Κεφάλαιο 24: Μέρες Αργίας 1984/1985 [δισκοκριτική, 2013]

To MiC δημοσίευσε σήμερα την κριτική του Αναστάσιου Μπαμπατζιά στο άλμπουμ του Περικλή Μπουλουχτσή Μικρές Ώρες (λεπτομέρειες εδώ), το οποίο περιέχει 17 οργανικά και 2 τραγούδια, ηχογραφημένα τον χειμώνα του 1987-1988. Το υλικό αυτό βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας (με την αποκατάσταση και το mastering να υπογράφονται από τον Γιάννη Χριστοδουλάτο) και περιγράφεται ως «19 ηχητικά επεισόδια ισάριθμων, εντός και εκτός των τειχών, συμβάντων μίας ανήσυχης ολονυχτίας». Πρόκειται μάλιστα για το vol. 1 μιας σειράς από 1980s side projects του συγκροτήματος Κεφάλαιο 24, τα οποία αναμένονται να κυκλοφορήσουν από το label Κ.24 Εταιρεία Περιορισμένης Ορατότητας

Με αυτήν την αφορμή, το blog επαν-επισκέπτεται σήμερα μια συγγενική έκδοση. Το 2013, οι Κεφάλαιο 24 έδωσαν στο label Ειρκτή 3 κομμάτια από την κασέτα 0651 Συλλογή (1985), άλλα 3 από την κασέτα Κεφάλαιο 24 (1985), συν 2 ακυκλοφόρητα, ηχογραφημένα το 1984. Οι κασέτες είχαν βγει στον καιρό τους από τη Βάρκα Records Εταιρεία Περιορισμένης Ορατότητας –η οποία αναγνωρίζεται λοιπόν ως άμεσος πρόγονος της νυν Κ.24 Εταιρεία Περιορισμένης Ορατότητας– και πλέον ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν. Το υλικό που μαζεύτηκε συγκρότησε ένα βινύλιο με τίτλο Μέρες Αργίας, το οποίο εκδόθηκε κατόπιν σε 321 αντίτυπα.

Οι Μέρες Αργίας δεν είχαν μόνο «βιβλιογραφικό» ενδιαφέρον. Αντιθέτως, κατέγραφαν ψηφίδες ενός ιντριγκαδόρικου διαλόγου ανάμεσα στην εντοπιότητα και στο παγκόσμιο, ο οποίος λάβαινε χώρα στα Γιάννενα της δεκαετίας του 1980 εμπεριέχοντας 1960s καταβολές, τα επίκαιρα μετά το punk δρώμενα, αλλά και την παρακαταθήκη του Peter Hammill.

Η κριτική δημοσιεύτηκε τότε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

Δύο παλιές κασέτες γίνονται βινύλιο, κόβονται σε 321 κόπιες κι έρχονται στο σήμερα. Τυπικά, αποκαθιστούν ένα κομμάτι στο ιστορικό παζλ της ανεξάρτητης εγχώριας δημιουργίας και κυρίως «θυμίζουν στους παλιότερους», καθώς έχει πολλές φορές αποδειχθεί πως το δεύτερο σκέλος της γνωστής φράσης («για να μαθαίνουν οι νεότεροι») δεν ισχύει: λίγοι ενδιαφέρονται να ψάξουν τι υπήρξε πριν από τις μέρες τους και ακόμα λιγότεροι ιθύνοντες/ειδήμονες στα μουσικά μέσα είναι διατεθειμένοι να τους χαλάσουν τη ζαχαρένια –υιοθετώντας μια πιραντελική αντίληψη τύπου «έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε». Ουσιαστικά λοιπόν υπάρχει και μια εξτρά διάσταση στις Μέρες Αργίες: τοποθετείται ένα ακόμα σημάδι στον χάρτη και δίνεται η ευκαιρία μιας αποτίμησης, σε όσους παρακολουθούν. 

Ας μεταφερθούμε λοιπόν στα Γιάννινα της δεκαετίας του 1980, σ' έναν χώρο δηλαδή ακριτικό και «εκτός». Όπου η ύπαρξη και μόνο της Βάρκα Records Εταιρεία Περιορισμένης Ορατότητας και η κυκλοφορία κασετών με  συγκροτήματα που προσπαθούσαν να δαμάσουν τα κατακλυσμιαία κελεύσματα του εξωτερικού δημιούργησαν έναν μικρό θρύλο. Θρύλο που έφερε στην Αθήνα της εποχής ο Αργύρης Ζήλος –μέσω της ραδιοφωνικής του εκπομπής Απόηχοι– καθιστώντας τα ονόματα των Κεφάλαιο 24, των Μεταλλακτικοί Επικίνδυνοι ή των Έγχρωμο Γάλα (λίγο πιο) οικεία σε όσους αναζητούσαν/αναρωτιόνταν. Τι έχουμε επομένως Στις Μέρες Αργίας;  Έχουμε έξι κομμάτια από δύο περίφημες κασέτες του 1985, τρία από την 0651 Συλλογή και τρία από την Κεφάλαιο 24, συν δύο ακυκλοφόρητα από το 1984. Πραγματικά δυσεύρετο υλικό, το οποίο η Ειρκτή μεταφέρει τώρα πολύ προσεγμένα σε βινύλιο. 

Γέλασα θυμάμαι τον Νοέμβρη που μας πέρασε, όταν, ρίχνοντας μια ματιά στο δελτίο Τύπου για την κοινή εμφάνιση των Κεφάλαιο 24 με τους Mechanimal στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, διάβασα ότι το σχήμα αφήνει ανοικτό το ερώτημα «για το εάν κατατάσσεται στην πρωτοπορία ή σε μια λαϊκή (ποπ) μουσική». Πρόκειται για μια εύστοχη παρατήρηση ως προς τι έπαιζαν και παίζουν οι Κεφάλαιο 24, η οποία αποκτά σάρκα και οστά εάν κάτσει ν' ακούσει κανείς με προσοχή αυτές τις Μέρες Αργίας, καθώς ξεδιπλώνουν πολλά από όσα τους ανέδειξαν σε σημείο αναφοράς: γίνεται λ.χ. αρκετά πιο ξεκάθαρο από πού ακριβώς μας ήρθε το Tin Invaders του 1988 ή (αργότερα) το Ευρετήριο Των Συμπτώσεων.  

Αλλά το ενδιαφέρον δεν είναι μονάχα βιβλιογραφικό. Μπορεί να παρελαύνει εδώ η προϊστορία ενός σημαντικού συγκροτήματος, την ίδια όμως στιγμή  παρουσιάζονται και ψηφίδες ενός ιντριγκαδόρικου διαλόγου ανάμεσα στην εντοπιότητα και στο παγκόσμιο. Ξέρω βέβαια ότι είμαι ανάμεσα στους πολύ λίγους που στεναχωριούνται για την ευκολία με την οποία ο διάλογος αυτός πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων τα τελευταία 15 χρόνια· στο όνομα λέει της κατάντιας του ελληνόφωνου ροκ (μια υπαρκτή κατάσταση), κάτω από την οποία τόσο βολικά κρύφτηκε ωστόσο η ανάγκη να κυκλοφορεί ελεύθερη και σπονσοραρισμένη από "in" γραφιάδες η αφόρητη μαϊμουδιά. 

Ασφαλώς π.χ. είχαν και οι Κεφάλαιο 24 τα πρότυπά τους, κουβέντιαζαν όμως μαζί τους: το "Μέρες Αργίας" εμπεριέχει τον Peter Hammill στα φωνητικά και στις απότομες εναλλαγές, εντούτοις δεν τον αντιγράφει· παλεύει να τον φέρει στο εδώ και τώρα και κατά τη γνώμη μου το κάνει εξαιρετικά. Η "Μυστηριώδης Εξαφάνιση Του Ερμή" έχει βρει προσωπικά πατήματα στα μετά το πανκ δρώμενα, αλλά και τρόπους να αναφερθεί σε αγαπημένα 1960s ακούσματα δίχως να ακυρώνει τα επείγοντα 1980s –για κάντε μια αντιπαραβολή με το στείρο revival των '00s... Σε όσους δε θριαμβολόγησαν προσφάτως με το electro rock των Mechanimal (μιας και τους αναφέραμε και πιο πάνω) θα πρότεινα ν' ακούσουν το "Ο Μάης Δεν Θα 'Ρθει". Θα καταλάβουν ίσως καλύτερα γιατί ορισμένοι άλλοι δεν ενθουσιαστήκαμε αναλόγως, παρότι σαφώς θαυμάσαμε και ορισμένα τραγούδια και την αρτιότητα του ήχου και του στιλ. 

Ελάχιστοι έχουν διατηρήσει σήμερα το πνεύμα και την προσέγγιση των Κεφάλαιο 24 του 1984/1985 στη μουσική δημιουργία –και είναι συνήθως οι λιγότερο προβαλλόμενοι. Γι' αυτό και οι Μέρες Αργίας δεν αποτελούν μόνο ένα κομμάτι ελληνικής εναλλακτικής ιστορίας, μα καταγράφουν παράλληλα και μια γερή ήττα που υπέστη ο χώρος, έτσι όπως συμβιβάστηκε με τον εξοβελισμό του ντόπιου στοιχείου, με τη φτώχεια σε ιδέες και με τη μανία για την επίτευξη της τέλειας απομίμησης του Δυτικού αρχετύπου. Εδώ, σε ημέρες περιφερειακών κασετών, η εγχώρια «σκηνή» πάλλεται από ζωντάνια, ανησυχία και εξερευνητική τόλμη και καίγεται να φτιάξει στίγμα. Πράγματα που, αν δεν εκλείψανε σε εποχές ευκολότερων δισκογραφικών εκδόσεων, οπωσδήποτε περιθωριοποιήθηκαν.