Και τολμηρές ερωτικές περιπέτειες στο Αγκίστρι σε μουσική Γιώργου Χατζηνάσιου και Led Zeppelin που ζητούν οι ακροατές και Σαβίνα Γιαννάτου σε μελοποιημένη Παλαιά Διαθήκη και "Τούνγκε Τούνγκε" από την εκπληκτική παράδοση των Ρομά στους Σοφάδες,
αλλά και Borknagar (που δεν καταφέραμε να δούμε στην Αθήνα φέτος τον Αύγουστο, αλλά ελπίζουμε για του χρόνου) και Τάκι Τσαν από Παιδί Θαύμα εποχή, μέχρι και Νίκο Γκάνο σε "Last Summer" διαθέσεις.
Απ' όλα είχε ο μπαξές της Συχνοτικής Συμπεριφοράς την Κυριακή, η οποία ήταν ζωντανή, με την αφεντιά μου σε μία ακόμα σόλο εμφάνιση –εκτός προγράμματος.
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο).
Συμπεριφέρθηκαν συχνοτικώς τα εξής κομμάτια:
1. STEPHAN MICUS: The Bridge
2. MAX RICHTER, DANIEL HOPE & KONZERTHAUS KAMMERORCHESTRE BERLIN σε διεύθυνσηANDRE DE RIDDER: Antonio Vivaldi's Summer 3
3. LED ZEPPELIN: Stairway To Heaven -live in California 1972 & Southampton 1973
Ο αγχωμένος και βαρύς Δεκαπενταύγουστος του 2020 μας βρήκε ντουέτο με τον Στυλιανό Τζιρίτα στη Συχνοτική Συμπεριφορά –έστω κι αν η εκπομπή μας ήταν «κονσέρβα», καθώς είχε προηχογραφηθεί για τις ανάγκες του θερινού προγραμματισμού του σταθμού μας.
Φέτος, λοιπόν, το γιορτάσαμε ρίχνοντας στα FM μια σπουδαία στιγμή του εγχώριου πειραματισμού από το μακρινό 1971 ("Κράτημα", για ψάλτη, όμποε, τούμπα και ηλεκτρακουστικά), ακούσαμε Ράδιο Βαγδάτη παρέα με την Patti Smith, αναλογιστήκαμε τους έρωτες του καλοκαιριού με τη Λένα Πλάτωνος, αλλά βολτάραμε και στον Λυκαβηττό με τον Γιώργο Λιναρδάκη, με το "Baker Street" να παίζει από πειρατική συχνότητα.
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο).
Καθόλου
καλά δεν οδεύει ο μήνας ως προς το θέμα του κορωνοϊού και ενόψει
Δεκαπενταύγουστου το σχετικό άγχος μεγαλώνει, αφού «παραδοσιακά» αυτή είναι η
περίοδος που οι περισσότεροι διαφεύγουν κάπου στην ύπαιθρο για διακοπές.
Παρά
ταύτα, οι λίγες φετινές συναυλίες συνεχίζουν την προσπάθειά τους για μια
διαφορετική νότα σε αυτήν την ανησυχητική πραγματικότητα. Σήμερα Παρασκευή 14
και αύριο Σάββατο 15 του μήνα, για παράδειγμα, η Σαβίνα Γιαννάτου θα εμφανιστεί
live –και με όλα τα απαραίτητα μέτρα– με τους Primavera Εn Salonico στο Μικρό
Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου· όπου και θα παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα «με
τραγούδια για το νερό και την έρημο, για τη ζωή και τον θάνατο, τη γονιμότητα,
τη μαγεία, την επιθυμία, τον εξαγνισμό», έχοντας ως καλεσμένη τη Lamia Bedioui
από την Τυνησία.
Τη Σαβίνα Γιαννάτου τη συνάντησα για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2008, λίγο μετά τις γιορτές. Ήπιαμε καφέ στο Βοξ, στα Εξάρχεια –τότε που λειτουργούσε ακόμα ως κατάστημα– και κουβεντιάσαμε για τον δίσκο της Μουσική Δωματίων· μία από τις σπουδαιότερες εγχώριες δουλειές για τη δεκαετία των '00s, κατά τη γνώμη μου, η οποία συνάντησε όμως αντιξοότητες για να πραγματωθεί. Η συνέντευξη πρωτοδημοσιεύτηκε στο τότε Avopolis Greek και αναδημοσιεύεται τώρα εδώ με μικρές, αισθητικής φύσης αλλαγές, με αφορμή τις επικείμενες συναυλίες στην Επίδαυρο.
* Οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το promo υλικό που δόθηκε στον Τύπο: η πρώτη είναι φετινή, ανήκει στην Πηνελόπη Γερασίμου και διατέθηκε από το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, ενώ η δεύτερη του 2007, από το στοκ της Lyra για την προώθηση της Μουσικής Δωματίων.
Όταν άκουσα το άλμπουμ Μουσική Δωματίων, σκέφτηκα ότι γυρίζεις σελίδα στη διαδρομή σου. Είναι έτσι;
Δυστυχώς δεν γυρίζω σελίδα. Δυστυχώς με την έννοια ότι η Μουσική Δωματίων, όπως και κάθε τι άλλο που έχω κάνει μόνη μου –σαν το Rosa Das Rosas (2000), ας πούμε– πάει παράλληλα με τα υπόλοιπα πράγματα. Οπότε σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να πω ότι γυρίζω σελίδα. Αλλά σίγουρα ο συγκεκριμένος δίσκος δείχνει κάτι: ότι θέλω μια πιο προσωπική έκφραση, όπως και το πώς προχωράω εγώ σε αυτόν τον χώρο.
Δεν έχω νομίζω τη δυνατότητα να γυρίσω σελίδα, να πω δεν κάνω πια τα άλλα και θα κάνω αυτό· αν και κάτι τέτοιο μπορεί ξέρεις να είναι και καλό. Γιατί είμαι και εκείνα μαζί. Απλώς καλό είναι, πιστεύω, να υπάρχει και μια ισοτιμία σε ό,τι κάνεις, ώστε να μη χρειάζεται να δίνεις αγώνα αν θέλεις να βγάλεις κάτι τόσο προσωπικό, όπως η Μουσική Δωματίων. Για μένα έχει μεγάλη σημασία η σχέση μεταξύ έναρθρου και άναρθρου λόγου, είναι άλλωστε κάτι που το κάνω στους αυτοσχεδιασμούς εδώ και χρόνια.
Χρειάστηκε δηλαδή αγώνας ώστε να εκδοθεί η Μουσική Δωματίων;
Ευτυχώς, επειδή είχα καλή σχέση με τη Lyra, δεν χρειάστηκε αγώνας. Δήλωσα απλά ότι ήθελα να το κάνω και ρώτησα πόσα λεφτά θα μπορούσαν να μου δώσουν. Και κάναμε μια αρχική συμφωνία, να μην ξεφύγω πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό. Νομίζω βασικά ότι κανείς δεν ήθελε τη Μουσική Δωματίων. Υπάρχει και η άποψη ότι, αφού κάνεις τόσο καλά τα άλλα, τι το θέλεις αυτό; Απλώς δεν μου έφεραν αντίρρηση –και το θεωρώ σημαντικό. Γιατί διαφορετικά θα ψαχνόμουν πολύ για να το κυκλοφορήσω και είναι μια πολύ απογοητευτική διαδικασία. Την έχω ξαναπεράσει για το Rosa Das Rosas: δεν στο βγάζει κανείς και νιώθεις ότι αδυνατείς να επικοινωνήσεις.
Αφορμή για το άλμπουμ στάθηκε το παλιό τραγούδι του Γιώργου Μουζάκη "Κάποιο Δειλινό" (1967), έτσι δεν είναι;
Όταν αποφάσισα να μπω στο στούντιο για να κάνω κάτι, δεν το είχα στο μυαλό μου. Αλλά, με το που μπήκα, ήταν το πρώτο που μου ήρθε, μαζί βέβαια με τους αυτοσχεδιασμούς. Και άρχισα μετά να κοιτάζω τις παλιές μου εκπομπές από το Τρίτο Πρόγραμμα, για να βρω τι με συγκινεί.
Το συγκεκριμένο τραγούδι το έχεις σε δύο εκτελέσεις και το λες και στις δύο με πολύ ιδιαίτερο τρόπο, σαν να σιγοψιθυρίζεις κάτι. Πώς πιστεύεις ότι θα αντιδρούσε ο γνωστός για τον οξύθυμο και αθυρόστομο χαρακτήρα του Μουζάκης, αν ζούσε ακόμα και το άκουγε;
(γέλια) Δεν έχω ξέρεις καμία εικόνα για τον Μουζάκη! Ξέρω μονάχα ότι έγραψε τον ύμνο του Παναθηναϊκού. Δεν ξέρω, θέλω να πιστεύω ότι θα του άρεσε που ένας άνθρωπος από έναν τελείως διαφορετικό χώρο, με άλλη ηλικία και άλλα βιώματα, καταπιάστηκε με ένα τραγούδι του που, για μένα τουλάχιστον, είναι πολύ παλιό. Δεν νομίζω βέβαια ότι θα τρελαινόταν κιόλας να το ακούει...
Πάνω από το "Κάποιο Δειλινό" έχω βάλει εντωμεταξύ μια μελωδία η οποία είναι ο "Επιτάφιος Του Σείκιλου", ένα από τα λίγα σωζόμενα αρχαία ελληνικά τραγούδια, γιατί οι στίχοι του λένε στην ουσία ακριβώς τα ίδια πράγματα. Στην αρχή μάλιστα είχα προσθέσει και τα αρχαία λόγια, αλλά έπειτα αποφάσισα να τα αφαιρέσω και να αφήσω μόνο τη μελωδία να παραπέμπει εκεί. Οι δύο εκτελέσεις οφείλονται στο ότι σκέφτηκα πως το τραγούδι αυτό έχει δύο όψεις: μία που ξορκίζει τον θάνατο και μία που έχει μια θρησκευτικότητα, μοιάζοντας δηλαδή πράγματι με επιτάφιο.
Και δίπλα στον Μουζάκη βάζεις και τον Γιάννη Αγγελάκα, διασκευάζοντας το "Σ' Ένα Ανοιξιάτικο Λιβάδι"...
Η αλήθεια είναι ότι δεν το διασκεύασα, το είπα όπως ακριβώς το είπε ο Αγγελάκας. Βέβαια, όταν το άκουσε ο Γιάννης, μου είπε «Σαβίνα, δεν είχα καταλάβει ότι ήταν έτσι η μελωδία»! Ήθελα ξέρεις να βάλω και τον Γιάννη να τραγουδήσει στον δίσκο, αλλά, όταν άκουσε το "Σ' Ένα Ανοιξιάτικο Λιβάδι", το σκεφτήκανε μαζί με τον Νίκο τον Βελιώτη και μου είπε όχι. Θεώρησε πως το έλεγα καλύτερα μόνη μου.
Σε ανησύχησε καθόλου, όταν έφτιαχνες το άλμπουμ, αν θα το έπαιζαν τα ραδιόφωνα; Γιατί ανατρέπεις με αυτό μια εικόνα που έχουν για σένα τα τελευταία χρόνια τόσο τα μουσικά ΜΜΕ, όσο και μια σημαντική μερίδα του κοινού –μέσα από δουλειές όπως π.χ. τα Σεφαραδίτικα, τα μεσογειακά ή το χατζιδακικό Πάω Να Πω Στο Σύννεφο...
Η βασική μου έγνοια ήταν να βγει το άλμπουμ. Φοβόμουν πολύ ότι δεν θα μπορούσα να το βγάλω καθόλου. Μετά θα έβλεπα για τα υπόλοιπα. Παρ' όλα αυτά, μπαίνει στο ραδιόφωνο. Όχι πολύ συχνά βέβαια, αλλά έχει τύχει να ακούσω ακόμα και το "Παιδί Και Οι Ληστές". Κοίταξε, κάποιες εκπομπές υπάρχουν –αυτοί οι οποίοι είναι να πληροφορηθούν και να ενδιαφερθούν για τη Μουσική Δωματίων, θα το κάνουν. Ας είναι και πέντε άνθρωποι.
Όσο για το κοινό, πράγματι, μου έτυχε και η περίπτωση ενός φίλου, ο οποίος ήρθε και μου είπε «Σαβίνα, δεν μπορώ να το ακούσω αυτό το πράγμα». Άλλοι πάντως ένιωσαν να τους απελευθερώνει το υλικό –και το χάρηκα. Είναι πολύ πιο σημαντικό. Είναι και για μένα ένα θέμα βέβαια αυτό που λες, ότι ο κόσμος με ξέρει από διαφορετικές μου δουλειές. Είμαι όμως και αυτό. Κι αν υπήρχε περισσότερη ενθάρρυνση, θα έβγαζα πιο συχνά στη δισκογραφία και αυτό μου το κομμάτι.
Παρακολουθείς γενικά τι γίνεται στον χώρο της ελληνικής μουσικής;
Όχι, δεν ξέρω τι γίνεται, σχεδόν τίποτα. Ξέρω τους Neon, που κάνουν ηλεκτρονική μουσική και βλέπω μεγάλη κινητικότητα στον χώρο των συγκροτημάτων· είχα πάρει μάλιστα και το άλμπουμ των Mary And The Boy. Νομίζω επίσης ότι υπάρχουν πολύ καλές γυναικείες φωνές στον έντεχνο/παραδοσιακό χώρο. Ο Νίκος Μαμαγκάκης, ας πούμε, περιστοιχίζεται από καταπληκτικές φωνές. Η Ευτυχία Μητρίτσα είναι μια τέτοια περίπτωση: με πολύ καλές δυνατότητες, ολόσωστη, που ξέρει και μουσική, καθώς είναι καθηγήτρια μουσικής σε σχολείο. Είχε εμφανιστεί ή πέρυσι ή πρόπερσι στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, λέγοντας ένα τραγούδι της Στέλλας Γαδέδη.
Θεωρείς ότι στο εξωτερικό, όπου έχεις βγει με επιτυχία, θα μπορούσες να κάνεις περισσότερα πράγματα από ότι εδώ;
Όλα νομίζω μπορώ να τα κάνω κι εδώ, μα σε άλλη κλίμακα. Ο αυτοσχεδιασμός είναι κάτι το οποίο θα μπορούσα να το έχω εξελίξει πολύ έξω και δεν το έχω κάνει. Δεν με ξέρουν να φανταστείς έξω ως αυτοσχεδιάστρια. Είχα παίξει μια φορά με τον κοντραμπασίστα Barry Guy, ο οποίος είναι πολύ γνωστός στη free jazz –μου είχαν ζητήσει να παίξω εγώ τραγούδια κι εκείνος να αυτοσχεδιάζει. Και όταν συναντηθήκαμε και τον ρώτησα αν ήθελε να αυτοσχεδιάζαμε μαζί, μου είπε πως δεν ήξερε ότι υπήρχε και αυτή μου η πλευρά. Και καταλήξαμε να βγούμε και να αυτοσχεδιάσουμε, χωρίς καθόλου τραγούδια. Θα είχε λοιπόν σημασία για μένα να δικτυωθώ στον χώρο αυτόν. Αλλά είναι κάτι που πρέπει να το κάνω ολομόναχη, ενώ συνήθως το κάνει ένας μάνατζερ. Κι εγώ είμαι λίγο αδρανής.
Πιστεύεις όμως ότι στο εξωτερικό δέχονται εύκολα κάτι από την Ελλάδα που δεν τοποθετείται κάτω από την «ethnic» ταμπέλα;
Ο λόγος που βγαίνω στο εξωτερικό είναι ακριβώς αυτός. Τα ρεμπέτικα ας πούμε τραγούδια τα καταλαβαίνουν, είναι λίγο-πολύ όπως είναι για εμάς τα fados της Πορτογαλίας. Θυμάμαι όμως ότι, όταν είχα βάλει σε κάποιους να ακούσουν Διονύση Σαββόπουλο, δεν καταλάβαιναν τίποτα, δεν μπορούσαν να δουν γιατί τον θεωρούσα σημαντικό. Και όταν κάποτε τραγουδούσα εδώ τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι και είχα εντάξει σε αυτά και τα Reflections, μια ξένη καλλιτέχνιδα η οποία είχε έρθει να παρακολουθήσει το πρόγραμμα, μου είπε στο τέλος «μου άρεσαν όλα, εκτός από τα αγγλόφωνα». Αυτά δηλαδή που εγώ τα αγαπούσα τόσο πολύ, που είχα μεγαλώσει μαζί τους και που τα θεωρούσα το τέλειο, εκείνη δεν τη συγκινούσαν.
Ο Θαλής από τη Μίλητο (μάλλον 624-546 π.Χ.) κατέχει
περίοπτη θέση στην ιστορία της σκέψης, ως ο πρώτος άνθρωπος στα χρονικά που
έθεσε ερωτήματα για τον κόσμο δίχως να ψάξει τις απαντήσεις τους στη μυθολογία
ή στη θρησκεία.
Είναι πράγματι μια φοβερή «πρωτιά»· ένα τεράστιο άλμα, πάνω στο
οποίο οικοδομήθηκε κατόπιν τόσο η επιστήμη, όσο και η φιλοσοφία (όπως
τουλάχιστον τις αντιλαμβανόμαστε στη Δύση). Και φαίνεται να του ανήκει: στη
Μέση Ανατολή ή στην Αίγυπτο –παρά την πρόοδο στην αστρονομία, στα μαθηματικά ή στην
ιατρική– ποτέ δεν αμφισβητήθηκε η δράση των θεών ή άλλων υπερφυσικών όντων, ενώ
στον ελληνικό κόσμο ο Αριστοτέλης πιστοποιεί ότι δεν υπήρχε κανείς
προγενέστερός του.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο Θαλής είναι μια μορφή
νεφελώδης. Παιδί μιας εποχής η οποία έδειχνε μακρινή ακόμα και για την αρχαία
Ελλάδα που σήμερα θεωρούμε «κλασική», είναι μια φιγούρα καλά τεκμηριωμένη, μα
και τυλιγμένη στους θρύλους την ίδια στιγμή. Άφησε γραπτό έργο; Προέβλεψε την έκλειψη ηλίου του 585 π.Χ., που έκανε
τη Μικρά Ασία να σαστίσει; Ταξίδεψε στην Αίγυπτο; Ασχολήθηκε με το εμπόριο;
Απόκτησε οικογένεια;
Από το σημείο όπου στεκόμαστε, με κρίσιμα έργα της αρχαίας
γραμματείας σαν την Ιστορία της Αστρονομίας του Εύδημου του Ρόδιου να
θεωρούνται χαμένα, δεν είμαστε σίγουροι για τίποτα. Ίσα-ίσα, η αναγόρευση του
Θαλή σε έναν από τους Επτά Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας μας κάνει να
υποψιαζόμαστε ότι διάφορες ωραίες ιστορίες γύρω από τη ζωή και τα αποφθέγματά του, μπορεί να του αποδόθηκαν αργότερα.
Η δική μου αγαπημένη ανάμεσά τους, είναι εκείνη που θέλει
τη μητέρα του Κλεοβουλίνη να τον κυνηγάει να παντρευτεί, λαμβάνοντας συνήθως
την απάντηση «Οὔπω καιρός», όχι ακόμα δηλαδή, καθότι ήταν ακόμα μικρός για
γάμο. Όταν όμως πέρασαν τα χρόνια και δεν μπορούσε πια να επικαλεστεί τη νεαρή
του ηλικία, άλλαξε τροπάριο και άρχισε να της λέει ότι «Οὐκέτι καιρός»· όχι
πλέον δηλαδή, ότι πλέον ήταν πολύ μεγάλος για παντριές! Προφανώς, εκτός από
μένα, η διήγηση αρέσει και σε πολλούς άλλους, γιατί αν γκουγκλάρετε θα βρείτε
πλήθος αναφορές σε αυτήν. Το έγραψε ο Διογένης ο Λαέρτιος, για τους λίγους που
θα ενδιαφερθούν για την πηγή –είναι στο 1.26 του έργου Βίοι Φιλοσόφων. Ήταν
ωστόσο κάτι που ήδη λεγόταν στη δική του εποχή, γύρω στο 220 μ.Χ. Ποιος ξέρει
αν όντως συνέβη;
Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να γράψει
κανείς ένα καλό βιβλίο για τον Θαλή. Παρά ταύτα, η Patricia F. O'Grady από το
Τμήμα Φιλοσοφίας του Flinders University of South Australia ήταν αρκετά γενναία
ώστε να το επιχειρήσει, εκδίδοντας το Thales of Miletus: The Beginnings of Western
Science and Philosophy (Farnham: Ashgate Publishing, 2002) για μια σειρά γύρω
από τη Δυτική Φιλοσοφία. Στο οποίο αναμενόμενα δεν πέτυχε, μα έφτασε
τουλάχιστον στο μη αναμενόμενο –δεν απέτυχε.
Μοιάζει ίσως με σοφιστεία αυτή η κρίση, μα είναι
κυριολεκτική. Γιατί η O'Grady δεν γινόταν να πετύχει, έχοντας τόσο λίγα
πράγματα στα χέρια της. Όμως αποδείχθηκε επίμονη, πολύ καλά διαβασμένη στις
αρχαίες της πηγές και σε θέση να υπερασπίσει τις απόψεις της για το πώς,
πιθανόν, να είχαν διάφορα πράγματα, λ.χ. το φημολογούμενο ταξίδι του Θαλή στην
Αίγυπτο. Παραμένουμε βέβαια δίχως γεγονότα· ταυτόχρονα, όμως, βρισκόμαστε σε
ασφαλέστερο έδαφος καθώς προσπαθούμε να ανασυνθέσουμε το παζλ, αντί να πατάμε
στην κινούμενη άμμο ατελείωτων εικασιών.
Συχνά, λοιπόν, βασικός εχθρός της O'Grady καθώς τρέχουν οι
σελίδες δεν είναι τα αναπόφευκτα όρια της απόπειράς της ή η επιλογή της να μην
πιάσει το πλήθος ρήσεων και ιστοριών γύρω από τον Θαλή (η παραπάνω, ας πούμε,
δεν βρίσκεται εδώ), αλλά ο ίδιος της ο εαυτός –η κακή πλευρά αυτού, έστω. Ως
προφανές δηλαδή τέκνο του ακαδημαϊκού σωλήνα, τρώει κάμποσο χρόνο εδώ κι εκεί
περιγράφοντας όσα πρόκειται να επιχειρήσει ή τοποθετώντας συμπερασματικά
κεφάλαια, όπου ανακυκλώνονται μονότονα και δίχως ορθή εστίαση στο «ζουμί» όσα
έχουν ήδη προηγηθεί. Εντοπίζεται έτσι υπερβολική πίστη σε μια μέθοδο συγγραφής
που μπορεί να είναι έως και άριστη για τους σκοπούς μιας διδακτορικής διατριβής
(φυλάς τα νώτα σου), μα αποβαίνει καταστροφική όταν γράφεις ένα βιβλίο,
διαλύοντας κάθε αίσθηση ροής.
Περαιτέρω ακαδημαϊκά κουσούρια είναι οι διαρκείς
επιστροφές σε πράγματα ήδη ειπωμένα (έχασα το μέτρημα για το πόσες φορές
ξαναγυρίσαμε στον Αριστοτέλη), καθώς και η εμμονή σε ένα λεξιλόγιο που θυμίζει
εξειδικευμένο πανεπιστημιακό σεμινάριο. Ασφαλώς, τέτοιες επαναλήψεις
χρησιμεύουν απέναντι σε πιθανές κριτικές επισημάνσεις του φιλοσοφικού κλάδου
για τον βαθμό που η Ο'Grady
ξεφεύγει προσπαθώντας να βρει απαντήσεις· όμως δεν αφορούν σε τίποτα τον
φιλοπερίεργο αναγνώστη, όποιον δηλαδή έρθει στο βιβλίο αναζητώντας τον Θαλή,
δίχως να έχει πτυχίο Φιλοσοφίας. Εδώ κουμπώνουν ασφαλώς και τα ζητήματα
γλώσσας, μιας και εντοπίζεται αισθητή διαφορά μεταξύ του πρώτου και του
δεύτερου μέρους του έργου: όταν η O'Grady γράφει πιο ελεύθερα, διαβάζεται και
με μεγαλύτερη ικανοποίηση. Κάπου, επομένως, δεν έδωσε σωστή απάντηση στο απτό
ερώτημα «πού απευθύνομαι». Από μια πιο ακαδημαϊκή σκοπιά, πάλι, προκύπτει ένα
ζήτημα ως προς τη βιβλιογραφία, αφού συχνά οι δευτερογενείς πηγές φαντάζουν
παλιές. Χρησιμοποιούνται πάντως πολύ σωστά.
Τα προβλήματα αυτά δεν είναι μικρά και οπωσδήποτε
βαραίνουν πολύ από τη στιγμή που μιλάμε για ένα βιβλίο το οποίο θα κοστίσει
εξωφρενικά σε όποιον θελήσει να το αποκτήσει: αν δηλαδή δεν αναζητηθεί
μεταχειρισμένο, τιμάται στα 134,38 ευρώ με σκληρό εξώφυλλο, στα 54,19 ευρώ με
μαλακό, ενώ ακόμα και σε μορφή Kindle βρισκόμαστε στα 47,77 ευρώ (αν και
υπάρχει και δυνατότητα ενοικίασης για έναν μήνα, στα 10,20 ευρώ).
Παρά ταύτα, ο αναγνώστης που δεν θα χάσει την υπομονή του εύκολα, θα βρει ότι η Ο'Grady κατορθώνει να ανασύρει τον Θαλή από τα βάθη του
χρόνου σε ικανοποιητικό βαθμό, «σκάβοντας» μάλιστα τόσο πολύ στις αρχαίες
πηγές, ώστε φτάνει ακόμα και σε μορφές που σπάνια συζητιούνται· ο Λόβων από το
Άργος και ο Κλεόστρατος από την Τένεδο, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Στήνει επίσης ωραίες συζητήσεις πάνω από τα μεγάλα μας κενά (ας πούμε για το πώς να
μέτρησε ο Θαλής το ύψος των πυραμίδων), οι οποίες δείχνουν και την ποιότητα της
σκέψης της, αλλά και το ψάξιμο που έκανε εκτός του κλάδου της. Χρησιμοποιεί
λ.χ. ωραία τα πορίσματα των αρχαιολογικών ανασκαφών για να ζωντανέψει τη Ναύκρατι
ως έναν τόπο-γέφυρα της αρχαϊκής Ιωνίας με τη φαραωνική Αίγυπτο, ενώ προβαίνει
σε εξαιρετική υπεράσπιση του Θαλή απέναντι σε μεταγενέστερες (αυστηρές)
κριτικές για το στάτους των Ελλήνων στοχαστών στην ιστορία της επιστήμης,
χαράσσοντας παράλληλο με την περίπτωση του γιατρού Ignaz Semmelweis από την Αυστρο-Oυγγαρία του 19ου αιώνα. Ενώ λοιπόν υπάρχουν περιθώρια για να
δούμε και κάποιο καλύτερα γραμμένο βιβλίο πάνω στο θέμα, στα επί της ουσίας
δύσκολα θα επιτευχθεί κάτι παραπάνω.
Και τον Μολδάβα αντικρίσαμε παρέα με τον Bedřich Smetana
και το τελευταίο τρένο για Λάσα προλάβαμε με τους Banco De Gaia
και στις ερήμους του Dune περιπλανηθήκαμε με τους Iron Maiden (ποιος το περίμενε ότι λίγες ώρες αργότερα θα αποχαιρετούσαμε τον παραγωγό του κομματιού, Martin Birch)
και σε άκρως καλοκαιρινή "Κορμί Κι Αλάτι" διάθεση βρεθήκαμε με τη Μπέσσυ Αργυράκη, μπας και ξορκίσουμε το παράξενο θέρος του 2020.
Ντουέτο έπαιξε η Συχνοτική Συμπεριφορά και την Κυριακή που μας πέρασε, έστω και σε κονσέρβα, ένεκα των θερινών αδειών του ραδιοφώνου μας.
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο).
Συμπεριφέρθηκαν συχνοτικώς τα εξής κομμάτια:
1. ALVARO PIERRI: Niccolò Paganini's Sonata For Guitar (Allegro Risoluto)
2. JOE PASS: Relaxin' At Camarillo
3. ΜΠΕΣΣΥ ΑΡΓΥΡΑΚΗ: Κορμί Και Αλάτι
4. EMERSON, LAKE & PALMER: Pirates
5. BANCO DE GAIA: Last Train To Lhasa
6. AL JARREAU: Spain (I Can Recall)
7. ΤΩΝΗΣ ΒΑΒΑΤΣΙΚΟΣ: Ποιος Να Ξέρει Στο Βλέμμα Του Πίσω Τι Κρύβει Ο Θεός Για Μας
8. TERRY RILEY & STEFANO SCODANIBIO: Orfeo
9. IRON MAIDEN: To Tame A Land
10. SYMPHONY-ORCHESTRA OF SÜWESTFUNK BADEN-BADENσε διεύθυνσηΖDENEK MACAL: Bedřich Smetana's Má Vlast #2 - The Moldau
