Με τη Natacha Atlas ξαναμιλήσαμε πολλά χρόνια μετά την πρώτη μας τηλεφωνική κουβέντα (λεπτομέρειες εδώ), με αφορμή όμως και πάλι έναν νέο δίσκο: πίσω στο 2006 ήταν το Mish Maoul, ενώ τον Σεπτέμβρη του 2019 ετοιμαζόταν να βγάλει το Strange Days. Το οποίο ήταν και η τελευταία της δουλειά πριν το φετινό ΕΡ The Inner & The Outer, που δίνει στο blog μια καλή αφορμή επαν-επίσκεψης σε αυτές τις παλιότερες συνομιλίες με την καλλιτέχνιδα.
Αυτή τη φορά, μάλιστα, η Atlas είχε και περισσότερο χρόνο διαθέσιμο συγκριτικά με την πρώτη μας συνδιάλεξη, καθώς βρισκόταν διακοπές στην Κρήτη (στο Ίστρον του Λασηθίου, για την ακρίβεια) με τον σύντροφό της. Είχαμε έτσι την ευκαιρία να αναπτύξουμε περισσότερο τη σχέση που έχει αποκτήσει με τη χώρα μας και με την ελληνική μουσική, αποκάλυψε μάλιστα ότι θα ήθελε να δοκιμάσει να πει ένα από τα τραγούδια του Μίλτου Πασχαλίδη.
Ασφαλώς μιλήσαμε και για τις τζαζ ανησυχίες του Strange Days, αλλά και για το πώς έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα στη Μέση Ανατολή των παράξενων τούτων ημερών, ενώ είπαμε και για τους Transglobal Underground και για τις αναμνήσεις της από τη μεγάλη συναυλία στις Πυραμίδες, στο πλευρό του Jean-Michel Jarre (The Twelve Dreams of the Sun, 31 Δεκεμβρίου 1999 & 1 Ιανουαρίου 2000).
Το αποτέλεσμα της τότε συζήτησής μας δημοσιεύτηκε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα εδώ με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* από τις χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες, η κεντρική ανήκει στον Jacques Lange, ενώ η ακόλουθη είναι του Samir Bahrir
Έμαθα ότι βρίσκεσαι διακοπές στην Κρήτη. Σου είναι οικείο το νησί; Ή είναι η πρώτη σου επίσκεψη εκεί;
Βρίσκομαι στο Ίστρον, στο Λασήθι, κάνω διακοπές με τον σύντροφό μου Samy Bishai, ο οποίος είναι και ο συν-συνθέτης μου. Μας αρέσει πολύ εδώ. Η αγαπημένη μου στιγμή είναι το βραδάκι, όταν καθόμαστε στην τοπική ταβέρνα «Μεράκι», τρώμε καλό ελληνικό φαγητό και ακούμε φοβερή ελληνική μουσική. Παραδοσιακά τραγούδια, συνήθως, παλαιότερης εποχής. Αν και τώρα που μιλάμε παίζει Νίκο Παπάζογλου, Γλυκερία και Μίλτο Πασχαλίδη.
Η Κρήτη μου είναι οικείο μέρος, καθώς έχω ζήσει για έναν χρόνο στο Ηράκλειο όταν ήμουν 16 χρονών. Είμαι πολύ χαρούμενη που μπορώ και την επαν-ανακαλύπτω, γιατί πάντα αγαπούσα την Ελλάδα πολύ. Και ελπίζω να μπορώ να έρχομαι κάθε χρόνο!
Σε βρίσκω πολύ ενημερωμένη πάνω στην ελληνική μουσική! Υπάρχει αλήθεια κάποιο τραγούδι που θα ήθελες να διασκευάσεις;
Ναι, θα ήθελα κάποια στιγμή να δοκιμάσω να πω ένα από τα τραγούδια του Μίλτου Πασχαλίδη. Ή κάτι παλιό, από τα παραδοσιακά της Ηπείρου.
Θα βγεις, υποθέτω, σε περιοδεία για τον νέο σου δίσκο Strange Days. Υπάρχει περίπτωση να ξανάρθεις στα μέρη μας, αυτή τη φορά για συναυλία;
Το ελπίζω πραγματικά, είναι ευχή μου να έρθω για συναυλία στην Ελλάδα.
Το Strange Days, το οποίο βγαίνει σε λίγες μέρες, διαφοροποιείται από τον προκάτοχό του Myriad Road (2015), αν και κρατάει κάποια από τα τζαζ στοιχεία που διέκριναν το τελευταίο...
Το Strange Days είναι μια δυστοπική αντανάκλαση των καιρών μας, ποτισμένη στις αραβικές μου ρίζες, αλλά κινούμενη σε ένα πλαίσιο σύγχρονης τζαζ, το οποίο αποτίνει φόρο τιμής σε διάφορες αγαπημένες μου πτυχές της τζαζ ιστορίας.
Δεν κρύβω βέβαια ότι είμαι καινούρια στο τζαζ πεδίο. Όμως βρήκα ότι, απ' όλες τις μουσικές της Δύσης, είναι αυτή που μου προσφέρει την αίσθηση της ανακάλυψης μιας ελευθερίας. Η οποία επιτρέπει να ανατοποθετήσω τα τόσα πρόσωπα των αραβικών και μεσογειακών παραδόσεων που έχουν απαρτίσει τη μέχρι τώρα μουσική μου ταυτότητα.
Το Strange Days θα το προσφέρουμε εντωμεταξύ στο κοινό και σε διπλό βινύλιο 180 γραμμαρίων, με gatefold εξώφυλλο, σε περιορισμένα αντίτυπα.
Τι κάνει τις ημέρες μας τόσο Παράξενες, σε πλανητική κλίμακα; Καθώς ξεκινούσε ο 21ος Αιώνας δεν πιστεύαμε ότι βαδίζαμε σε μια καλύτερη περίοδο για την Ανθρωπότητα;
Ναι, πράγματι έτσι πιστέψαμε, ότι θα ήμασταν και οι ίδιοι καλύτερες εκδοχές των ως τότε εαυτών μας –πιο εξελιγμένες και σοφότερες. Αντί γι' αυτό, όμως, ο κόσμος βαδίζει προς την απραξία, την έλλειψη δικαιοσύνης και προς έναν αναίσθητο εθισμό για την απόκτηση υλικών πραγμάτων.
Έρχονται λοιπόν πιο παράξενες ημέρες και δεν φαίνεται να μπορούμε να σταματήσουμε τους ηλίθιους που παίρνουν την εξουσία σε διάφορα σημεία του πλανήτη, εξαπολύοντας μια νοοτροπία καταστροφής. Έχουμε γίνει απρόθυμοι παρατηρητές στο αναπόφευκτο, θεαματικό μας φινάλε.
Για σένα, πάντως, αυτός ο νέος αιώνας ξεκίνησε με ένα σπουδαίο ορόσημο, το οποίο ακόμα συζητιέται: τραγούδησες με τον Jean-Michel Jarre στις Πυραμίδες, μπροστά σε 80.000 κόσμου. Τι θυμάσαι από εκείνο το βράδυ;
Θυμάμαι ασφαλώς το τεράστιο πλήθος, όπως και το γεγονός ότι όλοι βρίσκονταν σε υπερδιέγερση. Αυτό όμως που νομίζω ότι δεν θα ξεχάσω ποτέ από εκείνη τη βραδιά, ήταν μια παράξενη ομίχλη που διακρινόταν στην ατμόσφαιρα.
Είκοσι χρόνια μετά, πώς αποτιμάς την εποχή που ήσουν στους Transglobal Underground; Ήταν πράγματι Διεθνείς οι Καιροί, κατά τη δεκαετία του 1990;
Ναι, ήταν. Πριν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, υπήρχε ένα κλίμα πιο παγκόσμιο, με ενεργό διάλογο μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών. Μετά, όμως, ο κόσμος άλλαξε αμετάκλητα. Και νομίζω ότι στους αιώνες που θα ακολουθήσουν θα αποτιμηθεί πιο ξεκάθαρα ο ρόλος των τότε γεγονότων ως ορόσημο για το πώς έχουν επί του παρόντος οι διεθνείς σχέσεις, για την όλη παράνοια και για τον θεσμικό ρατσισμό.
Σήμερα, κάτω από τον μανδύα μιας ευκολοπλασάριστης ρητορικής –που όμως διακατέχεται από ακραία καπιταλιστική πλεονεξία– οι Δυτικές υπερδυνάμεις δικαιολογούν τις πιο άνομες πράξεις στο όνομα της «παγκόσμιας ειρήνης και της ευτυχίας». Ενώ το μόνο που συμβαίνει, είναι η αύξηση των κερδών τους σε βάρος των 2/3 του πληθυσμού του πλανήτη. Η ιστορία θα αποδειχθεί ο υπέρτατος κριτής όλων όσων έχουν γίνει αυτό το διάστημα.
Δεν σου είπα όμως εν τέλει για τους Transglobal Underground. Έχω πολύ αγαπημένες μνήμες από τον καιρό μαζί τους, ιδιαίτερα από τις περιοδείες μας. Ίσως μάλιστα η πιο αγαπημένη μου στιγμή να είναι η συναυλία που δώσαμε στη Θεσσαλονίκη!
Αφού μιλήσαμε τόσο για τον κόσμο γενικά, ας πούμε δυο λόγια και για τη Μέση Ανατολή. Το 2006, σε μια άλλη, μακρινή συνέντευξη που κάναμε μαζί, μου είχες πει για το πόσο ανήσυχη αισθάνεσαι για την κατάσταση στην περιοχή. Από τότε έχουν συμβεί πάρα πολλά πράγματα, αλλά τελικά αυτό δεν είναι και πάλι το αίσθημα που επικρατεί;
Νομίζω ότι σε καμία περιοχή δεν εξελίσσονται τα πράγματα όπως ακριβώς τα προβλέπεις, αλλά ναι, αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη Μέση Ανατολή. Ίσως λόγω της σύνθετης φύσης των κοινωνικών και οικονομικών της δομών. Πάντως αυτή η αδυναμία πρόβλεψης των εξελίξεων στην περιοχή οφείλεται και σε εσωτερικούς λόγους, αλλά και σε λόγους σχετιζόμενους με τις εξωτερικές παρεμβάσεις.
Σήμερα, αν κοιτάξεις την πλανητική κλίμακα, τίποτα δεν φαίνεται να έχει πάει όπως πολλοί περίμεναν κάποια μόλις χρόνια πριν: είναι ξεκάθαρο ότι, για τους περισσότερους ανθρώπους, τα πράγματα δεν πάνε προς το καλύτερο. Δεν είναι μόνο η Μέση Ανατολή, αλλά και ο Ντόναλντ Τραμπ, το Brexit, η κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Νότια Αμερική, η Αφρική. Η λίστα της απογοήτευσης, είναι μακρά.
Αν όντως η παιδεία είναι το κλειδί της περαιτέρω εξέλιξής μας, τότε θα πρέπει σίγουρα να επενδύσουμε όλοι στο πώς θα εκπαιδεύσουμε περισσότερο τους εαυτούς μας. Ίσως, μάλιστα, θα πρέπει να το ξεκινήσουμε αυτό από τις κυρίαρχες τάξεις. Όμως παραμένει το αιώνιο ερώτημα: πώς ακριβώς θα γίνει κάτι τέτοιο;
