Μία κριτική μου από το 2016 στο άλμπουμ «Arktis.» του Ihsahn, του δοξασμένου ηγέτη των Emperor, ο οποίος πλέον αναζητούσε να μπολιάσει το νορβηγικό black metal που τον καθιέρωσε με στοιχεία μιας νέας μουσικής «γλώσσας».
Όπως κι άλλα μου κείμενα της ίδιας περιόδου, η κριτική αυτή πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis, του οποίου ήμουν τότε αρχισυντάκτης. Αναδημοσιεύεται τώρα εδώ με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.
* η κεντρική φωτογραφία προέρχεται από promo υλικό που διατέθηκε εκείνη την εποχή στον Τύπο και ανήκει στον Bjørn Tore Moe
Το εξώφυλλο (σχεδόν) σε εξωθεί να αντιμετωπίσεις την 6η σόλο δουλειά του Ihsahn σαν μια δική σου αρκτική περιπέτεια. Σαν ένα όνειρο μες τη ντάλα του ελληνικού καλοκαιριού, στο οποίο φοράς τα παπούτσια του Ρόαλντ Αμούνδσεν και ρίχνεσαι στην εξερεύνηση των αχανών πολικών περιοχών.
Και, κατά μία έννοια, είναι πράγματι μια περιπέτεια το «Arktis.», γιατί πρόκειται για δίσκο που αρνείται να απαντήσει ξεκάθαρα στο ευθύ ερώτημα «τι μουσική είναι;». Όχι ότι δεν υπάρχει απάντηση, θα ανακαλύψετε όμως ότι αυτή ποικίλλει αναλόγως ποιον θα ρωτήσετε: ο μεταλλάς θα σας πει ότι το βρίσκει ποπ· ο ροκάς θα το βρει progressive· και για το επιτελείο του Pitchfork, θα κριθεί ως metal –εκείνης όμως της σύγχρονης συνομοταξίας που απασχολεί και το εν λόγω indie site. Δεν ξέρω για σας, πάντως εγώ τους γουστάρω πολύ τέτοιους δίσκους.
Για λίγο, βέβαια, δεν γίνεται να μη σταθείς κάπου εδώ με αβίαστο θαυμασμό για την καλλιτεχνική διαδρομή του Ihsahn. Ο άνθρωπος είναι άλλωστε θρύλος στο αψύ black metal τερέν, όπου κι έχει αφήσει το δικό του (νορβηγικό) αποτύπωμα με τους Emperor. Καταλαβαίνετε, επομένως, πόσο εύκολο θα του ήταν να έχει αναπαυτεί στις δίκαιες δάφνες του τώρα που 40άρισε, αντί να βγάζει δίσκους που θολώνουν τα παραδοσιακά όρια των μουσικών ειδών και ξενίζουν εκείνους τους ακροατές –είναι πολλοί, αν δεν το έχετε καταλάβει– που τσινάνε όταν δεν είναι όλα ξεκάθαρα τοποθετημένα στα «κουτάκια» τους.
Αν σε κάτι πετυχαίνει το «Arktis.», όμως, είναι ότι ακούγεται γνώριμο ενόσω χάνεται στις εξερευνήσεις του. Αυτή η φωνή στο κέντρο του, δηλαδή, ηχεί με την καθησυχαστική ιδιότητα ενός παλιού φίλου: έχετε καιρό να βρεθείτε, έχει αποκτήσει καινούρια ενδιαφέροντα, όμως τον εμπιστεύεσαι και αφήνεσαι έτσι να σε βολτάρει στην «Αρκτική» του. Κι ας κοιτάς τα «τοπία» μισοσυνεπαρμένος, μισοτρομοκρατημένος.
Βαριά metal φωνητικά και παραμορφώσεις με black γενεαλογίες συνυπάρχουν με καθαρές ερμηνείες που μοιάζουν με ψίθυρους κάποιου αισθηματία singer/songwriter από τον Βορρά (βλέπε "My Heart Is Of The North"). Μελωδίες ξεπετάγονται διαρκώς, στα πιο απρόσμενα σημεία. Οι δε ενορχηστρώσεις είναι να τρελαίνεσαι, αφού περνάνε με υποδειγματική διάθεση από είδος σε είδος –μερικές φορές και μέσα στο ίδιο κομμάτι– πότε τζαζίζοντας, πότε προγκρεσιβοροκάροντας, πότε χτίζοντας γέφυρες με αλάνθαστες ποπ ποιότητες και πότε οικοδομώντας μεταλλικά μενίρ. Αποτελούν δε μια πρώτης τάξης απόδειξη για την κλάση στην οποία έχει πια φτάσει ο Ihsahn ως (πολυ)οργανίστας.
Όμως, όμως συχνά συμβαίνει με τέτοια άλμπουμ, έτσι και το «Arktis.» διαθέτει ύψη μα και βάθη. Αυτό σημαίνει ότι σε δεύτερη/τρίτη ακρόαση δεν στέκονται όλα τα κομμάτια στο ίδιο επίπεδο, καθώς άλλα διατηρούν ακέραιο το ενδιαφέρον τους κι άλλα ξεθωριάζουν. Μερικά πράγματα, ωστόσο, επιμένουν να εντυπωσιάζουν: το "Mass Darkness" στέκεται ίσως στο πιο κοντινό σημείο όπου έφτασε το black metal απέναντι σε ό,τι εννοούμε μιλώντας για «ραδιόφωνο». Το "Frail", το "Pressure" και το "South Winds" θα ξελογιάσουν τα ελεύθερα πνεύματα με τις ενορχηστρωτικές τους καταδύσεις. Και το "Celestial Violence" θα παραμείνει μια «ανίερη» χρυσή τομή μεταξύ της μπαλανταδόρικης FM δραματουργίας και της βίαιης, βαρυμεταλλικής καταχνιάς.
O Ihsahn έφτιαξε λοιπόν έναν πραγματικά καλό δίσκο, πολύ πιο καίριο σαν σύνολο από το Eremita (2012) ή το Das Seelenbrechen (2013), δουλειές με παρόμοια εξερευνητική διάθεση, μα κάπως χαμένες εν τέλει σε αυτήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου