια έντονη αλλεργία για τον James Blake –δεν ξέρω, ίσως τον αδικώ, όμως έδωσε μία από τις χειρότερες συναυλίες που έχω δει. Με αυτά και με τα άλλα, πάντως, περιμένουμε πώς και πώς να ξαναδούμε Pet Shop Boys στο φετινό Release Athens. Πιστεύοντας πως, ό,τι διαταράχθηκε τότε, θα μπει τώρα στη θέση του.
Με αυτή την ευκαιρία, λοιπόν, αναδημοσιεύεται εδώ εκείνη η συνέντευξη του 2013 για το Sonik –με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις. Είναι η πρώτη της παρουσία στο ίντερνετ, ενώ οι συνοδευτικές φωτογραφίες προέρχονται από το υλικό που κατά καιρούς δόθηκε στον Τύπο για διάφορες χρήσεις. Η πιο πρόσφατη (η κάτωθι) ανήκει στον Phil Fisk.
Neil Tennant: Μα, τι είναι όλη αυτή η φασαρία απέξω; (σ.σ.: βούιζε το Σύνταγμα από σειρήνες)
(κάποιος από το team τους): Ω, πιθανότατα τίποτα το σπουδαίο...
N.T.:
(γυρίζοντας στον Chris) Τίποτα το σπουδαίο... Έτσι δεν λένε συνήθως πριν σου πουν «α, ξέρεις, χρειάστηκε τελικά να κινηθεί ο στρατός»; Ή «κάποιος πυροβόλησε τον Πρόεδρο»;
(γυρίζοντας σε μένα) Και πριν καλά-καλά το συνειδητοποιήσεις, μπορεί να ανακοινωθεί ότι ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος αφήνει την έπαυλή του στην Αγγλία και επιστρέφει στην Ελλάδα. Δεν θα ήταν αυτό το πιο παλαβό από όλα τα σενάρια φαντασίας; ΟΚ, σταματάω τα αστεία. Είμαστε έτοιμοι για την πρώτη ερώτηση...
Ένας μόλις χρόνος πέρασε από το Elysium και να 'στε πάλι στη δισκογραφία, με το Electric. Κι όσο ήσυχο και ενδοσκοπικό ήταν το περσινό σας άλμπουμ, τόσο χορευτικό ακούγεται το καινούριο σας...
N.T.: Ακριβώς. Θέλαμε να κάνουμε ένα άκρως χορευτικό και ηλεκτρονικό άλμπουμ, το αντίθετο του Εlysium. Εκείνο εξέφραζε μία μόνο όψη του δημιουργικού μας χαρακτήρα, αποτελώντας αντανάκλαση του πιο ήρεμου και στοχαστικού εαυτού μας.
Chris Lowe: Αντιθέτως, το Electric είναι ένας δίσκος λιγότερο κλειστός, εξωστρεφής. O οποίος θέλει να επιβάλλει τον ρυθμό και την παρουσία του.
N.T.: Είμαστε και το ένα και το άλλο... Βασικά, για να μιλήσω ειλικρινά, έχουμε τέσσερις διαφορετικές όψεις ως ντουέτο. Οι δύο είναι δικές μου, οι άλλες δύο του Chris.
Δεν είστε καθόλου ίδιοι άνθρωποι εσείς οι δύο, έτσι δεν είναι;
N.T.: Όχι, είμαστε αρκετά διαφορετικοί ως άνθρωποι, αλλά και ως μουσικοί.
C.L.: Είναι βέβαια κι ένας από τους λόγους που συνεργαζόμαστε καλά αυτό…
N.T.: Ίσως δεν φαίνεται πάντα, όμως ο Chris είναι ο πιο αυθόρμητος τύπος. Εγώ δεν πολυβασίζομαι στο ένστικτό μου.
Τι φτιάχνεται πιο εύκολα, ένα άλμπουμ σαν το Elysium ή ένα άλμπουμ σαν το Electric; Ένας παλιός Έλληνας συνθέτης έλεγε ότι τα πιο δύσκολα τραγούδια είναι τα πιο ενεργητικά και χαρούμενα...
N.T.: Αλήθεια, ποιος;
Ο Γιώργος Ζαμπέτας...
N.T. (στρεφόμενος στον Chris): Δεν νομίζω ότι τον έχω ξανακούσει...
Έχει πάντως ένα δίκιο... Αλλά εμείς δεν λειτουργούμε έτσι, γιατί αρκετά από τα κομμάτια μας βασίζονται στη χαρμολύπη. Δες ας πούμε το "Being Boring", ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά μας τραγούδια, όπως λένε: δεν είναι ακριβώς μπαλάντα, δεν είναι και up tempo. Στέκεται κάπου στη μέση. Και θελήσαμε να εκφράσουμε και με το βιντεοκλίπ του αυτό το μεταξύ, το πώς βρίσκεις δηλαδή τρόπους να εξετάζεις το παρόν αναπολώντας πράγματα τα οποία έχουν περάσει.
Είστε από τα λίγα συγκροτήματα που έδωσαν τόση βάση στα βιντεοκλίπ: φτιάξατε μια σειρά από τα αρτιότερα βιντεοκλίπ στην ιστορία της ποπ κουλτούρας. Έχει την ίδια σημασία για σας αυτό το μέσο στην εποχή του ίντερνετ;
Ν.Τ.: Είχαμε πάντα μια πολύ συγκεκριμένη άποψη για το οπτικό μέρος των τραγουδιών μας και των σόου μας. Επενδύσαμε πολύ σ' αυτό, πλέον όμως δεν το κάνουμε: τα βιντεοκλίπ παίζονται ελάχιστα στην τηλεόραση, θα παιχτούν αν είναι στο YouTube ή θα αναρτηθούν στο Facebook. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν χρειάζεται πια ένα βιντεοκλίπ σαν κι εκείνα που φτιάχναμε στα 1980s και στα 1990s. Αν δεις λ.χ. το καινούριο μας για το "Vocal", έχει ουσιαστικά συγκροτηθεί από ένα κολάζ εικόνων της νυν περιοδείας μας. Στο παρελθόν δεν θα μας ενδιέφερε κάτι τέτοιο.
C.L.: Είδες αλήθεια αυτό το βιντεοκλίπ του Robin Thicke με τον Pharrell Williams; Το βρήκα τόσο σεξιστικό... Κάθονται εκείνοι ντυμένοι με κοστούμια και γύρω τους κυκλοφορούν κορίτσια με όλο και λιγότερα ρούχα.
N.T.: Ποιο λες, το "Blurred Lines"; Το κατέβασα προχθές να το ακούσω και δεν μου άρεσε. Αλλά δεν έχω δει το βίντεο που λες.
Όλος ο κόσμος μιλάει για τους Daft Punk φέτος. Εσάς σας άρεσε ο δίσκος τους;
N.T.: Περισσότερο το θαύμασα το Random Access Memories, παρά μου άρεσε. Είναι ένας εξαιρετικά φιλόδοξος δίσκος, οι Daft Punk έβαλαν πολύ ψηλά τον πήχη και νομίζω ότι πέτυχαν αρκετά από όσα ήθελαν. Πάντως εγώ δεν έμεινα πολύ ικανοποιημένος μουσικά. Το κομμάτι με τον Giorgio Moroder, ας πούμε... Για μένα η πρόκληση θα ήταν να κάνουν κάτι μαζί. Εκείνοι αρκέστηκαν να τον έχουν να μιλάει.
Σας αρέσει όμως ο Bruce Springsteen; Γιατί αυτό συμπεραίνει κανείς ακούγοντας τη διασκευή σας στο "The Last To Die"...
N.T.: Δεν μου αρέσει ιδιαίτερα η μουσική του Springsteen· και σίγουρα όχι σε κάθε περίσταση. Ωστόσο, ναι, έχω στη δισκοθήκη μου αρκετά άλμπουμ του, και ορισμένα τα θεωρώ καταπληκτικά. Είναι ένας χαρισματικός αφηγητής ιστοριών ο Springsteen, για ’μένα μάλιστα έχει γράψει κι ένα από τα καλύτερα τραγούδια για το πώς είναι να μεγαλώνεις –το "Streets Of Philadelphia".
Περισσότερο όμως μ' αρέσει ο Bruce Springsteen γι' αυτό που εκπροσωπεί. Εκπροσωπεί τη θετική πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, τους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι εργάζονται σκληρά μα σκέφτονται παράλληλα και για τον κόσμο γύρω τους, δεν είναι αδιάφοροι. Τους ανθρώπους που νοιάζονται ακόμα για ό,τι λέμε «γενικό καλό», χωρίς να είναι ντε και καλά διανοούμενοι. Μου αρέσει η στάση του.
Ο Springsteen εκπροσωπεί όμως και τη rock κουλτούρα –κι ακόμα αντηχεί στ' αυτιά μου εκείνος ο στίχος σας από το "Can You Forgive Her?", «because you dance the disco and you don't like rock». Όπως και κάποιες δηλώσεις σας στο παρελθόν, όπου γινόταν φανερό ότι δεν είχατε και την καλύτερη άποψη για το rock...
Ν.Τ.: Είχα κι έχω την εντύπωση ότι η rock μουσική δεν προχώρησε πραγματικά μέσα στον χρόνο, ότι από ένα σημείο και μετά απλά ανακύκλωνε το παρελθόν της, με ολοένα και ελαττωμένη δημιουργικότητα. Και νομίζω ότι η σημερινή πραγματικότητα το επιβεβαιώνει. Τι είναι rock σήμερα; Ποιο γκρουπ μπορεί να πει ότι εκπροσωπεί τη rock κουλτούρα των '00s και των '10s;
Την τελευταία φορά που έκανα μια παρόμοια κουβέντα, μου είπαν ότι rock είναι σήμερα οι Mumford & Sons. Δεν είναι δυνατόν να λέγονται τέτοια πράγματα, άσχετα με το αν είναι ή όχι καλό το συγκεκριμένο σχήμα. Πάντως, ίσως τώρα να είναι ξανά καλή εποχή για να γίνει κανείς rock μουσικός. Προσφέρεται δηλαδή αυτό το τέλμα για επινοήσεις, για κάτι πιο πρωτότυπο. Γιατί έχει γεμίσει ο τόπος από συγκροτήματα τα οποία προσπαθούν να παίξουν παλιομοδίτικο rock με μπάντζο. Μα τι ιδέα κι αυτή... Θα πρέπει οπωσδήποτε να ξεφορτωθούν το μπάντζο.
C.L.: Αρκεί βέβαια να μην βγάλουν το μπάντζο για να βάλουν κανά γιουκαλίλι...
Είναι αλήθεια η αγάπη ένα κατασκεύασμα της μπουρζουαζίας, όπως διατείνεται το "Love Is A Bourgeois Construct";
Ν.Τ.: Εντάξει, όχι στην πραγματικότητα... Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι και λίγο περιπαικτικό. Βασίζεται ωστόσο σε μια άποψη του Καρλ Μαρξ, με την οποία προσωπικά συμφωνώ: αν η έννοια της ρομαντικής αγάπης, της τόσης τρυφερότητας και του ανιδιοτελούς υποτίθεται δοσίματος του εαυτού σου στον άλλον χρειάζεται τον γάμο ως επισφράγιση και επιβεβαίωση, τότε πράγματι της ζητάμε να υπακούσει σε έναν καπιταλιστικό κώδικα: ο γάμος δεν είναι παρά μια μορφή συμβολαίου. Όσοι θεωρούν λοιπόν τον γάμο ως την κορύφωση της αγάπης, μάλλον την κατασκευάζουν με μπουρζουά όρους.
Και το σεξ;
Ν.Τ.: Α, το σεξ είναι οπωσδήποτε μια διαφορετική ιστορία! Δεν χωράει στην παραπάνω περιγραφή, παρά μόνο αν το εντάξεις κι αυτό σε μια ανάλογη ιεραρχική πυραμίδα. Αν π.χ. θεωρείς το σεξ ως προεόρτιο της ρομαντικής αγάπης –κορύφωση της οποίας είναι ο γάμος– τότε γίνεται μάλλον κι εκείνο ένα ανάλογο κατασκεύασμα. Εδώ όμως μπλέκεται οπωσδήποτε και ο παράγοντας της βιολογικής μας ύπαρξης.
Μέσα στα χρόνια μας είπατε ότι "Love Comes Quickly" (1986), "Love Is A Catastrophe" (2002), εν έτει 2013 ότι "Love Is A Bourgeois Construct". Τελικά τι ισχύει;
N.T. (γελάει): Ισχύουν όλα! Είναι όλα αλήθεια όταν μιλάμε για την αγάπη, η φύση της οποίας είναι πολυσχιδής.
(Ο Chris Lowe χαμογελάει και γνέφει καταφατικά)
Θα σας ενδιέφερε να κάνατε ένα secret gig στο μέρος όπου γνωριστήκατε το 1981, στο King's Road;
Ν.Τ.: Όχι... Δεν θα το έλεγα. Ήταν ένα μαγαζί με ηλεκτρονικά τότε, θυμάμαι ότι υπήρχε ακόμα πριν 7-8 χρόνια, μετά έκλεισε. Νομίζω ότι τώρα έχει ανοίξει εκεί ένα καφέ, αλλά δεν έχω πάει ποτέ.
(η ολοκλήρωση της κουβέντας μας έχει νόημα μόνο στα αγγλικά)
So, a secret gig there is not your cup of tea...
N.T.: No... However, if you go there, you definitely can order a cup of tea!
