Δεν ξέρω αν λειτουργεί ακόμα η γκαλερί «About:», δεν νομίζω. Πριν μια δεκαετία, όμως, προσπαθούσε να κάνει το κομμάτι της στο Μοναστηράκι –σε δύσκολα χρόνια για τη χώρα– οπότε, στο πλαίσιο μιας εξωστρεφούς διάθεσης, διοργάνωνε και συναυλίες.
Προσωπικά μου έχει μείνει αξέχαστη, γιατί είναι η πρώτη φορά που πήγα κουστουμαρισμένος σε συναυλία, καθώς έπειτα θα πήγαινα στο γλέντι του γάμου του φίλου και συνοδοιπόρου (πλέον) στο MiC, Αντώνη Ξαγά. Δέκα χρόνια πριν, τώρα που κάνω τους υπολογισμούς, αφού Οκτώβρη του 2013 πήγα εκεί για να δω τον Frederic Rzewski.
Μια ανταπόκριση από τη βραδιά δημοσιεύτηκε τότε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ –με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το Facebook του καλλιτέχνη
Την Παρασκευή το βραδάκι, δεν έμεινε πρόγραμμα στη γκαλερί «About:», δεν έμεινε ούτε κάθισμα. Χώρεσαν περισσότεροι από όσοι χωράνε, βολευόμενοι οκλαδόν στο πάτωμα ή όρθιοι στην πίσω εξωτερική βεράντα, ανοίγοντας διάπλατα την ενδιάμεση συρόμενη πόρτα. Παρά το άγχος μου να βρω καρέκλα, χάρηκα ειλικρινά. Να λοιπόν, σκέφτηκα, που υπάρχει κόσμος ενδιαφερόμενος (και) για τέτοια πράγματα στην Αθήνα της Κρίσης. Και ο Frederic Rzewski, ο οποίος στα 75 πραγματοποιεί ακόμα υπερατλαντικές πτήσεις για να παρουσιάσει τη μουσική του, απέδειξε ότι την άξιζε μια τέτοια προσέλευση.
Ομολογώ ότι δεν άκουσα πολλά από τα λίγα τα οποία μας είπε πριν την έναρξη, γιατί σκεφτόμουν ότι μοιάζει με πρωτοξάδερφο του Αϊνστάιν, με το μουστάκι που έχει αφήσει και με το λευκό μαλλί να πετάει όπως ακριβώς το έχουμε μάθει από τις φωτογραφίες του διάσημου επιστήμονα. Λίγο επίσης το λεπτό χιουμοράκι, λίγο η εμμονή με το οξυγόνο στην αίθουσα, λίγο εκείνο το σπινθηροβόλο μπλε μάτι, μου φάνηκε τρελούλης –με την καλή έννοια, εκείνη που μου αρέσει. Πάντως με το που άγγιξε τα πλήκτρα, η προσοχή στράφηκε αποκλειστικά εκεί. Και τίποτα δεν κατόρθωσε να τη διασπάσει ως το τέλος της συναυλίας, μία ώρα μετά.
Το πρώτο μέρος καλύφθηκε από το Dreams, ένα τετραμερές έργο εμπνευσμένο από την ομότιτλη ταινία του Ακίρα Κουροσάβα (夢, 1990), το οποίο ξεκίνησε να γράφεται το 2012 και δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Αποτέλεσε μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για να θαυμάσουμε το πολυστιλιστικό ύφος του Rzewski, μα και για να τον εντάξουμε σαφώς στα πλαίσια μιας ας την πούμε avant-garde προσέγγισης στο πιάνο, που χρωστάει αρκετά στην ευρωπαϊκή σχολή και κυρίως στον Pierre Boulez.
Αυτά ως γενικόλογη κατάταξη, διότι ο Rzewski διαθέτει κατακτημένο ύφος και απαράμιλλη προσωπική τεχνική, η οποία εξέπληξε όσους είχαμε εικόνα του πώς έπαιζε, κυρίως με την απίθανα απότομη τοποθέτηση του χεριού του (από τον αγκώνα και κάτω) πάνω στα πλήκτρα και τη συνεπακόλουθη παραγωγή ενός στιγμιαίου, μα χαρακτηριστικού «γδούπου». Ως σύνθεση, τώρα, το Dreams μπορεί να μην συγκαταλέγεται στα καλύτερα του Αμερικανού πιανίστα, είχε πάντως το ενδιαφέρον του, καθώς εξέφραζε επιτυχημένα μια ποικιλία διαθέσεων, μέσω γρήγορων εναλλαγών που όντως θύμιζαν τη ρευστότητα των ονείρων και τις ξαφνικές μεταπτώσεις/μετατροπές τους.
Η κορύφωση της συναυλίας ήρθε στο δεύτερο μέρος, όπου παρουσιάστηκε το επίσης τετραμερές Four Pieces, του 1977. Sequel του μάλλον πιο γνωστού πονήματος του Rzweski, των παραλλαγών του πάνω στο "El Pueblo Unido Jamás Será Vencido" του Sergio Ortega –του διασημότερου δηλαδή πολιτικού τραγουδιού της Χιλής, το οποίο έγινε σύμβολο και σύνθημα (λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος) των υποστηρικτών του Σαλβαδόρ Αλιέντε– ξετυλίχθηκε μπροστά μας ως μια πολυπρόσωπη σύνθεση, με συναρπαστικά σημεία.
Ελλειπτικό και διατοπισμένο στη γενικότερή του κατεύθυνση, αντλούσε μελωδίες από την παραδοσιακή μουσική της Χιλής και της ευρύτερης γειτονιάς της στη Νότια Αμερική. Μετασχηματίζοντάς τις, έπειτα, υψωνόταν σε αισθητικά λαμπρές κορυφώσεις, απλά για να χαμηλώσει αμέσως μετά και να «ξαναχαθεί» σε (σχετικά) πιο αφηρημένες αναζητήσεις.
Την καλύτερη έναρξη έκανε λοιπόν για τη φετινή σεζόν η σειρά «Pianoscapes» της Λορέντας Ράμου, θέτοντας παράλληλα κι έναν υψηλό πήχη προσδοκιών. Θα αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τη συνέχεια.
