Η Συχνοτική Συμπεριφορά εισήλθε και επισήμως στο φετινό καλοκαίρι, φίλες και φίλοι, γι' αυτό και ακούσατε σόλο Στυλιανό Τζιρίτα το Σάββατο και σόλο την αφεντιά μου την Κυριακή. Λόγω των θερινών αδειών, κάπως έτσι θα πάμε έως την έναρξη της νέας σαιζόν. Σημειώστε, πάντως, ότι δεν θα λείψουν κάποια ακόμα ντουέτα και (κυρίως) ότι η εκπομπή θα μείνει κοντά σας όλο το καλοκαίρι: ποτέ επαναλήψεις, κάτι φρέσκο κάθε Σάββατο και Κυριακή, ασχέτως αν είμαστε ζωντανοί ή προηχογραφημένοι –όπως δηλαδή κάνουμε κάθε χρόνο. Στο επόμενο ραντεβού, το Σάββατο 18 Ιουλίου, θα είμαι και πάλι σόλο στο μικρόφωνο, live αυτήν τη φορά, ενώ τη δεύτερη ώρα της εκπομπής (μετά το δελτίο ειδήσεων των 17.00, δηλαδή) φιλοξενούμενη στο στούντιο θα έρθει η Κατερίνα Κυρμιζή: θα μιλήσουμε για το φρέσκο της ΕΡΚάκτοι ΙΙ και φυσικά θα ακούσουμε και τα τραγούδια του. Στο μεταξύ, μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου της Κυριακής 12/7 πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο). Συμπεριφέρθηκαν συχνοτικώς τα εξής κομμάτια: 1. ARVO PÄRT & DAVID JAMES: My Heart's In The Highlands 2. ODDARRANG: Ohlop 3. ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΕΚΦΡΑΣΜΕΝΟΙ ΜΕΣΩ YOUTUBE: Αποδομητικά Πουλιά 4. ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ: Μια Γυναίκα Φεύγει 5. BRUCE SPRINGSTEEN: Human Touch 6. ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ: Ο Ξένος 7. BATUSHKA: Πechb 3 8. ΠΩΛΙΝΑ: Πάμε Για Τρέλες Στις Σεϋχέλλες 9. SIGUR RÓS: Ágaetis Byrjun 10. K.BHTA: Μιράντα 11. THE SOFT MOON: Kanougnon 12. MARC ALMOND & IAN ANDERSON: Lord Of Misrule 13. ARMY OF LOVERS & BIG MONEY: Lit De Parade 14. ΒΕΒΗΛΟΣ: Σεζάριο 15. KORPIKLAANI: Kotikonnut
Όταν ανέλαβα να συναντήσω τους Cyanna στις αρχές του 2008, ήταν για μένα μία ακόμα δημοσιογραφική αποστολή για το περιοδικό Sonik· όπου και πρωτοδημοσιεύτηκε η κάτωθι συνέντευξη, η οποία αναδημοσιεύεται εδώ με μικρές, αισθητικής φύσης αλλαγές. Δεν ήξερα ωστόσο τι να περιμένω, καθώς η μπάντα είχε εκπέμψει μπερδεμένα σινιάλα. Μπήκαν δηλαδή στη δισκογραφία το 2004 με ένα ελληνόφωνο άλμπουμ που λίγοι είχαν ακούσει (άγγιξέ.το, στην Olonmusic), μετά έκαναν μια κίνηση αλλαγής προφίλ εμφανιζόμενοι στη 2η μέρα του Synch Festival 2005 στο Λαύριο, ύστερα βρέθηκαν νικητές του διαγωνισμού Coca Cola Soundwave (2007). Κάτι που μάλλον μετρούσε για τη Sony, ώστε να τους «σερβίρει» με ένα πιο φιλικό προς τους πολλούς προφίλ, μα –ας είμαστε ειλικρινείς– δεν απασχόλησε κανέναν σοβαρό μουσικόφιλο. Όταν πάντως κανονίσαμε να βρεθούμε, το γκρουπ δήλωνε έτοιμο να ξαναχτυπήσει με έναν αγγλόφωνο δίσκο (Just A Crash, 2008), καβαλώντας το κυρίως κύμα του τότε alternative. Από εκείνη τη συνάντησή μας, θυμάμαι σήμερα δύο πράγματα: ότι άκουσα για πρώτη φορά το όνομα των Planet Of Zeus και ότι κύριος λόγος που «ξεκλείδωσα» ήταν ο συνιδρυτής και βασικός τραγουδιστής Spyreas Sid (Σπύρος Σιδηρόπουλος). Ένας πολύ καλός συνομιλητής, ο οποίος διέθετε μουσικό μα και γνωστικό υπόβαθρο που υπερέβαινε τον ορίζοντα όσων αποτυπώνονταν στο Just A Crash. Κάτι που νομίζω αποδείχθηκε και στη συνέχεια, ίσως περισσότερο μετά τη διάλυση των αρχικών Cyanna και την αναδραστηριοποίησή τους υπό το όνομα Cyanna Mercury: «Πατερημά και αρχαιολατρείες, ηλεκτρικές κιθάρες, μπουζούκια και σαντούρια, οι Doors και οι Aphrodite's Child, σε ένα εγχώριο ντεμπούτο με τόλμη, όραμα και ρίσκο», έγραψε το 2016 στο Avopolis ο Μιχάλης Τσαντίλας για το άλμπουμ Archetypes, πιάνοντας εύστοχα όσα συνέβαιναν εκεί. Στα μετέπειτα χρόνια δεν ξανασυναντηθήκαμε δημοσιογραφικά με τον Σπυρέα, αλλά μιλήσαμε συχνά σε φιλικό, προσωπικό επίπεδο, κάνοντας πάντοτε ενδιαφέρουσες και πλούσιες σε νοήματα συζητήσεις. * και οι δύο φωτογραφίες που χρησιμοποιούνται εδώ, είναι της La Boheme
Τι τρέχει αλήθεια με το όνομά σας; Υπάρχει ένα μικρό μυστήριο γύρω από το νόημα του Cyanna… Το Cyanna είναι υπαρκτό όνομα, απαντάται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και down under, στην Αυστραλία. Το είδαμε γραμμένο στο ίντερνετ, σαν nickname. Ακουγόταν πολύ καλά και έφερνε και στο μυαλό λέξεις που μας αρέσανε. Το Άννα, ας πούμε, είναι συμβολικό όνομα –το κατ' εξοχήν γυναικείο όνομα, θα λέγαμε– ενώ υπάρχει και μια παραπομπή στις ελληνικές λέξεις κυανό και κυάνιο, ως κάτι το οποίο μπορεί να είναι και όμορφο και θανατηφόρο. Κάποτε μάλιστα λεγόμασταν Cyanna Mercury, από το κυανιούχος υδράργυρος, αλλά κόψαμε το Mercury για συντομία και ονομάσαμε τελικά έτσι το στούντιό μας. Cyanna είναι η μούσα μας, χρειάζεται και μια γυναίκα στο γκρουπ. Επειδή όμως δεν υπάρχει χώρος για κάτι τέτοιο, η γυναικεία παρουσία μπαίνει μ’ αυτόν τον τρόπο. Πάνω από όλα, πάντως, ακούγεται ωραία και είναι πρωτότυπο. Το Just A Crush περιέχει ένα δυναμικό μείγμα από rock κιθάρες και ηλεκτρονικά στοιχεία. Θεωρείτε ότι, ως ηχητική πρόταση, καλύπτει ένα δισκογραφικό κενό στην Ελλάδα; Ή υπάρχουν κι άλλες μπάντες γύρω, με τις οποίες νιώθετε συγγενείς; Όχι, δεν υπάρχουν νομίζουμε άλλοι που να έχουν πάρει τέτοια στοιχεία από το rock και τέτοια στοιχεία από το electro, όπως εμείς. Γιατί πήραμε σκληρά στοιχεία από το rock και από την ηλεκτρονική πλευρά δεν κρατήσαμε καθόλου 1990s: πήγαμε κατευθείαν στις τελευταίες τάσεις. Πειραματιζόμασταν με αυτόν τον ήχο εδώ και χρόνια. Πλέον έχουν βγει κι άλλες μπάντες οι οποίες κάνουν απόπειρες παντρέματος rock και electro, ως τώρα όμως καμία που να το κάνει με τον δικό μας τρόπο. Εμάς μας ενδιαφέρει να πλάσουμε τον προσωπικό μας ήχο και όχι απλώς κάτι που δεν υπάρχει στην Ελλάδα –δεν μας φτάνει αυτό– μα κάτι που να μην υπάρχει πουθενά· να το ακούς δηλαδή και να λες, «α, Cyanna». Όχι που να μη θυμίζει κάτι άλλο, μα που να έχει να πει κάτι το καινούργιο, το οποίο δεν έχει ειπωθεί ξανά. Αυτό θεωρούμε ως σημαντικότερο γι’ αυτό κι έχουμε πετάξει αρκετά τραγούδια γράφοντας, ακριβώς επειδή είχαν ξαναειπωθεί. Στην Ελλάδα οι μπάντες αρκούνται πολλές φορές στο να καταφέρουν να ηχούν όπως π.χ. τα αγγλικά γκρουπ. Για μας το στοίχημα είναι να το παλέψεις ακόμα περισσότερο, ώστε να φτιάξεις το δικό σου πράγμα. Για πείτε μου περισσότερα για τα ακούσματά σας. Ποιους καλλιτέχνες θα θεωρούσατε σημαδιακούς, γι' αυτό που παίζετε τώρα; Από τη rock πλευρά οπωσδήποτε τους AC/DC: είναι ένα κοινό σημείο αναφοράς. Και βέβαια μπάντες όπως οι Nine Inch Nails και τα δικά μας Ξύλινα Σπαθιά. Από την ηλεκτρονική πλευρά σίγουρα LCD Soundsystem, αλλά και Digitalism και Trentemøller. Γενικά μας αρέσουν καλλιτέχνες οι οποίοι κάνουν ηλεκτρονική μουσική σε μορφή τραγουδιών, γιατί μας ενδιαφέρει η ηλεκτρονική μουσική να υποστηρίζεται από στίχο και να περιέχει το ανθρώπινο στοιχείο της φωνής. Μας άρεσε επίσης και το μπαστάρδεμα των Klaxons· ήταν ίσως ό,τι πιο mainstream ακούσαμε τελευταία. Το δεύτερό σας άλμπουμ απέχει μίλια από το πρώτο, το ελληνόφωνο άγγιξέ.το. Όμως εσείς δουλεύατε ήδη από τότε με αγγλόφωνο στίχο, έτσι δεν είναι; Όλη η φάση και οι συνθήκες γύρω από το πρώτο άλμπουμ ήταν λάθος, από την αρχή. Επιλέξαμε μια εταιρεία η οποία δεν το υποστήριξε και δεν το προώθησε καθόλου, παρ' όλο που τότε φαινόταν να κάνει πράγματα. Σε σημείο να μη βρίσκεται ο δίσκος στα μαγαζιά έναν μήνα μετά την κυκλοφορία του. Επιπλέον, ενώ είχαμε 20 τραγούδια τότε, τα 11 αγγλόφωνα και τα 9 με ελληνικό στίχο, επέμενε η εταιρεία να βγει ένα άλμπουμ με τα 9 ελληνικά συν 1 μόνο αγγλόφωνο. Μας κόστισε αυτή η ιστορία –και όχι λόγω ελληνικού στίχου. Ο αγγλικός στίχος είναι πολύ πιο δύσκολος δρόμος, ξέρουμε τι σημαίνει να βρίσκεσαι στην Ελλάδα και να τραγουδάς αγγλικά. Μας κόστισε από την άποψη ότι ο πρώτος μας δίσκος ήταν σαν να μη βγήκε ποτέ. Σχεδόν διαλυθήκαμε τότε. Κι έτσι αρχίσαμε να κάνουμε παραγωγές και remixes για άλλους· ως το Synch του 2005, οπότε ξαναπαίξαμε ζωντανά και νιώσαμε ότι υπήρχε ακόμα νόημα. Φτιάξαμε λοιπόν τα πάντα μόνοι μας: το άλμπουμ, το artwork, μια ομάδα συνεργατών, και ύστερα διαλέξαμε εταιρεία. Και νομίζουμε πως μέτρησε κι από τη δική τους πλευρά, ότι τους πήγαμε ένα προϊόν έτοιμο. Οπότε δεν συμμερίζεστε μια ρομαντική άποψη την οποία έχουν άλλοι συνάδελφοί σας, ότι στις μικρές εταιρείες υπάρχει μεράκι, ενώ οι μεγάλες είναι απλώς καρχαρίες… Αν μετρήσει αυτό ως συμβουλή από κάποιους που έχουν βγάλει δίσκο προς κάποιους οι οποίοι επιθυμούν να βγάλουν, δεν υπάρχει κανόνας. Μπορεί να πας σε μια μικρή εταιρεία που την άλλη μέρα θα κλείσει και θα σε αφήσει με τον δίσκο στο χέρι ή μπορεί να βρεις μια μικρή εταιρεία η οποία θα νοιαστεί για σένα όσο κανείς. Έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία ο άνθρωπος με τον οποίον συνεννοείσαι και το πόσο επαγγελματίας είναι, παρά το αν δουλεύει για μικρή ή για μεγάλη εταιρεία. Επιστρέψατε πάντως πολύ δυναμικά και, ως νικητές του Coca Cola Soundwave, παίξατε και στο εξωτερικό, σε φεστιβάλ στη Γερμανία και στην Ελβετία. Τι σας άφησε η όλη εμπειρία; Είναι απίστευτος ο επαγγελματισμός, η σοβαρότητα και το επίπεδο που υπάρχει στο εξωτερικό, ακόμα και στη μικρότερη σκηνή ενός φεστιβάλ. Στο St. Gallen στην Ελβετία μαζεύτηκαν χιλιάδες κόσμου και είχαμε και πρόσβαση σε αυτό το πλήθος. Στη Γερμανία η αλήθεια είναι ότι ήταν πιο δύσκολο, αν και παίξαμε σίγουρα σε μια φοβερή σκηνή. Δεν εμφανιστήκαμε όμως σε καλή ώρα, γιατί βγήκαμε μεσημέρι σχεδόν, την ώρα που οι Γερμανοί πίνουνε τις μπύρες τους –και θα έπρεπε κι εμείς να πίνουμε μπύρες! (γέλια) Όμως δεν ήταν μόνο η διοργάνωση φοβερή στο εξωτερικό, αλλά και το ενδιαφέρον που έδειξε ο κόσμος. Υπήρχαν άτομα που χόρευαν με τη μουσική μας, ενώ δώσαμε και δύο αυτόγραφα στη Γερμανία. Όλες αυτές τις εμπειρίες σίγουρα τις χρωστάμε στο Soundwave. Νομίζουμε ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο το ότι η Coca Cola επέλεξε πολύ σωστούς ανθρώπους για την κριτική επιτροπή. Ανθρώπους οι οποίοι δουλέψανε, ασχολήθηκαν με τον ήχο, την παραγωγή και τη σκηνική παρουσία κάθε συμμετέχοντα, ακούσανε με προσοχή και βοηθήσανε –σαν, ας πούμε, τη Δήμητρα Γαλάνη, η οποία μας κάλεσε και παίξαμε μαζί της στην Πάτρα· ή ανθρώπους από τον Best και τον Εν Λευκώ. Έδειξαν συγκινητική στάση και τους αισθανθήκανε πραγματικά κοντά μας. Ως νικητές δε του Soundwave είχαμε άλλον αέρα όταν κάτσαμε να μιλήσουμε με τις δισκογραφικές εταιρείες. Γιατί πλέον τις είχαμε απέναντί μας, δεν ήμασταν μια μπάντα που δεν την ήξερε κανείς. Παρακολουθείτε τι γίνεται δισκογραφικά στην Ελλάδα; Βέβαια παρακολουθούμε και ακούμε μάλιστα διαρκώς πολύ ωραία πράγματα, άσχετα με το αν ίσως πολλά από αυτά μείνουνε τελικά στην αφάνεια. Είναι ένα κομβικό σημείο για ό,τι λέμε «αγγλόφωνη σκηνή» και το κοινό αρχίζει και στηρίζει πιο ενεργά το όλο πράγμα. Και τα hype που γίνονται, μπορεί τελικά να εξαφανίζονται, θεωρούμε όμως πως η φασαρία κάνει τελικά και καλό. Κάποιος κόσμος παραμένει δηλαδή και αφού χαθεί το hype, περιμένοντας το επόμενο. Αλλά όσο ωραίο κι αν είναι να γράφουμε για «αγγλόφωνη σκηνή» και όσο και αν εμπνέει ίσως κάτι τέτοιο, η πραγματικότητα είναι ότι ακόμα δεν υπάρχει σκηνή –τώρα ουσιαστικά διαμορφώνεται. Από την άλλη, υποχωρεί η ελληνόφωνη rock σκηνή και είναι λυπηρό. Έχει βαλτώσει η κατάσταση και βγαίνουν διαρκώς άνθρωποι οι οποίοι μιμούνται απλώς τους προηγούμενους, δίχως να παράγουν τίποτα το καινούργιο. Και μένοντας οι ίδιοι 15 χρόνια πίσω, δεσμεύουν και τον ελληνικό στίχο: καταλήγει να ταυτίζεται μαζί τους και να αποκλείεται έτσι από κάθε εξέλιξη. Για το άμεσο μέλλον, τι σχέδια έχετε κάνει; Μέσα στο επόμενο δίμηνο θα βγούνε 2 δικά μας remixes. Το ένα θα κυκλοφορήσει επίσημα, για το άλλο θα δούμε. Και τα δύο πάντως ήταν δύσκολες περιπτώσεις. Το ένα μπορούμε να το ανακοινώσουμε, είναι για μια ελληνική μπάντα που έχουμε ξεχωρίσει με stoner/southern rock ήχο, τους Planet Of Zeus, οι οποίοι υπόγραψαν μάλιστα με μια αγγλική εταιρεία. Πέρα από αυτά, το μόνο μας μέλημα είναι τα live. Θέλουμε να φτάσει στον κόσμο η μουσική μας. Η καλλιτεχνική δημιουργία έχει νόημα μόνο όταν φτάνει στο κοινό, άσχετα με το αν θα αρέσει ή θα απορριφθεί. Αλλιώς σε πνίγει. Ειδικά εμείς, ακριβώς λόγω των όσων περάσαμε με το προηγούμενό μας άλμπουμ, έχουμε μια παραπάνω ευαισθησία για το θέμα.
Με μπόλικες αλλαγές δίχως φλας τσούλησε η εκπομπή της Κυριακής, όπου κατάφεραν να συνυπάρξουν (μεταξύ άλλων) τα Μπαράκια του Βαγγέλη Γερμανού με τους Motörhead και η Γιούλα Κοτρώτσου με τη συνεργασία της Siouxsie με τον Hector Zazou. Απαντήθηκε, επίσης, και το ερώτημα «ποιος έβγαζε λεφτά στους Toto».
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο). Συμπεριφέρθηκαν συχνοτικώς τα εξής κομμάτια: 1. ΨΑΡΑΝΤΩΝΗΣ: Καστρινός Πηδηχτός - live στο Ραβάναστρον 1990 2. THE WHO: I Can't Explain - live στο Leeds 1970 3. THE GRATEFUL DEAD: High Time 4. CHICAGO: Saturday In The Park 5. ΣΠΕΡΑΝΤΖΑ ΒΡΑΝΑ & ΤΡΙΟ ΚΙΤΑΡΑ: Αυτό Το Μάμπο Το Μπραζιλέιρο 6. TOTO: Without Your Love 7. ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ: Μεσημεριανό Φεγγάρι 8. JOSEPH BANOWETZ & CSR SYMPHONY ORCHESTRA σε διεύθυνσηOLIVER VON DOHNÁNYI: Franz Liszt's Piano Concerto no. 2 (Allegro Moderato) 9. DEEP FOREST: Sweet Lullaby (Peter Arden's Round The World remix) 10. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ & ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Κηπουρός 11. GENESIS: I Can't Dance 12. HECTOR ZAZOU & SIOUXSIE: The Lighthouse 13. MOTÖRHEAD: Orgasmatron 14. EARTHA KITT & HENRI RENÉ ORCHESTRA: C' Est Si Bon 15. ΓΙΟΥΛΑ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ: Τούτο Το Καλοκαιράκι 16. ALICE IN CHAINS: Again
Κάθε ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή, έχει και τα ωραία της απρόβλεπτα, αλλά έχει καμιά φορά και τα ...λάθη της! Όταν όμως συμβαίνει να κολλάει ο Brian Eno εποχής Another Green World, που έπαιξε από ατύχημα, με τη μονοφωνική παράδοση της Βρετάνης όπως την εκπροσώπησε η Mari Harnay, το κρατάς για να το επαναλάβεις (συνειδητά, πια) κάποια στιγμή στο μέλλον. Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το σόου του Σαββάτου πατώντας στον σύνδεσμο εδώ, με τη σημαντική επισήμανση ότι –καθώς η εκπομπή λαμβάνεται από το αρχείο του 105,5 Στο Κόκκινο– περιέχει και τα δελτία ειδήσεων που της αναλογούν (των 16.00 στο ξεκίνημα και των 17.00 στο ενδιάμεσο). Συμπεριφέρθηκαν συχνοτικώς τα εξής κομμάτια: 1. ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ & MARC GRAUWEIS: Όπερα Για Έναν 2. SERGEY RACHMANINOV: Fryderyk Chopin's Chants Polonais no. 1 (Mädchens Wunsch) 3. K.D. LANG & THE RECLINES: Luck In My Eyes 4. JIM REEVES & ANITA KERR SINGERS: He'll Have To Go 5. ΘΕΑΝΩ & ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΗΜΑ: Βασιλικός Μου Μύρισε 6. BRIAN ENO: I'll Come Running 7. BRIAN ENO: Another Green World 8. BRIAN ENO: Sombre Reptiles 9. MARI HARNAY: Loeizig Ar Ravaleg 10. BELINDA CARLISLE: Sous Le Ciel De Paris 11. ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ: Στα Εστιατόρια Που Τρων' Τα Συνεργεία - live στο Μετρό 1990 12. DAVID BOWIE: Young Americans 13. KATE BUSH: Flower Of The Mountain 14. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΓΛΕΖΟΥ: Αποσμητικά - live στο Κύτταρο 1971 15. ΘΕΜΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ: Καπετάνιος Στη Χαβάη 16. PAUL SIMON & LADYSMITH BLACK MAMBAZO: Diamonds On The Soles Of Hes Shoes
Τα τρία σύντομης διάρκειας βίντεο του Πολεμικού Ναυτικού των Η.Π.Α., στα οποία οι πιλότοι του έρχονται αντιμέτωποι με αυτά που στην Ελλάδα λέμε επισήμως «ΑΤΙΑ - Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενα Αντικείμενα» (κατ' αντιστοιχία του αγγλικού «UFO - Unidentified Flying Object»), ήταν μια είδηση που δεν έκανε ιδιαίτερο πάταγο. Ούτε όταν πρωτοδημοσιεύτηκε από την ιδιωτική εταιρεία Stars Academy of Arts & Sciences τον Δεκέμβριο του 2017 (σημειώστε οι μουσικόφιλοι ότι ανήκει στον Tom DeLonge, τραγουδιστή και κιθαρίστα των Blink-182 από το 1992 ως το 2015), ούτε τώρα τον Απρίλη, όταν τα κοινοποίησε επισήμως το Πεντάγωνο, εν μέσω κορωνοϊού, αποδεχόμενο όχι μόνο ότι είναι αυθεντικά, αλλά και ότι τα θεωρεί ανεξήγητα. [σημείωση 1] Μετά δηλαδή από τόσες δεκαετίες διερωτήσεων –που έφτασαν ως τα τραπέζια της «μέσης» οικογένειας παντού στην υφήλιο– μετά από τόσες κινηματογραφικές ταινίες και μετά από τόσες θεωρίες συνωμοσίας σε βιβλία και ιστοσελίδες, είχαμε την πρώτη στα χρονικά επίσημη παραδοχή ότι πετούν στους ουρανούς μας αντικείμενα που ο στρατός της ισχυρότερης χώρας του πλανήτη θεωρεί «unidentified», μα δεν έγινε και τίποτα. Μια περίεργη, άβολη συνθήκη για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα ΑΤΙΑ (World UFO Day), η οποία είθισται να γιορτάζεται κάθε 2 Ιουλίου, εις ανάμνησιν του πολυσυζητημένου μεν, υποθετικού δε περιστατικού στο Ρόσγουελ των Η.Π.Α. (7 Ιουλίου 1947). Ή ίσως όχι και τόσο άβολη. Μπορεί να κουραστήκαμε να το ψάχνουμε, μετά από τόσα χρόνια συζήτησης και ταινιών. Μπορεί, χωρίς να συνωμοσιολογούμε, κάπου να αποδεχτήκαμε ότι ναι, ίσως έχουμε και εξωγήινους επισκέπτες σε ένα τόσο αχανές Σύμπαν, οπότε ουδείς σκοτίζεται πλέον για την όποια επίσημη παραδοχή. Ή μπορεί απλά να στεκόμαστε καχύποπτα απέναντι στο όλο στόρι με τη διαρροή που έγινε επίσημο ανακοινωθέν. Και να αναρωτιόμαστε τι ακριβώς θέλει να μας πει ο ποιητής, σε μια χρονική συγκυρία όπου ο μεν Έλον Μασκ γλυκοκοιτάζει προς τον Άρη και την πιθανή αποίκισή του, η δε Χίλαρυ Κλίντον κατέβηκε για Πρόεδρος των Η.Π.Α. τάζοντας (μεταξύ άλλων) ότι θα δημοσιοποιήσει τα περί ιπτάμενων δίσκων και τα περί Area 51. Έστω κι αν όλα αυτά απηχούσαν τις προσωπικές εμμονές που έχει με το θέμα ο σύμβουλός της John Podesta –ο οποίος απλά έβαλε τη δική του πινελιά στην όλη προεκλογική καμπάνια– δεν υπάρχουν καλοί λόγοι για να εμπιστεύεσαι την ξαφνική εξωστρέφεια αρχών/υπηρεσιών που συνήθως επιδεικνύουν μεγάλο ζήλο στη διαφύλαξη των μυστικών τους. Δεν θέλει δηλαδή και πολύ να αρχίσεις να αναρωτιέσαι μήπως οι ιπτάμενοι δίσκοι είναι απόρρητα στρατιωτικά αεροσκάφη σούπερ τελευταίας τεχνολογίας, τα οποία κατά καιρούς κάνουν τις δοκιμαστικές τους πτήσεις, όπως λ.χ. πιστεύει (πέρα από τον μέσο τρελάκια) και ο πρώην διοικητής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού της NASA, Leroy Chiao.
Στα επί της ουσίας, πάντως, η κοινή γνώμη –ό,τι κι αν έχει διαλέξει να πιστεύει– δεν είναι πιο ενημερωμένη για το αν συμβαίνει κάτι ανεξήγητο στους ουρανούς (και τι μπορεί να σημαίνει αυτό), απ' όσο ήταν στα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν ο Τίτος Λίβιος κατέγραψε επισήμως τα vanadium speciem de caelo adfulsisse (πλοία φαντάσματα που λαμπύριζαν), τα οποία εμφανίστηκαν στους ουρανούς της Ρώμης το 218 π.Χ. [σημείωση 2]
Είναι πολλές βέβαια οι εξωφρενικές ιστορίες διάφορων φαντασιόπληκτων ή τα περιστατικά που μπορεί να έδειχναν έτσι, μα εύκολα εξηγούνταν και αλλιώς: το άσπρο φως που είδαν στο Finnmark της Νορβηγίας το 2009, ας πούμε, το οποίο οφειλόταν σε ανεπιτυχή εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου από τη Ρωσία. Τον Αύγουστο του 2019, μάλιστα, κατά τη διάρκεια ενός μπλακ-άουτ στο Παγκράτι, το οποίο έτυχε να συμπέσει με ένα εντυπωσιακά λαμπερό φως στον ουρανό προς το Καλλιμάρμαρο, τα έχασα και ο ίδιος για λίγα δευτερόλεπτα. Δίπλα μου η Χριστίνα γέλασε, ήταν όμως μόνο η συγκρότησή μου και η παιδεία μου που με έκαναν να το ψάξω, ώστε να καταλάβω ότι έτσι ακριβώς δείχνει σε σκοτεινό φόντο ένα αεροπλάνο σε κάθοδο, όταν ανάβει τα φώτα προσγείωσής του. Ένας πιο ευκολόπιστος ή πιο παρορμητικός άνθρωπος, θα έτρεχε άνετα να διηγηθεί το «συμβάν», ίσως διανθίζοντάς το και με σάλτσες. Αλλά ορισμένα πράγματα συνέβησαν σε ένα σοβαρό πλαίσιο και δεν εξηγούνται αναλόγως ικανοποιητικά, ως οπτικά φαινόμενα. Όπως ας πούμε το πολύ φωτεινό αντικείμενο που εμφανίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1976 στα περίχωρα της Τεχεράνης, στην (τότε) Περσία, και ανησύχησε αρκετά την πολεμική αεροπορία του Σάχη, ώστε να στείλει ένα μαχητικό F-4 Phantom να ερευνήσει. Όμως, με το που πλησίασε, ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός του έκλεισε και αναγκάστηκε να γυρίσει στη βάση. Εκτοξεύτηκε τότε ένα ακόμα αεροσκάφος, που αχρηστεύτηκε με τον ίδιο τρόπο καθώς προσπαθούσε να ρίξει έναν πύραυλο στον κινούμενο στόχο, ο οποίος έδειξε μάλιστα να προσγειώνει για λίγο κάτι στο έδαφος. Την επόμενη ημέρα αξιωματούχοι επισκέφτηκαν την περιοχή και οι κάτοικοι επιβεβαίωσαν έναν δυνατό κρότο κι ένα λαμπερό φως, χωρίς όμως να έχουν δουν κάτι περαιτέρω. [σημείωση 3] Έχουμε ασφαλώς και στην Ελλάδα το δικό μας μερίδιο στις θεάσεις ιπτάμενων δίσκων (με πιο γνωστό το λεγόμενο «περιστατικό της Αταλάντης», Σεπτέμβριος 1990), αλλά και στην ...ουφολογία, η οποία άρχισε να αναπτύσσεται πιο συστηματικά από τη Μεταπολίτευση κι έπειτα. Μάλιστα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 υπήρχε κι ένα βραχύβιο περιοδικό ονόματι UFO-Αστρική Επαφή, με εκδότη τον πρωτοπόρο της σχετικής έρευνας (σε ερασιτεχνικό επίπεδο) Σωκράτη Αικατερινίδη, ενώ όσοι άκουγαν Jeronymo Groovy το 1988 θα θυμούνται τις σχετικές εκπομπές του Γιώργου Καρποδίνη (ιδρυτή του ιστορικού Συλλόγου Έρευνας Εξωγήινων Πολιτισμών), ο οποίος στη συνέχεια μετακόμισε στο Κανάλι 1 της Δημοτικής Ραδιοφωνίας του Πειραιά. Δεν έλειψαν ωστόσο και οι διασυνδέσεις των ιπτάμενων δίσκων με την πάγια τάση να βλέπουμε εαυτούς ως περιούσιο λαό. Απ' όσα γνωρίζω, την όλη ιστορία ξεκίνησε ο δικηγόρος Γιώργος Κ. Λευκοφρύδης, ο οποίος πίστεψε ότι πίσω από το γράμμα Ε ο Αριστοτέλης κωδικοποίησε πολύ μεγάλες γνώσεις της αρχαίας Ελλάδας για το Διάστημα, απ' όπου άλλωστε καταγόταν (λέει) και ο ίδιος! Όσοι έχουν πιάσει στα χέρια τους το βιβλίο του Κοσμοσκάφος Στα-Γύρο Έψιλον: Το Οργάνων Όργανο του Αριστοτέλη, θα θυμούνται ίσως τον θερμό του πρόλογο, όπου προτρέπει να γνωρίσουμε «Ποιοι μας καλούν, τι άλλο έχουν κάνει αυτοί, εδώ στη Γη κι αλλού» (σελ. 8). [σημείωση 4] Πιθανότατα, ο Λευκοφρύδης δεν ήταν παρά ένας γραφικός· το βιβλίο του, όμως, έδωσε εν τέλει τροφή στη δημιουργία της διαβόητης Ομάδας Έψιλον. Η οποία μπορεί να παρέμεινε φλου σε επίπεδο ιεραρχημένης οργάνωσης, αλλά δούλεψε για τη διασύνδεση των αστρικών επισκεπτών με τον νεοελληνικό σωβινισμό, τον αντισημιτισμό και ιδέες που γενικά μπορούν να εγγραφούν σε μια ακραία Δεξιά ιδεολογία. [σημείωση 5] Άλλωστε το γράμμα Ε διαθέτει το δικό του ιστορικό διασύνδεσης με ακραίους πολιτικούς σχηματισμούς σαν την ΕΕΕ (Εθνική Ένωσις «Ελλάς»), η οποία είχε βασικά αντι-εβραϊκά πιστεύω και δευτερευόντως αντικομμουνιστικά. Η δράση της προηγείται μάλιστα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αφού ξεκινά το 1927, από Μικρασιάτες πρόσφυγες στη βόρεια Ελλάδα. [σημείωση 6] Όλα αυτά, βέβαια, αποτελούν αντικείμενο μιας διαφορετικής συζήτησης, την οποία μπορεί και να κάνουμε κάποια άλλη στιγμή, πιο στοχευμένα. Για την ώρα, για όσους επιμένουμε να κοιτάζουμε ερευνητικά τον νυχτερινό ουρανό χωρίς όμως να είμαστε διατεθειμένοι να πιστέψουμε εν λευκώ στην κάθε αφήγηση, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ιπτάμενων Δίσκων, παρά τις αποκαλύψεις του αμερικανικού Πενταγώνου, κάνει την ατάκα της Ντέινα Σκάλι από τα περίφημα X-Files να αντηχεί πιο επίκαιρη από ποτέ: «The truth is out there, Mulder. But so are lies». Σημειώσεις [1] Alan Yuhas, «The Pentagon Released U.F.O. Videos: Don’t Hold Your Breath for a Breakthrough», New York Times (28 Απριλίου 2020) [2] Richard Stothers, «Unidentified Flying Objects in Classical Antiquity», The Classical Journal, vol. 103, no. 1 (2007), σελς. 79-92 [3] ολόκληρη η έκθεση, στα αγγλικά, όπως συντάχθηκε από τον Αμερικανό αξιωματούχο Louis E. Foster για λογαριασμό της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των Η.Π.Α. (DIA), βρίσκεται εδώ [4] Γιώργος Κ. Λευκοφρύδης, Κοσμοσκάφος Στα-Γύρο Έψιλον: Το Οργάνων Όργανο του Αριστοτέλη (Αθήνα: ιδιωτική έκδοση, 1977) [5] Ανέστης Κεραμυδάς, Ομάδα Έψιλον: Η Τελική Αναμέτρηση Δελφών και Σιών [2002], 3η εκδ. (Θεσσαλονίκη: Μπίμπης Στερέωμα, 2010)
[6] Ιάκωβος Π. Χονδροματίδης, Η Μαύρη Σκιά στην Ελλάδα: Εθνικοσοσιαλιστικές και Φασιστικές Οργανώσεις στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου και της Γερμανικής Κατοχής 1941 - 1944 (Αθήνα: Περισκόπιο, 2004)
