Δεν είμαι σίγουρος πια για τα τι και πώς, πάντως πριν 15 χρόνια, στο κλίμα της indie ευφορίας των '00s, μας είχε πιάσει ένας ενθουσιασμός με την κολεκτίβα των 2L8. Με την κορύφωση να σημειώνεται στο 2008, τότε που έβγαλαν το άλμπουμ «He & She (Angry Enough To Keep Loving In The Dark Ages)», για το οποίο πιθανώς –δεν θυμάμαι πια– να έχω γράψει μια κριτική αρκετά υπερβολική (ως προς το θετικό).
Τέλος πάντων, με το γύρισμα της δεκαετίας τα πράγματα δεν πήγαν αναλόγως καλά για την κολεκτίβα του Κώστα Βοζίκη και κάπου εκεί προς το 2016, εν μέσω ενός γενικού δημιουργικού κορεσμού με το εγχώριο, αγγλόφωνο indie, πρέπει να σημειώθηκε μια σιωπηλή παύση εργασιών. Με αφορμή ωστόσο το άλμπουμ «New Battles Without Honor And Humanity» (2012) και τον τρόπο με τον οποίον χρηματοδοτήθηκε –ήταν πιο σύνηθες, τότε, να προσφεύγεις στους fans– κάναμε μια εκτενή συζήτηση με τον Βοζίκη, τον οποίον θυμάμαι πάντα ως γερό συνομιλητή και από έναν καφέ που είχαμε πιεί στα Εξάρχεια.
Η κουβέντα μας δημοσιεύτηκε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το υλικό που έδινε τότε η μπάντα ως promo στον Τύπο
Τι σε έκανε να ζητήσεις τη «βοήθεια του κοινού» για την πραγματοποίηση του τρίτου σου άλμπουμ; Ξεμείναμε από δισκογραφικές με όρεξη ή δυνάμεις να υποστηρίξουν μια έκδοση διπλού CD, με 48σελιδο booklet;
Όταν μιλάμε για δισκογραφική, εννοούμε ότι παραχωρείς μία παραγωγή –στις περισσότερες περιπτώσεις έτοιμη– σε κάποιον, για να την εμπορεύεται σαν προϊόν. Πάνω σε αυτό το προϊόν τα δικαιώματά σου είναι ελάχιστα, σε περίπτωση δηλαδή που έχεις δικαίωμα και δεν τα έχεις παραχωρήσει όλα σε εκείνον που το εμπορεύεται... Η όλη φάση, σαν σύλληψη, είναι ένα λάθος. Και σίγουρα δεν τη σκέφτηκε μουσικός.
Τώρα, τα επιχειρήματα υπέρ είναι ότι σου πληρώνουν το κόστος κοπής (το οποίο είναι αστείο, πλέον) και συνήθως ο μύθος της προώθησης. Η πατροπαράδοτη σαπίλα της προηγούμενης γενιάς: «θα σε σπρώξω, έχω κονέ...». Όπως και στους υπόλοιπους τομείς της κοινωνικής ζωής της χώρας, έτσι και στη μουσική λειτουργούν όλα με πελατειακές σχέσεις. Αλλά κανείς δεν μιλάει για αυτά. Ο βασικός κανόνας του παιχνιδιού είναι να κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις πώς παίζεται το παιχνίδι. Εις βάρος όλων μας, φυσικά. Και ειδικά της αγγλόφωνης σκηνής, η οποία έχει παραδοθεί εδώ και χρόνια, πιστεύοντας ότι δεν έχει κανένα δικαίωμα.
Πριν λίγες μέρες, λοιπόν, έκλεισε η δημόσια διαβούλευση για το νέο νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα. Που φυσικά έχει ξεσηκώσει πόλεμο, γιατί τα πράγματα πρέπει να μένουν ίδια: να πλουτίζουν οι ίδιοι άνθρωποι με τον μόχθο άλλων, οι οποίοι συνήθως δεν έχουν ιδέα τι διάολο γίνεται πίσω από τις πλάτες τους. Για να το πω και απλά, η θλίψη που ένιωσα διαβάζοντας τις υπογραφές στο κείμενο που εξέδωσε κι έχει αναρτήσει η ΑΕΠΙ, δεν περιγράφεται... Δεν είχα σκοπό να βγάλω άλλο CD, ούτε να κάνω άλλες συναυλίες. Όμως, όταν κάποιοι φίλοι μου περιγράψανε τη διαδικασία του pledge, ενθουσιάστηκα! Κάτι που να μην έχει σχέση με αυτούς και τον κόσμο που φτιάξανε και μας χώσανε μέσα με το ζόρι, αλλά με εμάς. Μόνο με εμάς, και ναι: There are so many like me. And we desire.
Γιατί όμως να προπληρώσει κανείς χωρίς να διαθέτει τη δυνατότητα να έχει πλήρη γνώση των τραγουδιών (ή λόγο σε αυτά) και να μην περιμένει την έκδοση; Και, αν του αρέσουν τα δείγματα που θα ακούσει, να προβεί τότε σε αγορά του άλμπουμ; Τι θα απαντούσες;
Θα ρωτούσα: είσαι ευτυχισμένος; Πιστεύεις ότι αυτός ο τρόπος σκέψης και η καχυποψία σε έχει οδηγήσει σε στιγμές γαλήνης; Μπορείς να αντιληφθείς την ομορφιά και να τη βιώσεις; Πόσα περιθώρια για εμπειρίες γεμάτες σε συναίσθημα αφήνεις στον εαυτό σου; Πόσες τέτοιες θυμάσαι να έχεις ζήσει τον τελευταίο καιρό; Οι φόβοι σου οδηγούν τις αποφάσεις σου; Πολλά, τέλος πάντων... Θα ρώταγα από περιέργεια.
Μου φαίνονται πολύ περίεργοι οι άνθρωποι που σκέφτονται έτσι, θέλω να καταλάβω πώς είναι οι ζωές τους. Στην ερώτησή σου θα απαντούσα: καλύτερα μην πληρώσεις. Περίμενε να βγει πρώτα. Πάντως είμαι πολύ τυχερός γιατί έχω στην κατοχή μου μία μεγάλη και πολύτιμη συλλογή από μηνύματα αλληλογραφίας από πολύ χαρούμενους ανθρώπους, οι οποίοι υπήρξαν κομμάτι αυτής της συλλογικής προσπάθειας.
Γιατί οι νέες μας μάχες θα είναι δίχως τιμή και ανθρωπιά;
Αυτοί είναι οι καιροί μας...
Κατά πόσο ενέπνευσε η Κρίση τον δίσκο σου; Και κατά πόσο αποτελεί προϊόν μιας απόφασης ήδη ειλημμένης, να κινηθείς διαφορετικά μετά το He & She (Angry Enough To Keep Loving In The Dark Ages);
Εδώ και χρόνια, από τα λίγα ενδιαφέροντα που έχω, είναι το τέλος της δουλείας. Θα μπορούσα να μιλήσω και για την ελευθερία, αλλά δεν πρέπει να ωραιοποιούμε τα πράγματα. Εδώ μιλάμε για την παγκόσμια αδικία. Δεν μπορεί να ζεις στον 21ο αιώνα και η οικονομία να βασίζεται σε σκλάβους.
Στην πραγματικότητα, το He & She καταπιάνεται με τα ίδια θέματα. Όλη η ιστορία τους αποτελεί μία κάλυψη, μάλλον από δική μου δειλία ή ίσως και δόλο, παραπλάνηση. Αλλά δεν μπορεί να με κατηγορήσει κανείς, γιατί εγώ το είχα παραδεχτεί από την αρχή: «The truth my friends is I am a thief, a cheat, a liar», από το "Excuse Me, But I Just Have To Explode". Τώρα πια τι ιστορίες να πούμε; Τώρα μόνο χάος. Fight!
Θα μπορούσε το New Battles Without Honor And Humanity να είναι μονό άλμπουμ; Ή πιστεύεις ότι έτσι θα διακύβευες το καλλιτεχνικό σου όραμα γι' αυτό –όπως εκφράζεται από τις ενότητες «Sunlight» και «Moonlight»– χάριν μιας πιο συμβατικής διάρκειας;
Όχι. Είναι τόσοι οι λόγοι... Τα τραγούδια για εμένα είναι πρόσωπα και κυματομορφές. Όποτε τα ακούω βλέπω τους μουσικούς να παίζουν τα θέματα, θυμάμαι τις εκφράσεις τους –είναι ζωντανά. Έχω δει όλες τις κυματομορφές που φτιάξανε αυτοί οι άνθρωποι να ζωγραφίζονται στην οθόνη. Αγαπώ τόσο πολύ όλα τα παιδιά και χαίρομαι τόσο σε όλα τα sessions μαζί τους. Νομίζω θα ήταν προδοσία να χαθεί κάτι.
Είναι πολύ σπάνιο κάποιος ήχος που ηχογραφήθηκε να πεταχτεί. Φυσικά υπάρχουν και πάρα πολλοί ορθολογιστικοί λόγοι, αλλά ποιος ενδιαφέρεται; Μπήκα σε μία τέτοια λογική στο τέλος της παραγωγής, αλλά δεν κατόρθωσα να βρω ένα λογικό επιχείρημα για να το κάνω. Εξάλλου είναι το πρώτο 2L8 άλμπουμ το οποίο έχει παύση! Στα δύο προηγούμενα ο ήχος ξεκινούσε όταν πάταγες play και σταματούσε στο τέλος του CD. Εδώ έχει παύσεις, ακριβώς για να μπορείς να πατάς το next, περνώντας το κομμάτι που δεν σου αρέσει. Διακρίνω μια εμμονή με την τελειότητα. Δεν πειράζει, ας είμαστε και λίγο μέτριοι.
Το εξώφυλλο μου έφερε κατά νου την ταινία του Kinji Fukasaku «Battle Royale» (2000). Το έχεις δει; Τι γνώμη έχεις γι' αυτό;
Πιθανολογώ ότι έχω μία από τις μεγαλύτερες συλλογές σύγχρονου ιαπωνικού κινηματογράφου. Μάλιστα, είναι η μοναδική συλλογή που έχω –κι αυτό γιατί θαυμάζω την ιαπωνική κουλτούρα. Εξάλλου ο τίτλος New Battles, Without Honor And Humanity προέρχεται από ιαπωνική ταινία.
Βέβαια, αν δεν γνωρίζεις πολλά για τον συγκεκριμένο πολιτισμό, μπορεί το «Battle Royale» να περάσει χωρίς να δεις πολλά πράγματα. Στην Ιαπωνία, ας πούμε, υπάρχει ακόμα η Τιμή. Κι είναι αυτή που οδηγεί τους χαρακτήρες της ταινίας. Μπορείς να τη δεις σαν μία περιπέτεια, ίσως με ενδιαφέρον σενάριο, αλλά περισσότερη σημασία έχει το δράμα και οι ανθρώπινες σχέσεις. Στο βασικό ζευγάρι το αγόρι χαρίζει τη ζωή του στο κορίτσι όταν της λέει ότι θα σε προστατεύσω ό,τι και να γίνει. Αυτή είναι κλασική ιαπωνική φιλοσοφία: η αυτοθυσία, για έναν σκοπό ή για την αγάπη.
Επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Όπως και η εκδίκηση. Ένας από τους πρωταγωνιστές επιστρέφει π.χ. στο νησί για να εκδικηθεί. Όταν χάνεις κάτι δικό σου, πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη. Και ας χάσεις τη ζωή σου. Είναι πολλά. Αρετές άγνωστες ή ξεχασμένες στον Δυτικό κόσμο.
Φοβάσαι το θηρίο της υπερβολής; Ή το κρατάς τιθασευμένο;
Φοβάμαι τη μετριοπάθεια και τους ανθρώπους που θέλουν να έχουν τα πάντα στον ακριβή αριθμό, χωρίς να αφήνονται στο να έχουν κάτι παραπάνω από εκείνους που «πρέπει». Όσοι παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως φυσιολογικοί με τρομάζουν, κρύβουν τα πιο βρώμικα μυστικά.
Αντίθετα όσοι πιστεύουν ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτούς, ότι είναι διαφορετικοί, υπερβολικοί, μου φαίνονται υγιείς. Ποιος θέλει να ταιριάζει σε έναν τόσο γαμημένο κόσμο; Μου θύμισες το τραγούδι που ανοίγει το νέο άλμπουμ από τα Χείλια Λουλούδια, το σχήμα του Ηρακλή Ιωσηφίδη, του κοντραμπασίστα μας –θα κυκλοφορήσει σε λίγο καιρό. Ο στίχος στο ρεφρέν λέει: «Μην φεύγεις Θηρίο». Πραγματικά Ηρακλή, έτσι είναι και σε αυτήν την περίπτωση.
Τι γίνεται με τις δραστηριότητές σου εκτός του 2L8 πλαισίου; Με τι άλλο απασχολείσαι αυτήν την εποχή;
Για φέτος τρέχουν σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη δύο επαναλήψεις σε περσινές θεατρικές παραγωγές, οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου και το «Πώς Να Πω», μονόπρακτα του Σάμιουελ Μπέκετ, όπου παίζω και ζωντανά τη μουσική. Επίσης, συμμετέχω στην παράσταση του παραμυθιού «Ο Καρμάντηλος» της θεατρικής ομάδας Hippo. Για μουσικό με πήρανε, αλλά τελικά με κοροϊδέψανε και κάνω τον υπασπιστή, τον ελεγκτή, τον νάνο, τα πόδια του γίγαντα και το ρομπότ. Τι γέλια ρε παιδιά!
Τι έχεις ετοιμάσει για τη συναυλία στο «Bios», στις 20 του Γενάρη; Αληθεύει ότι μας περιμένει ένα πολύ σπέσιαλ σόου;
Διάβασα πριν λίγες ώρες τυχαία κάτι που έγραψε ο Δημόκριτος: «Για όλους τους ανθρώπους το καλό και το αληθινό είναι το ίδιο. Το ευχάριστο είναι διαφορετικό από άνθρωπο σε άνθρωπο».
Λοιπόν, σύμφωνα με τον Δημόκριτο είναι βέβαιο ότι έχουμε ετοιμάσει κάτι καλό, αφού περιλαμβάνει όλη την αλήθεια μας. Παραβλέψτε το σκέλος για το ευχάριστο. Επίσης να προσθέσουμε ότι στις 21 βρισκόμαστε στο θέατρο «Λιθογραφείο», στην Πάτρα. Οι δε συναυλίες μας μόλις ξεκινάνε, με Θεσσαλονίκη, Δράμα, Βόλο, Λάρισα, Γιάννενα και Σέρρες να ακολουθούν!
