Δεν έκανε την καριέρα που αναλογούσε στο μουσικό του ταλέντο ο Socos (Νίκος Σώκος), όσον αφορά την κατάκτηση της επιτυχίας. Άφησε, όμως, μερικούς από τους σημαντικότερους ελληνικούς δίσκους της τελευταίας δεκαπενταετίας –όπως έχει επισημάνει και ο Φώντας Τρούσας– ενώ εξακολουθεί να είναι ενεργός με το συγκρότημα Αγόριαstonilio, αν και προσωπικά το βρίσκω ως το λιγότερο ενδιαφέρον από τα πονήματα στα οποία έχει εμπλακεί μέχρι σήμερα.
Ο σημαντικότερος δίσκος του, θεωρώ, κατατέθηκε το 2010 και ήταν η «Ύδρα Των Πουλιών», την οποία έφτιαξε με τον Δημήτρη Πουλικάκο ως ερμηνευτή, πάνω σε μελοποιήσεις ποιημάτων του Νίκου Εγγονόπουλου. Δύσκολος ποιητής ο Εγγονόπουλος, μα στον Socos αρέσουν τέτοιες προκλήσεις κι έδωσε, πραγματικά, τον καλύτερό του εαυτό βρίσκοντας τις συνθέσεις και τις ενορχηστρώσεις που θα ταίριαζαν στα λόγια του.
Με την ευκαιρία, λοιπόν, στήθηκε τότε μια κοινή κουβέντα με τον Socos και τον Πουλικάκο, η οποία έδωσε μια συνέντευξη για το περιοδικό «Ήχος», το οποίο και την παρήγγειλε. Πρωτοδημοσιεύτηκε στο τεύχος Οκτωβρίου 2010 και αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, για πρώτη φορά στο ίντερνετ, με ορισμένες μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* από τις χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες, η κεντρική διατέθηκε τότε στον Τύπο για τις ανάγκες του promo
Η Ύδρα Των Πουλιών συστέγασε όχι μόνο μια συνεργασία, μα και την κοινή σας αγάπη και εκτίμηση για την ποίηση του Νίκου Εγγονόπουλου. Ήταν αποτέλεσμα μιας αποκλειστικά δικής σας ανάγκης; Ή θέλει να δηλώσει και κάτι, συστήνοντας και πάλι έναν παραγνωρισμένο ποιητή σε νεότερες γενιές;
Socos: Είχα την ιδέα για ένα άλμπουμ βασισμένο στη φωνή του Μήτσε. Δεν ήθελα στίχους «δικούς μου» ή «δικούς του» και του ζήτησα έτσι να διαλέξει έναν ποιητή του οποίου το έργο να έχει για αυτόν ιδιαίτερη σημασία. Έτσι βρέθηκα απέναντι στον Νίκο Εγγονόπουλο.
Δημήτρης Πουλικάκος: Για μένα ήταν βασικά και τα δύο. Βέβαια δεν θα το έλεγα ακριβώς ανάγκη... Απλώς μια γλυκιά επιθυμία.
Στο συνοδευτικό κείμενο του Μήτσου από την Άνω Μουσουνίτσα Παρνασσίδος γίνεται λόγος για τις «πολύπλοκες και περίπλοκες ψυχικές και πνευματικές διαδικασίες περί του πράγματος». Τι ακριβώς περιέπλεκε, στις τότε ψυχικές και λεκτικές διεργασίες, την πραγμάτωση της Ύδρας Των Πουλιών;
Δημήτρης Πουλικάκος: Το πράγμα είναι φύσει ολίγον τι περίπλοκο, μην κοιτάμε να το περιπλέξουμε έτι επί πλέον. Ο σκοπός είναι εξ' άλλου, ει δυνατόν, να προσπαθούμε να απλοποιούμε τα περιπεπλεγμένα… Και όχι να περιπλέκουμε τα απλά!
Socos: Εγώ πάντως το έχω απλοποιήσει λίγο στο κεφάλι μου. Ο Μήτσε είναι Stone-άκιας ενώ εγώ Beatle-άκιας. Όπως καταλαβαίνεις, είχαμε να γεφυρώσουμε έναν ολόκληρο ωκεανό!
Socos, έχεις ευθαρσώς δηλώσει ότι πριν τη δουλειά αυτή δεν γνώριζες την ποίηση του Εγγονόπουλου. Τελικά κρίνεις ότι σου «μίλησε» η ίδια; Ή η διάθλασή της, διαμέσω της προσωπικότητας Πουλικάκος;
Ευθαρσώς, όχι... Ειλικρινώς μάλλον! Πραγματικά, γνώριζα τον Εγγονόπουλο μόνο ως ζωγράφο. Είχα πλήρη άγνοια για το ποιητικό του έργο, έργο το οποίο ήταν ό,τι καλύτερο για την τότε πνευματική μου κατάσταση.
Σίγουρα, από όταν άρχισα να δουλεύω πάνω στους στίχους του Εγγονόπουλου, δεν άφησα τη φωνή του Μήτσε να φύγει ούτε στιγμή από το κεφάλι μου. Όμως τη ζημιά την έκαναν τελικά και μόνες τους οι λέξεις!
Ο μύθος θέλει τον σουρεαλιστικό λόγο να μη μπορεί να τιθασευτεί από τη μουσική φόρμα. Είναι όντως μύθος; Ή βρήκες όντως μπελάδες κι έστριψες σε αδιέξοδα, κατά τη μελοποίηση των ποιημάτων; Αλήθεια, με ποια κριτήρια επιλέχτηκαν τα τελευταία;
Ο μύθος θέλει και τον «Θεό» να έχει αγαπημένο λαό, το Ισραήλ! Κάτι σαν οπαδός, δηλαδή! Φαντάζομαι ότι, όπως παντού στη ζωή, έτσι και στη μουσική οι μύθοι και τα δόγματα είναι που σε οδηγούν σε μπελάδες και αδιέξοδα. Ξέρει η μουσική από μόνη της πού να πάει, δεν περιμένει εμένα.
Όσο για τα ποιήματα, τα επέλεξα προσπαθώντας να τα εντάξω σε κάποια ενότητα. Δεν γνωρίζω τους ακαδημαϊκούς τρόπους πρόσληψης της ποίησης, οπότε άφησα το ένστικτό μου να με οδηγήσει. Ο Μήτσε μου ζήτησε την "Πολυξένη".
Το ύφος των συνθέσεών σου δεν υπακούει στις εύκολες στιλιστικές κατατάξεις της μουσικής βιομηχανίας. Στάθηκε μια φυσική συνέχεια της ως τώρα πορείας σου (με ή χωρίς τους Live Project Band) ή το υπαγόρευσε η φύση της ποίησης του Εγγονόπουλου;
Και με τους Live Project Band, μα και στα προσωπικά μου έργα, δεν κατευθύνω κάπου το ύφος. Όταν υπάρχει το κείμενο, σίγουρα η ενέργεια που βγάζει κάπου θα σε κατευθύνει. Οπότε έπαιξε και η φύση της ποίησης του Εγγονόπουλου τον ρόλο της, στην τροπή που πήρε το έργο.
Πάντως διαφωνώ με την άποψη ότι η συγκεκριμένη μορφή ποίησης στερείται μέτρου. Το μέτρο είναι πάντα κάπου κρυμμένο. Και, με την κατάλληλη απόδοση, κανείς δεν ξέρει πού θα σε πάει.
Αλήθεια, ο Μήτσος ξανάζησε, κατά τη δημιουργία του δίσκου, κάτι από τα χρόνια του περιοδικού «Πάλι», έστω και ως ανάμνηση; Ή για σένα είναι κάτι που έχει τη θέση του στη ζωή και στην πορεία σου, μα όχι στο παρόν σου;
Το «Πάλι» και τα σχετικά, ούτως ή άλλως υπάρχει. Άρα βρίσκεται και κάπου μέσα στη ζωή μου, στο παρελθόν και στο παρόν και στο όπ(ο)ιο μέλλον.
Τελικά θα υποστήριζες ότι ο Εγγονόπουλος τραγουδιέται; Και πώς;
Ασφαλώς και τραγουδιέται! Κάπως, πάντως τραγουδιέται!
Σε αντίθεση με τον Socos, που έχει μια σταθερή πορεία στη δισκογραφία, μας έχεις πείσει ότι η τελευταία δεν σε πολυενδιαφέρει. Μετά την Ύδρα Των Πουλιών, θα ξαναδοκίμαζες να γίνεις ο βασικός ερμηνευτής σε έργο κάποιου άλλου δημιουργού της νεότερης γενιάς;
Όχι, εμένα με ενδιαφέρει η δισκογραφία –και πολύ μάλιστα! Άλλους δεν ξέρω... Είμαι βέβαια ίσως και λίγο δύστροπος για πολλούς, ως προς σ' αυτό. Οπότε, ο νοών νοείτω... Όλα, ωστόσο, πρέπει να τα δοκιμάζει κανείς στη ζωή του (ίσως με κάνα-δυο εξαιρέσεις, ανάλογα με τις πεποιθήσεις και τον χαρακτήρα του).
Έχετε και οι δύο τη στόφα του πρωταγωνιστή, σε ό,τι έχετε κάνει ως τώρα. Αισθανθήκατε ότι με την Ύδρα Των Πουλιών έπρεπε να μπείτε σε μια διαφορετική λογική, «συγκατοίκησης» ας την πούμε;
Socos: Πρωταγωνιστές;! Συγκατοίκηση;! Σκάνδαλο!
Δημήτρης Πουλικάκος: Δεν νομίζω! Τυχαίο;
Τι έχετε εισπράξει ως τώρα από την απήχηση του δίσκου; Πόσο έτοιμο στάθηκε το κοινό, τα ραδιόφωνα, οι κριτικοί, μα και ο γενικότερος «χώρος» για μια πρόταση σαν και τη δική σας;
Δημήτρης Πουλικάκος: Μάλλον σ' αυτούς που διαχειρίζονται τη δισκογραφία και γενικά σε άλλους θα έπρεπε να απευθύνεις την ερώτηση...
Socos: Δεν έχουμε εισπράξει τίποτα ακόμα, οπότε θα πρέπει να βοηθήσετε! Τι θα λέγατε, αλήθεια, για μια δωρεάν καταχώρηση στο περιοδικό;
Θα δούμε την «Ύδρα Των Πουλιών» επί σκηνής; Ή τα βλέπετε δύσκολα τα πράγματα στον φετινό χειμώνα της Κρίσης για τέτοια ανοίγματα;
Δημήτρης Πουλικάκος: Πρώτα ο θεός –που λέει ο λόγος, δηλαδή, γιατί δεν μπορώ να πω πως πιστεύουμε ακριβώς σε έναν «θεό, πατέρα, παντοκράτορα»– πολύ ευχαρίστως! Τα ανοίγματα που λες δεν έχουν καμία σχέση με τη δημιουργικότητα. Μην ξεχνάμε πως στη διάρκεια της Χούντας η δημιουργικότητα πέρασε πολύ καλύτερες μέρες [sic] απ' ότι στη Μεταπολίτευση.
Είναι αποδεδειγμένο πως, υπό πίεση, ο άνθρωπος αποδίδει πιο δημιουργικά. Μπορεί να είναι οξύμωρο, όμως ισχύει. Και στην Αμερική, μετά το Κραχ του '29, η πνευματική δημιουργία έδωσε αριστουργήματα –και στη μουσική και στη λογοτεχνία και στη ζωγραφική και στο σινεμά και στο θέατρο κ.λ.π., κ.λ.π. Το δημιουργικό δεν έχει σχέση με το χρήμα. Η εκτέλεση ίσως, αλλά κι αυτή όχι πάντα.
Socos: Ναι, φαντάζομαι ότι κάτι θα κάνουμε! Αλλά φτάνει πια με την κρίση, την οποία όλο οδηγούμε να εκτονωθεί σε λάθος πράγματα. Δεν είδα κανέναν (από όσους έχουν τη δύναμη να ακουστούν, εννοώ) να φωνάζει για τις απαράδεκτες τιμές που είχαν οι συναυλίες στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι. Ούτε κανείς φωνάζει για τις τιμές στις οποίες πουλιούνται άπειρες, φτηνές στην παρουσίαση, ανοησίες.
Έχω την αίσθηση ότι η κρίση οδήγησε την αγωνία μας από το «ποιος έφαγε τα λεφτά» στο τι θα γίνει μόνο με τη δικιά μας τσέπη. Ξέρεις, κάποιες στιγμές είναι ωραίο να έχεις άδειες τσέπες... Δεν έχεις κάτι να ανησυχείς.
Θίγοντας πάντως την Κρίση, η οποία ειδικά τη δισκογραφία έρχεται να την επιβαρύνει ακόμα περισσότερο, ανησυχείτε για το τι θα απογίνει το άλμπουμ σας σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Ότι δηλαδή μπορεί να παραπέσει ή να παραγκωνιστεί ως «είδος πολυτελείας»;
Δημήτρης Πουλικάκος: Τη δισκογραφία δεν την επιβαρύνει τόσο η κρίση, όσο, εδώ και πολλά μάλιστα χρόνια, οι αν-εγκέφαλοι των δισκογραφικών εταιρειών. Κατά τ' άλλα, όποιος ψάχνει, βρίσκει... Και δεν είναι απαραίτητο αυτό που βρίσκει να το πληρώνει ακριβά. Ευχαριστώ, υγιαίνετε!
Socos: Συμφωνώ με τον Μήτσε! Αρκεί να δεις λίγο τα βίντεο των ελληνικών παραγωγών για να καταλάβεις πώς αντιλαμβάνονται πλέον οι άρχοντες των μεγάλων εταιρειών τη θέση της μουσικής. Διαφημίσεις για πατατάκια, σοκολατίτσες, φρυγανιές... Ναι φρυγανιές, και νομίζω σε βίντεο «εναλλακτικής» μπάντας. Και βεβαίως άπειρη κινητή τηλεφωνία! Αλλά όλοι ξέρουμε πού βρίσκεται το πολύ χαρτί. Ε, λοιπόν, σε μια τέτοια κατάσταση, εμένα προσωπικά δεν με ενοχλεί καθόλου να χαρακτηριστεί το έργο μας ως είδος πολυτελείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου