ALPHASTATE - συνέντευξη (2016)

Με λίγο εγχώριο metal θα γίνει ο αποχαιρετισμός του 2022, ίσως γιατί ήταν μια χρονιά που, για εμένα, δεν είχε πολλές μεταλλικές συγκινήσεις –βγήκαν κάποια ωραία πράγματα, εγχώρια και διεθνή, αλλά συγκριτικά με προηγούμενες χρονιές σημειώθηκε νομίζω υποχώρηση.

Εδώ, λοιπόν, πάμε πίσω στον Μάρτιο του 2016, για μια συζήτηση που κάναμε τότε με το συγκρότημα ALPHASTATE. Το οποίο λίγους μήνες πριν είχε παρουσιάσει το ντεμπούτο του «Out Of The Black», οπότε είχε πλέον ξεχυθεί για συναυλίες. 

Μέσω λοιπόν του παλιού γνώριμου Δημήτρη Τσουνάκα –ο οποίος μετείχε στο σχήμα– βρέθηκαν οι Μάνος Ξανθάκης και Πάνος Παναγιωτόπουλος και έγινε μια κουβέντα. Η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το υλικό που διατέθηκε στον Τύπο ως promo

Σε αντίθεση με πολλά εγχώρια συγκροτήματα, δείχνετε να κινηθήκατε τσακ μπαμ από την ίδρυση στην ηχογράφηση του πρώτου άλμπουμ. Είναι έτσι ή τα φαινόμενα απατούν;

Μάνος: Έτσι ακριβώς είναι. Ο Pete είχε ξεκινήσει το project κάποιους μήνες πριν κι είχε ήδη ηχογραφήσει 4 κομμάτια στο στούντιο του Μπάμπη Κατσιώνη. Όταν προχώρησαν οι ηχογραφήσεις και είχαμε τελειώσει με τύμπανα και φωνητικά, συνειδητοποιήσαμε ότι το υλικό ήταν αρκετά καλό για να μείνουμε στη δημιουργία ενός μόνο demo. Βάλαμε λοιπόν στόχο όχι μόνο να βρούμε μέλη και να γίνουμε μια full-time μπάντα, αλλά και να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός δίσκου, από τη στιγμή που προϋπήρχαν καλές ιδέες.

Γνωρίζεστε από παλιά; Η σύνθεση με την οποία σας συναντάμε στον δίσκο είναι και η αρχική ή υπήρξαν αλλαγές; 

Πάνος: Με τον Μάνο γνωριζόμαστε από πολύ παλιά, από τότε που τραγουδούσε σε μια heavy/power metal μπάντα, τους Celestial Ode. Αρχικά ξεκινήσαμε οι δυο μας κι έπειτα από μεγάλη αναζήτηση και εξαντλητικές δοκιμές κατασταλάξαμε με τον Δημήτρη Τσουνάκα (μπάσο) και τον Φοίβο Ανδριόπουλο (ντραμς). Πιστεύω ότι με αυτή τη σύνθεση ολοκληρωθήκαμε σαν γκρουπ: ταιριάζουμε πάρα πολύ στο στυλ παιξίματος και στα σχέδια που έχουμε για τη μπάντα. Υπάρχει καλή χημεία γενικά πάνω στη σκηνή και ειδικά εκτός σκηνής, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό.

Το όνομα μιας νέας μπάντας είναι πάντα αιτία διερώτησης, ειδικά στον «σκληρό» χώρο όπου κινείστε κι εσείς. Γιατί λοιπόν ALPHASTATE; 

Μάνος: Οι λέξεις ALPHASTATE συμβολίζουν μια κατάσταση στην οποία το μυαλό είναι σε πλήρη συνείδηση και εγρήγορση, ενώ το σώμα βρίσκεται σε απόλυτη χαλάρωση. Όταν άρχισα να γράφω μελωδίες και στίχους αισθανόμουν ότι μπορούσα να δημιουργήσω αυτό που ήθελα ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. 

Ταυτόχρονα, την περίοδο εκείνη η μουσική λειτούργησε  και σαν το αντίβαρο που χρειαζόμουν για πολλά προσωπικά προβλήματα τα οποία αντιμετώπιζα. Αυτά τα συναισθήματα με οδήγησαν να προτείνω το συγκεκριμένο όνομα στον Pete, ο οποίος στη συνέχεια το «πείραξε» και καταλήξαμε στο ALPHASTATE.

Ακούγοντάς σε να τραγουδάς, Μάνο, σκέφτηκα τον Ralf Scheepers και αναζήτησα μάλιστα και το ντεμπούτο των Gamma Ray στη δισκοθήκη μου μετά από χρόνια, το Heading For Tomorrow. Πόσο μέσα ή έξω έπεσα, στις φωνητικές επιρροές;

Μάνος: Εννοείται ότι ο Scheepers και ειδικά η δουλειά που είχε κάνει στους Gamma Ray είναι μεγάλη επιρροή για μένα. Κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ έντονα στο "World's Control". Πέρα όμως από τον συγκεκριμένο, έχω επηρεαστεί από τραγουδιστές σαν τον Michael Kiske, τον Eric Adams και φυσικά τον Bruce Dickinson. Ο τελευταίος ειδικά έχει μεγάλη επίδραση στον τρόπο με τον οποίον τραγουδάω και γράφω μελωδίες. 

Και ως προς τη γενικότερη κατεύθυνση; Ποιες μπάντες του hard rock και του κλασικού heavy metal έχουν ανδρώσει τους ALPHASTATE; 

Πάνος: Οι δικές μου επιρροές είναι οι Pantera, οι Black Label Society, οι Steelheart, ο Ozzy Osbourne, οι Firewind, οι Brainstorm κλπ. Γενικά ακούω από heavy μέχρι death metal, οπότε αν ακούσω κάτι που θα μου βγάλει το οτιδήποτε αυτόματα, θα ενσωματωθεί με πολύ ωραίο τρόπο στα τραγούδια μας, για να βγει κάτι μοναδικό.

Μάνος: Για εμένα είναι μπάντες όπως Accept, UDO, Iron Maiden, Helloween, Manowar και Gamma Ray.

Οι στίχοι σας δείχνουν να τιμούν την «παραδοσιακή» metal οπτική απέναντι στο κατεστημένο, ειδικά σε τραγούδια σαν το "World's Control" ή το "System". Μιας και όλοι υπογράφονται από τον Μάνο να το εκλάβουμε ως μια προσωπική οπτική πάνω στον κόσμο; Ή πρόκειται για κάτι στο οποίο είστε όλοι λίγο-πολύ σύμφωνοι; 

Πάνος: Κοίταξε να δεις, οι στίχοι είναι βγαλμένοι από προσωπικές εμπειρίες και των δυο μας. Ο Μάνος έχει το ταλέντο και την εμπειρία να τις μεταμορφώνει σε ολοκληρωμένα τραγούδια. Αυτό το κομμάτι είναι αποκλειστικά δικό του. Όταν λοιπόν κάποιος από τους δυο μας έχει ένα προσωπικό βίωμα ή εμπειρία, το συζητάμε και ο Μάνος δημιουργεί. Είμαστε και πάρα πολύ καλοί φίλοι, οπότε υπάρχει και καλή χημεία.

Πώς έχετε κινηθεί συναυλιακά μέχρι τώρα και τι αντίκτυπο νιώθετε ότι έχει βρει η προσπάθειά σας; Σκοπεύετε να βγείτε και επαρχία ή είναι πιο δύσκολο αυτό το τεραίν; 

Πάνος: Μέχρι στιγμής, έχουμε κάνει τρία live στην Αθήνα και έχουμε προγραμματίσει τρία ακόμα: ένα στο Remedie με τους No Flame Candle και Shadowgrin, ένα στο Texas (στο Γκάζι) για την 25η Μαρτίου κι ένα στο Wreck Athens Fest, στο Κύτταρο, για τις 23 Απριλίου. 

Θέλουμε να κάνουμε πολλές συναυλίες, παντού. Και όταν λέμε παντού, εννοούμε σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Θεωρούμε ότι για να γνωρίσει ο κόσμος και να αγαπήσει μια μπάντα, αλλά και για να μείνει κάποτε το όνομά της στην ιστορία, μόνος δρόμος είναι τα live. Πιστεύω ότι είναι ένα καλό που προέκυψε από την πρόσφατη κακή κατάσταση της μουσικής βιομηχανίας.

Εσείς πηγαίνετε αλήθεια σε συναυλίες άλλων εγχώριων γκρουπ ή ονομάτων από το εξωτερικό; Το θεωρείτε σημαντικό για τη δική σας εξέλιξη;

Μάνος: Εννοείται ότι πηγαίνω. Μου αρέσει πάρα πολύ να βλέπω live και προσωπικά το θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι της συγκεκριμένης μουσικής. Γουστάρω την ατμόσφαιρα που δημιουργείται πριν και κατά τη διάρκεια της συναυλίας. Αυτό το συναίσθημα το ένιωσα πρώτη φορά το 1989/1990, όταν είδα τους Iron Maiden στην περιοδεία για το Seventh Son Of A Seventh Son –και έχει παραμείνει από τότε αναλλοίωτο. 

Ασφαλώς παρακολουθώ και συναυλίες από εγχώρια ονόματα, πραγματικά υπάρχουν πλέον εξαιρετικές μπάντες. Και, φυσικά, το να βλέπεις διάφορους μουσικούς να παίζουν, μόνο καλό μπορεί να κάνει και στη δική σου εξέλιξη. Το να βλέπεις κόσμο να παίζει με διάφορα μηχανήματα/τεχνικές και με διαφορετική αντίληψη για τη μουσική, με εμπνέει και μου δημιουργεί ιδέες. 

Πάνος: Φυσικά. Εκτός από μουσικός, είμαι πρώτα από όλα φανατικός φίλος του metal, από μικρός. Αυτή η μουσική είναι ο τρόπος ζωής μου και δεν θα μπορούσα να με φανταστώ χωρίς να πηγαίνω σε συναυλίες για να βλέπω από κοντά τα αγαπημένα μου γκρουπ και τους αγαπημένους μου κιθαρίστες ή γενικά μουσικούς. 

Επίσης μου αρέσει να βλέπω το performance των αγαπημένων μου συγκροτημάτων και να παίρνω ιδέες για το πώς θα μπορούσα να εξελιχθώ κι εγώ, ώστε κάποια μέρα να γίνω σαν κι εκείνους. Η εξέλιξη δεν σταματάει και δεν πρέπει να σταματάει ποτέ, κατά τη γνώμη μου. 

Lüüp - ανταπόκριση (2016)

Ένα ακόμα παλιό μου κείμενο εδώ, μια ανταπόκριση από τη συναυλία της εφευρετικής κολεκτίβας Lüüp του Στέλιου Ρωμαλιάδη, στην οποία χρωστάμε μερικούς από τους ωραιότερους εγχώριους δίσκους της τελευταίας 15ετίας.

Η συναυλία έλαβε χώρα στο «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» τον Μάρτιο του 2016 και η ανταπόκριση δημοσιεύτηκε στο Avopolis –αναδημοσιεύεται τώρα με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από τη βραδιά και ανήκουν στη Δάφνη Ανέστη 

Παρά τους βροχερούς δρόμους και την κάμποση κίνηση προς τις κεντρικές αρτηρίες, το φιλόξενο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων ήταν γεμάτο την Παρασκευή το βράδυ. Στη σκηνή του, η κολεκτίβα των Lüüp παρατάχθηκε με τη νέα της, πενταμελή, σύνθεση. Για ένα σετ 9 κομματιών, το οποίο έδωσε μια καλή γεύση του «οπλοστασίου» της, ενόψει ενός νέου τρίτου δίσκου, που, όπως μάθαμε μιλώντας με τον Στέλιο Ρωμαλιάδη, βρίσκεται επί του παρόντος περίπου στα μισά του.

Αρχικά, οι Lüüp έπαιξαν ως τριπλέτα –με τον Ρωμαλιάδη στο φλάουτο, τη Σοφία Ευκλείδου στο τσέλο και τον Γιώργο Βαρουτά στην ακουστική κιθάρα. Μπήκαν δε δυνατά, με μία από τις καλύτερες συνθέσεις τους ("Taurokathapsia", από το Meadow Rituals του 2011), η οποία έδωσε αμέσως στη βραδιά έναν χαρακτήρα μυσταγωγίας. Το μάτι μου, μάλιστα, έπεφτε επίμονα στη ζωοκεφαλή με τα στριφτά κέρατα στο πλάι του Ρωμαλιάδη, η οποία μου θύμισε τα στριφτοκέρατα βόδια της «Ιλιάδας», ωθώντας με να φανταστώ μια χρονική λούπα όπου το ανάκτορο του γερήνιου Νέστορα στην Πύλο γέμισε με λάπτοπ και μικρόφωνα, αντηχώντας από τη μουσική των Lüüp. Είναι άλλωστε μεγάλη η δύναμή της να δημιουργεί εικόνες, όσο κλισέ κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο.

Το «τελετουργικό» θα έμενε παρόμοιο για δύο ακόμα κομμάτια, πριν υποδεχθούμε στη σκηνή τις τραγουδίστριες του γκρουπ –την Άννα Λινάρδου και τη γνώριμη από τους Night On Earth και τις συνεργασίες της με τον Φοίβο Δεληβοριά, Σοφία Σαρρή. Σε συνδυασμό με τη γλυκιά κιθάρα του Βαρουτά, οι φωνές τους μας μετέφεραν σε ένα πιο αμερικάνικο folk σκηνικό, που θα μπορούσε (χοντρικά) να περιγραφεί ως μια ελαφρώς πειραματικότερη εκδοχή των Transatlantic Sessions. 

To «παιχνίδι» αυτό συνεχίστηκε και στη συνέχεια της συναυλίας με παραλλαγές, οι οποίες άλλοτε είχαν πιο έκδηλα ντόπιους απόηχους (οφειλόμενους κυρίως στο υπέροχο φλάουτο του Ρωμαλιάδη) κι άλλοτε φλέρταραν πιο ανοιχτά με τον αυτοσχεδιασμό. Μου δημιουργήθηκε όμως η εντύπωση μιας μονότονης τραγουδιστικής προσέγγισης εκ μέρους των οπωσδήποτε λειτουργικών φωνών, που αχνοθύμιζε Björk ή και τα γήινα χρώματα της Emiliana Torrini. Επίσης, μάλλον περίμενα περισσότερα από τη Σαρρή βασισμένος σε πρόσφατα κείμενα περί των live παρουσιών της, βρέθηκα όμως να γοητεύομαι κυρίως από τη Λινάρδου, που σε κάποιο σημείο του "Spiraling" έβαλε για λίγο –μάλλον ασυναίσθητα;– και το τακούνι από τις κομψές της μπότες στο ηχητικό οικοδόμημα, καθώς το χτύπαγε στο πάτωμα.

Στο τέλος βέβαια η Σαρρή πήρε τη ρεβάνς με τους φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς που επέδειξε στο "See You In Me" (που έκλεισε και το live, εν μέσω θερμών χειροκροτημάτων), οι οποίοι σε κάποιο σημείο ακούστηκαν πραγματικά σαν πόρτα που ετοιμάζεται να βροντήξει από το ρεύμα του αέρα, ενώ σε άλλο κόμισαν κάτι από την αισθητική των πολυφωνικών τραγουδιών του βορειοελλαδικού χώρου. Ήταν ένα δείγμα δυνατοτήτων στιβαρό, που πιστεύω θα αποτελέσει γερό χαρτί στις νέες ηχογραφήσεις των Lüüp. Εκεί στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, άλλωστε, μας έδωσαν έναν ακόμα λόγο να αδημονούμε γι' αυτές.  

Θάνος Μικρούτσικος: «Όσοι Περπάτησαν Μαζί Μου» - ανταπόκριση (2018)

Τον Ιούνιο του 2018 ανέβηκα στο Θέατρο Βράχων για να αποχαιρετήσω τον Θάνο Μικρούτσικο, με τον οποίον πολλά μεν δεν έβρισκα, του χρωστούσα όμως κάποιες από τις πλέον διονυσιακές ή/και συγκινητικές στιγμές στη σχέση μου με το ελληνικό τραγούδι.

Σήμερα, 3 χρόνια από τον θάνατό του, αν και διόλου δεν μου αρέσουν τα μνημόσυνα, μουρμούριζα όλη μέρα για αυτούς τους «ηλιοτροπίων τόπους» και για εκείνες τις «κυνηγημένες μάγισσες, χωρίς την πυρκαγιά τους» που τόσο έξαλλα και τόσο υπέροχα τραγούδησε το 1992, ερμηνεύοντας το "Προσπέκτους", στον δίσκο Συγγνώμη Για Την Άμυνα τον οποίον έφτιαξε τότε για τον Γιώργο Νταλάρα, σε στίχους Κώστα Τριπολίτη.

Όλα τούτα, λοιπόν, έδωσαν αφορμή για μια νοερή επιστροφή στη συναυλία στο Βράχων. Για την οποία γράφτηκε τότε μια ανταπόκριση για λογαριασμό του Avopolis, που αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από τη βραδιά στον Βύρωνα και ανήκουν στον Θάνο Λαΐνα

Τέτοια κοσμοσυρροή δεν έχω ξαναδεί στα χρόνια που πάω στο Θέατρο Βράχων. Να πρόκειται άραγε για ρεκόρ προσέλευσης στον χώρο; Και οι δύο προγραμματισμένες συναυλίες έγιναν πάντως sold-out αρκετές μέρες πριν, αφήνοντας κάμποσο κόσμο να ψάχνει για έκτακτες ευκαιρίες εισιτηρίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 

Η διοργάνωση προειδοποίησε έγκαιρα προς αποφυγήν όποιας ταλαιπωρίας, όπως προειδοποίησε και για το ότι έβαλε όσο το δυνατόν περισσότερες πλαστικές καρέκλες στην πλατεία και περιμετρικά της σκηνής, χωρίς όμως να μπορεί να εγγυηθεί ότι θα κάτσουν όλοι. Αυτή η «γκρίζα ζώνη» οδήγησε σε διάφορα παράπονα για την πρώτη μέρα: άλλων επειδή έμειναν αναγκαστικά όρθιοι καθώς δεν μπόρεσαν να έρθουν νωρίς, άλλων επειδή βρέθηκαν να κάθονται μεν σε καρέκλες, μα έχοντας τους όρθιους έμπροσθέν τους. 

Δεν μπορώ να ξέρω πόσο ακριβή είναι όλα αυτά. Τη δεύτερη μέρα που παραβρέθηκα εγώ τα πράγματα κύλησαν ομαλά και με διάφορους τρόπους είχαν βολευτεί όλοι κάπου –έστω και στα βραχάκια στο πλάι αριστερά της σκηνής, έστω και με παραχωρήσεις στα άνω διαζώματα των κερκίδων– όταν οι μουσικοί πήραν θέσεις στα όργανά τους. Όλοι τους γνώριμοι του Μικρούτσικου, «κλειδιά» στο να πραγματωθούν οι ζωντανές ενορχηστρώσεις όπως τις είχε κατά νου. Κάπου εδώ αξίζει και το μπράβο μας στον ήχο, που καταγράφηκε υποδειγματικός σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας, με εξαίρεση έναν ή δύο μικροφωνισμούς. Το τι εκτυλίχθηκε από εκεί και πέρα υπερβαίνει αισθητά τη συνθήκη «πήγαμε σε μία ακόμα μεγάλη συναυλία». 

Η αθρόα προσέλευση ήταν πρωτίστως ένδειξη αγάπης και εκτίμησης στον Θάνο Μικρούτσικο, αφού στον Βύρωνα ήρθαν ακόμα και άνθρωποι που μπορεί να μην τον παρακολούθησαν σε όλη του την πορεία ή να απέφευγαν τις εμφανίσεις του τα τελευταία χρόνια, νιώθοντας κουρασμένοι από τα δεδομένα. Αλλά, τώρα που έγινε ευρύτερα γνωστό ότι περνάει δύσκολα –ότι δίνει τη δική του σκληρή μάχη με τον καρκίνο– όποιος κάπου, κάπως, στάθηκε στη ζωή με τα τραγούδια του να γίνονται soundtrack της χαράς, της λύπης και των προβληματισμών του, ένιωσε την ανάγκη να ανέβει στο Βράχων και να δείξει ότι κι αυτός περπάτησε μαζί του. 

Αυτό το συναίσθημα ήταν λοιπόν που έδωσε τον τόνο στη συναυλία, καθιστώντας τα όποια παράπονα μπορεί να υπήρξαν στα τι και πώς επουσιώδη. Άλλωστε με τον Θάνο Μικρούτσικο ήταν πάντα δύσκολο να τα συμφωνεί κανείς σε όλα· δεν θα τα συμφωνούσε λοιπόν ούτε στη συγκεκριμένη περίσταση. Προσωπικά, ας πούμε, ήξερα από την αρχή πού θα τα χαλούσαμε στο Βράχων και δυστυχώς (για εμένα) επαληθεύτηκα: ο Μίλτος Πασχαλίδης δεν παλεύεται όταν τραγουδά Δημήτρη Μητροπάνο, πέφτει τόσο έξω από το ζητούμενο με την κακοτοποθετημένη του ρώμη, ώστε δοκιμάζει την αν(τ)οχή σου. Και η Μαριάννα Πολυχρονίδη αποδείχθηκε πολύ λίγη για να επωμιστεί τραγουδάρες σαν το "Μια Πίστα Από Φώσφορο" και το "Ατομική Μου Ενέργεια". Για να είμαι δίκαιος, ωστόσο, ο Πασχαλίδης με εξέπληξε στον "Τυμβωρύχο", πετυχαίνοντας να προσαρμόσει επιτυχώς στο ζητούμενο το ηρωικό στυλ ερμηνείας του. 

Μια που πιάσαμε τις εκπλήξεις, να πούμε ότι ο Μικρούτσικος την ήθελε λίγο ανακατωμένη την τράπουλα σε αυτές τις εμφανίσεις. Πέρα δηλαδή από το ότι έβαλε στο πρόγραμμα τραγούδια που δεν ακούμε συχνά, ανέτρεψε και ορισμένες προσδοκίες στο ποιος θα έλεγε τι –είχε για παράδειγμα τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, αλλά έδωσε το "Μαχαίρι" στον Κώστα Θωμαΐδη. Και πάνω που άρχιζες τα «γαμώτο» από μέσα σου, εκείνος σε καθήλωνε με μια απίστευτη, δική του ερμηνεία. Ο Γιώργος Μεράντζας ήρθε αναμενόμενα να πει τη "Δίκοπη Ζωή" (σε μια μέτρια ωστόσο εκτέλεση), εν τέλει όμως καταχειροκροτήθηκε λέγοντας τα "Ξεχωρίσματα": το ηπειρώτικο δηλαδή με το οποίο, κατά παραίνεση του Μικρούτσικου, πολλά χρόνια πριν, έκανε καντάδα στην αγαπημένη του, με την οποία μάθαμε μάλιστα ότι είναι ακόμα παντρεμένος. 

Η Ρίτα Αντωνοπούλου συγκίνησε επαρκώς το Αριστερών καταβολών και πεποιθήσεων ακροατήριο με μια γερή ερμηνεία στυλ Μαρία Δημητριάδη στον "Μικρόκοσμο", αλλά ήταν όταν απέδωσε απροσδόκητα ωραία την εξωστρέφεια του "Μηδέν" όπου πέτυχε διάνα –έστω κι αν της έκλεψε την παράσταση ο Μικρούτσικος, ο οποίος σηκώθηκε από το πιάνο και άρχισε τα ...χορευτικά! Ο Χρήστος Θηβαίος βιαζόταν πολύ να βάλει τον κόσμο να του κάνει κερκίδα και είχε μια κινησιολογία που δεν άρμοζε πάντα με τον χαρακτήρα όσων κλήθηκε να πει· όταν όμως τραγούδησε τον "Άμλετ Της Σελήνης" αποτυπώθηκε τόσο καλός, ώστε σε έκανε να παρακάμψεις τα υπόλοιπα. 

Ο Γιάννης Κότσιρας διανύει περίοδο ερμηνευτικής ωριμότητας, αν και επιμένει να κάνει τον λαϊκό τραγουδιστή ενώ διαθέτει φωνή για διαφορετικά πράγματα. Έτσι, στο προσωπικώς υπεραγαπημένο "Πάντα Γελαστοί" υπήρξε μετρημένος μα λίγος, φανέρωσε εντούτοις το εύρος των εκφραστικών του δυνατοτήτων στο "Είσαι Η Πρέβεζα Και Το Κιλκίς". Ο Μανώλης Μητσιάς, αντίστοιχα, δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολιών και αμφισβήτησης όταν είπε το "Ερωτικό (Με Μια Πιρόγα)", έμεινε ωστόσο εκτεθειμένος στο "Ατομική Μου Ενέργεια", όπου νομίζω κανείς δεν κατάλαβε τι έκανε δίπλα στην Πολυχρονίδη. 

Αλλά οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του Βύρωνα ήταν ο Γιώργος Νταλάρας, η Χάρις Αλεξίου, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο ίδιος ο Μικρούτσικος. Δυστυχώς για τους επιγόνους, δυστυχώς για όσους συναδέλφους πασχίζουν να τους «ψηλώσουν» μη και τους βγει λειψό το παρόν του ελληνικού τραγουδιού (και τι θα απογίνουν...), δυστυχώς για τους παροικούντες το Εναλλακτικόν που προσδοκούν την πτώση και καταστροφή των μόσχων των χωνευτών, ο γηπεδικός Παπακωνσταντίνου του "Ένας Νέγρος Θερμαστής Από Το Τζιμπουτί", ο υπερηχητικός Νταλάρας του "Καραντί", η Χαρούλα που ξέρει πώς να σε κάνει να δακρύσεις με ένα "Φεύγω Και Μη Με Περιμένεις" –κι ας μην μπορεί πια να πει την "Ελένη" χωρίς ενισχύσεις στις ψηλές νότες– και ο συνθέτης που κολάζεται ακόμα μόνος στο πιάνο με το «μάνα θα πάω στα καράβια» του Νίκου Καββαδία, παραμένουν οι θεματοφύλακες του «σπουδαίου» στην εποχή που όλοι σχεδόν προσπαθούν να χαμηλώσουν τον πήχη του. 

Όπως έγραψα και πιο πάνω, όμως, δεν είναι ο τόπος και ο χρόνος για να ανοίξουμε τέτοιες κουβέντες. Στον Βύρωνα τιμήθηκε η παρακαταθήκη του Θάνου Μικρούτσικου, του συνθέτη εκείνου που μετρά εμβριθή έργα για μικρή ορχήστρα & μαγνητοταινία άγνωστα στο ευρύ κοινό, μα την ίδια στιγμή πέτυχε να κάνει και μεγάλα λαϊκά σουξέ με τραγούδια τα οποία μιλούσαν για περίεργα έως και ολίγον ακατάληπτα πράγματα : για άτομα που δεν χωρούσαν στην ύλη, για το πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία (και η ιστορία σιωπή), για νικημένους που τραύλιζαν άριες κάποιας όπερας, για μαχαίρια βγαλμένα θαρρείς από horror νουβέλες. 

Η υποδειγματικώς ομαδική εκτέλεση της "Ρόζας", με όλο σχεδόν το θέατρο να τραγουδά συγκινημένο τους στίχους, υπήρξε ιδανικό φινάλε καρδιάς και για μας και για τον Μικρούτσικο. Ό,τι και να γίνει στο εξής, η αγάπη καταγράφηκε με τον πλέον ηχηρό και αδιαφιλονίκητο τρόπο. 

Κώστας Λειβαδάς - συνέντευξη (2017)

Μία από τις πιο πλήρεις συζητήσεις που έχω κάνει με τον Κώστα Λειβαδά έγινε πίσω στο 2017, με αφορμή το άλμπουμ «Χαμένη Διαδρομή» που έβγαλε τότε, στο αναπάντεχο reunion του με τους Υπνοβάτες (δείτε κι εδώ).

Η κουβέντα μας πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis και αναδημοσιεύεται τώρα κι εδώ, με μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες προέρχονται από το υλικό που δόθηκε στον Τύπο για το promo της «Χαμένης Διαδρομής»

2014, χρόνια μαύρα για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, μέρες που πολλοί βούλιαξαν στον μικρόκοσμο των προβλημάτων τους –αλλά η παρέα που κάποτε συγκροτούσε τους Υπνοβάτες, έρχεται και πάλι κοντά. Πώς ήταν εκείνο το διάστημα και τι «έκανε τη μνήμη να αρχίσει να παίζει φλίπερ»;

E, αυτό ακριβώς είναι... Θα έλεγα ότι αμέσως μετά το άλμπουμ Του Λόγου Το Αληθές Μέρος 1ον: Γραμμένο Με Κόκκινο (2013) και την αρχή της επιτυχίας του τραγουδιού "Η Επιμονή Σου" μέσα στο καλοκαίρι-θρίλερ του 2015 (ακόμα και η γενέθλια συναυλία μου για το 18 Χρόνια Δρόμος έμελλε να γίνει την ημέρα που έκλεισαν οι τράπεζες), ένιωσα πολύ καθαρά ότι μπροστά μου ανοίγονταν δύο δρόμοι: ένας μιας αληθινά μεγάλης κατάθλιψης κι ένας της επανεκκίνησης ενός «18άρη». 

Έκλεισαν τότε πολλοί λογαριασμοί. Πήρα ένα πτυχίο που ήθελα καιρό και μετά, εντελώς αναπάντεχα, μέσω του Μανώλη Μπλαζαντωνάκη (πρώτου μπασίστα των Bloody Revolution), άρχισε να ξετυλίγεται ένα κουβάρι στοιχειωμένο και χαμένο. Παλιοί τίτλοι, ανολοκλήρωτα τραγούδια που το κάθαρμα θυμόταν από όταν ήμασταν 18άρηδες, setlists από συναυλίες, περιστατικά σε πρόβες... 

Κι όταν πια πήγαμε σπίτι του, αφού είπα δύο τραγούδια για το αρχείο μας, άκουσα για πρώτη φορά παλιές μας πρόβες τις οποίες αγνοούσα ότι υπήρχαν. Ύστερα ηχογραφήσαμε στο home studio του το "Απλά Και Μόνο" και τότε είπα ότι έπρεπε να ξαναβρώ τον Κώστα Καββαδία και το φάντασμα των Υπνοβατών.

Πόσο κοντά ή μακριά βρίσκονταν οι Bloody Revolution και οι Υπνοβάτες ως προς τι άκουγαν, τι έπαιζαν, τι επεδίωκαν; Αλήθεια, ο Γιάννης Ταρσούλης βρέθηκε καθόλου στους Υπνοβάτες;

Α, ήταν πολύ διαφορετικά συγκροτήματα... Στους Bloody Revolution, πρώτα-πρώτα, αρχηγός ήταν ο Ταρσούλης. Κάναμε πρόβες στο καμαράκι του, επίσης στη Νέα Πεντέλη, με παλτά και σκούφους τον χειμώνα. Δεν χωρούσαμε και πολύ, μάλιστα, οπότε είχα φάει πολλές φορές το μπάσο στο μάτι! Ακούγαμε Bad Company, Ten Years After, πολύ Rolling Stones, Chuck Berry, μπλουζ και πάντα (μα πάντα!) Neil Young και Van Morrison. Από κομμάτια δικά μας είχαμε μονάχα το "Απλά Και Μόνο": ένα πρωτόλειο μπλουζ, δικό μου, βγαλμένο κατευθείαν από τον Muddy Waters και τους Εξαδάχτυλος. Πολύ πρώιμο, με ήχο vintage για τα 1990s. 

Οι Υπνοβάτες ήταν κάτι άλλο, εντελώς. Κι ένα χαρμάνι πολύ ετερόκλητων επιρροών: Velvet Underground, Howard Devoto, οι Cure του Pornography, οι Billy Cobham και Ginger Baker τους οποίους λάτρευε ο ντράμερ μας, μέχρι και John Lennon, Paul McCartney, Stone Temple Pilots, Elvis Costello. 

Ως αποτέλεσμα, οι καυγάδες ήταν καθημερινοί! Το grunge είχε πλέον έρθει για τα καλά, εγώ επέμεινα για ελληνικό στίχο, ενώ μας ενδιέφερε κυρίως να γράψουμε δικό μας υλικό. Με τόσες τεράστιες αποστάσεις, στις setlists των ζωντανών μας εμφανίσεων χώραγαν άνετα διασκευές σε The Sound, New Model Army, David Bowie και Nirvana, μέχρι και στο "Looking For A Girl With A Washing Machine" των Big Sleep.

Όσο για τον Ταρσούλη, με την τρελή αγάπη του για τις μηχανές, τον χάσαμε εντελώς με τον καιρό. Μας έριχνε άλλωστε και κάποια χρόνια.

"Απλά Και Μόνο", Χριστούγεννα, χορός του λυκείου Νέας Πεντέλης. Τι έχει συγκρατήσει η μνήμη πιο έντονα από όλα αυτά;

Ε, χαμός, σαν αμερικάνικη ταινία... Οι φωτογραφίες του τότε, μοιάζουν σήμερα από την προϊστορική εποχή. Πριν τον χορό του λυκείου μας, την ώρα που κάναμε soundcheck και προσπαθούσαμε να κουμαντάρουμε τον ήχο με όσα ξέραμε, έκαναν παράλληλα γυμναστική και κάτι κυρίες, άστα να πάνε! Έξω ψιλοχιόνιζε, ο χορός είχε πολύ κόσμο και το αρχικό μας ψάρωμα ήταν τρελό. Στη διάρκεια όμως του λάιβ μας βγήκε θράσος, σαν να ήμασταν μεθυσμένοι, ενώ το "Απλά Και Μόνο" οδήγησε σε εφηβική έκρηξη και χορό.

Πού βρίσκεται όμως το "Απλά Και Μόνο"; Πώς και δεν μπήκε κι εκείνο στον δίσκο που έχουμε τώρα στα χέρια μας; 

Δεν το βάλαμε τελικά στον δίσκο, μας φάνηκε πολύ άγουρο, παρόλα τα Slim Harpo κόλπα του. Υπάρχει κι ένα άλλο μυστηριώδες και μονίμως ατελείωτο τραγούδι, ο "Κύριος Yardbird" –από τότε μέχρι σήμερα μπορεί να έχω γράψει και 40 κουπλέ. Κάποια στιγμή πρέπει πάντως να μπουν κάπου, έστω ως bonus tracks, καθώς αποτελούν τη ρίζα. Ήμασταν τρελοί με τα μπλουζ και εκπλήσσομαι που ο Μανώλης εξακολουθεί να παίζει Reverend Gary Davis.

Από την άλλη, το "Κρατήσου Απ' Τη Στάχτη" μας είναι ήδη γνώριμο ως "Στάχτη Του Ονείρου", από τον δίσκο του 2010 Κρατήσου Απ' Τη Στάχτη. Τι υπαγόρευσε την εκδοχή που ακούμε στη Χαμένη Διαδρομή; 

Το "Κρατήσου Απ' Τη Στάχτη" είναι ένα τραγούδι που λατρεύει ο Καββαδίας, αλλά κι ένα τραγούδι-γέφυρα για μένα. Πιστεύω επίσης ότι τώρα ηχογραφήθηκε πιο σωστά. Πέρα από την πλάκα, εδώ παίζαμε το αγαπημένο σπαστό τέμπο των Coldplay 20 χρόνια πριν, όπως και στα "Αεροδρόμια". Μάλλον θέλαμε λοιπόν να το νιώσουμε ξανά αυτό.

Με βάση το νέο υλικό που φτιάξατε μαζί, πώς αποτιμάτε τα όσα κάνατε τότε και τα όσα, ίσως, θα μπορούσατε να έχετε κάνει, αν δεν είχατε διαλυθεί; Έγιναν τέτοιες συζητήσεις μεταξύ σας;

Κοίτα, στην πραγματικότητα είναι μια πολύ τρελή ιστορία αυτή των Υπνοβατών, γιατί διαλύθηκαν ακριβώς τη στιγμή που πήγαιναν ν' αγγίξουν το όνειρο μιας δισκογραφικής έκδοσης. Κι εκείνο το παρολίγον θαύμα, άφησε κι ένα τραύμα, πολύ ύπουλο. Η διάλυση η ίδια, πάντως, έγινε για τους συνηθισμένους λόγους: οι τρεις σπούδαζαν ναυτιλιακά –ο ένας έφυγε μάλιστα αμέσως στο εξωτερικό κι εκεί ζει εδώ και 20 πια χρόνια– εγώ πέρασα στο Πανεπιστήμιο Κομοτηνής, ο άλλος έψαχνε να βρει δουλειά, υπήρχε επιπλέον ο στρατός και τα προσωπικά του καθένα. 

Τυραννήθηκα πολύ με τη σκέψη του τι θα είχε γίνει αν δεν διαλύονταν τότε οι Υπνοβάτες, παρόλο που η ζωή μου και μεγάλο μέρος από τα τραγούδια μου παρέμειναν έκτοτε σταθερά προσανατολισμένα στον ηλεκτρισμό και στην παντοδύναμη ενέργεια του rock 'n' roll. Ο Καββαδίας, πάντως, που κι αυτός διατηρεί το δικό του αγγλόφωνο γκρουπ σήμερα (τους Black Circus), είναι κατηγορηματικός ότι έτσι έπρεπε να γίνει. Γιατί όλοι μας είχαμε να διανύσουμε μια διαφορετική ρότα –εντός κι εκτός μουσικής– κι εγώ ειδικά δεν θα είχα γράψει γύρω από όλα τα είδη μουσικής που με απασχολούσε να μπολιάσω με το ελληνικό τραγούδι.

Δεν ξέρω... Αν και η πλατιά μάζα στην Ελλάδα ποτέ δεν αγάπησε αυτά τα ιδιώματα (ή παραμένει εντελώς άσχετη μαζί τους), εγώ ακόμα το σκέφτομαι.

Έφερε δηλαδή τριγμούς μεταξύ σας η δική σας δημιουργική συνειδητοποίηση υπέρ του ελληνικού στίχου; Ήταν παράγοντας διάλυσης, μαζί με όλα τα υπόλοιπα που πολύ τσεκουράτα έχετε περιγράψει ως «υποχρεωτική στράτευση, σπουδές και παρέμβαση γονέων, έλλειψη κουλτούρας και δημοφιλίας του ηλεκτρικού τραγουδιού στην Ελλάδα, προσωπικές περιπέτειες, περιπλάνηση και άγνοια κινδύνου, εθισμοί και ρίσκα και, κάτω από όλα, ανωριμότητα και κορίτσια»;

Όχι. Υπήρξε αιτία λογομαχιών στην αρχή, αλλά δεν ήταν στους λόγους της διάλυσης. Φαγωνόμασταν περισσότερο για την κατεύθυνση του ήχου και για τις ενορχηστρώσεις, όμως είχαμε πια μπει για τα καλά στο τριπ. Από τότε μάλιστα υπήρχε όχι μόνο το πρώτο μου τραγούδι που ηχογραφήθηκε ποτέ –το "Είμαι Ακόμα Ζωντανός" (Γιώργος Δημητριάδης & Μικροί Ήρωες)– αλλά και το αρχικό προσχέδιο του "Σα Να Μην Πέρασε Μια Μέρα", με το ραπάρισμα, με διαφορετικό ρεφρέν και με funky κουπλέ!

Με εσάς φοιτητή στην Κομοτηνή, σε εποχές δίχως ίντερνετ, πώς μπόρεσε και διατηρήθηκε το σχήμα; 

Ήταν μια τρέλα το Κομοτηνή-Αθήνα, για όσο το άντεξα. Ανεβοκατέβαινα με το ΚΤΕΛ, 12ωρα επί 12ώρων, ή με το αργό τρένο, 3 μπορεί και 4 φορές κάθε μήνα. Ε, και κλασικά, τηλέφωνα με μετρητές σε περίπτερα, σταθερό πιο μετά, «το άκουσες αυτό;», «βγήκε εκείνο», «αγόρασε το άλλο». 

Στο δισκάδικο του Θανάση Γκαϊφύλλια στην Κομοτηνή –ο οποίος μου στάθηκε σαν πατέρας– βρήκα τον παράδεισό μου. Και δεν το 'χε και σε τίποτα ο Θανάσης, να βάλει στο τέρμα μια καινούρια κυκλοφορία στις 10 το πρωί. Την αγάπησα την Κομοτηνή, πολύ. Εκεί αποφάσισα ότι θα αφιερωθώ οριστικά στη μουσική. Έγραφα από το πρωί ως το βράδυ και, μετά τη διάλυση των Υπνοβατών, έδωσα εκεί την πρώτη μου συναυλία και κυκλοφόρησα και τα δύο πρώτα μου κομμάτια. Στα οποία τραγουδούσα κιόλας, σε παραγωγή Γκαϊφύλλια.

Τα demo για τα οποία τόσο σκληρά δουλέψατε με τους Υπνοβάτες, έφτασαν εν τέλει στον Γρηγόρη τον Βάιο της Wipe Out; Και ποια ήταν η γνώμη του;

Ο Βάιος «ο ΨΥΧΟΡΟΚ» ήταν και είναι μια θρυλική φυσιογνωμία για εμένα. Ήταν φίλος του αδερφού μου, αλλά και όλων των παλιών μηχανόβιων της Πεντέλης: σύχναζαν στο Maze της Πανόρμου, όπως και στο 7 Plus 7 της Ηφαίστου. Λόγω και των εκπομπών του, κυρίως όμως λόγω της ηγετικής του φυσιογνωμίας, με είχε επηρεάσει πολύ. Δεν έχανε μάλιστα ευκαιρία να μου προτείνει τρελά πράγματα, ήδη απ' όταν ήμουν 14 χρονών. «Παρ'το και φύγε», μου έλεγε, με το βινύλιο να βρίσκεται σε αδιαφανή σακούλα, χωρίς καν να μπορώ να δω τι πληρώνω στο ταμείο! (γέλια) Ένα από τα αριστουργήματα που μου είχε δώσει ήταν και το Jacobites των Nikki Sudden & Dave Kusworth (1984).

Ενθουσιάστηκε λοιπόν όταν του είπα ότι έχουμε δικό μας γκαράζ στη Νέα Πεντέλη. Και, όταν άκουσε το δεύτερο demo μας (το βελτιωμένο), μου 'χε πει «κάντε άλλα 2 τραγούδια και το βγάζω». Τι παράσημο! Κι όμως, σε 2 μήνες από τότε, διαλυθήκαμε. Την πιο λάθος ώρα... Τα 2 έξτρα κομμάτια, που δεν άκουσε ποτέ ο Γρηγόρης, μπήκαν τώρα στη Χαμένη Διαδρομή.

Τι μέλλει γενέσθαι με τους Υπνοβάτες; Θα σας δούμε live μέσα στο 2017; Θα υπάρξει δισκογραφική συνέχεια; 

Έλα ντε... Θέλουμε πολύ κάποιο δεύτερο άλμπουμ κι εγώ και ο Καββαδίας, κάτι πολύ πιο απελευθερωμένο! (γέλια) Είναι η πηγή μας, δεν γίνεται αλλιώς. Ακόμα κι αν τότε τα ραδιόφωνα, αν μπορούσαν, θα είχαν καταργήσει και τις ηλεκτρικές κιθάρες και τα μπασοτύμπανα. Comes a time, όμως, αυτό που λέμε εδώ για τον τροχό... 

Φυσικά και θα παίξουμε ζωντανά, κλαμπίστικα, καθώς θα χειμωνιάζει, όπως τότε –αν και ίσως κάνουμε και μια επετειακή συναυλία μόνο για Πεντελιώτες. Ήδη βέβαια έχω εντάξει τραγούδια των Υπνοβατών και στις δικές μου εμφανίσεις.

Κώστας Λειβαδάς & Υπνοβάτες - Χαμένη Διαδρομή [δισκοκριτική, 2017]

Μια κριτική μου από τo 2017 στο άλμπουμ «Χαμένη Διαδρομή» του Κώστα Λειβαδά. Ο οποίος άφησε τότε, για λίγο, τη σόλο πορεία του ως τραγουδοποιός, ώστε να ξανασυναντήσει τους Υπνοβάτες: το συγκρότημα που είχε για μικρό διάστημα πίσω στις αρχές του 1990. 

Όπως και άλλα μου κείμενα της ίδιας περιόδου, η κριτική αυτή πρωτοδημοσιεύτηκε στο Avopolis, του οποίου ήμουν τότε αρχισυντάκτης. Αναδημοσιεύεται τώρα εδώ με πολύ μικρές, αισθητικής φύσης τροποποιήσεις.

* Η κεντρική φωτογραφία, με τον Λειβαδά και τον Κώστα Καββαδία, προέρχεται από το υλικό που διατέθηκε στον Τύπο στο πλαίσιο του σχετικού promo 

Χωράει μεγάλη συζήτηση, αλλά τα τελευταία (αρκετά) χρόνια, ενώ υποτίθεται ότι ακούμε πολύ ροκ, μένω σταθερά με την εντύπωση ότι τίποτα τέτοιο δεν συμβαίνει –και σίγουρα όχι εντός συνόρων. Είναι παλιές σκέψεις αυτές, μου τις έφερε όμως ξανά ο νέος και παλιός μαζί δίσκος του Κώστα Λειβαδά. 

Ακούγεται παράδοξο αυτό το «νέος και παλιός μαζί» για όσους δεν γνωρίζουν το ιστορικό τούτης της Χαμένης Διαδρομής, αλλά είναι κυριολεκτικό: εδώ έχουμε 4 τραγούδια γραμμένα στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν και ήταν ενεργοί οι Υπνοβάτες (με ατόφιες τις τότε ενορχηστρώσεις τους), συν 4 που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, όταν ο Λειβαδάς ξαναβρέθηκε με τους τότε συνοδοιπόρους Κώστα Καββαδία (κιθάρες και όχι μόνο), Μανώλη Ελισαίο (μπάσο) & Μάκη Πεκτζιλίκογλου (τύμπανα). 

Το ποιο είναι παλιό κομμάτι και ποιο καινούριο, τώρα, δεν ξεχωρίζει –τουλάχιστον όχι σε πρώτη ματιά. Κι αυτό το λέω για καλό, γιατί υπάρχει μια ενιαία αισθητική, καθώς και μια αίσθηση συνόλου, όπως και ροή, που σε κάνει να παίζεις τον δίσκο στο repeat δίχως να βαριέσαι. Είναι τέτοια η κατάσταση στο ελληνικό ρεπερτόριο σήμερα, ώστε εδώ θα μπορούσε να τελειώνει η παρούσα αποτίμηση χωρίς να χρειαστεί να προστεθούν περισσότερα. Αλλά ας επιμείνουμε λίγο ακόμα.

Η αισθητική των Υπνοβατών απηχεί τις ηλεκτρικές ανησυχίες της δεκαετίας του 1990 και, από μια τέτοια άποψη, ίσως ο δίσκος να ακουστεί «παλιός» σε νεότερα αυτιά, χαμένος σε αναζητήσεις οι οποίες έγιναν περιθωριακές όταν κατέπεσε το οικοδόμημα του «ελληνικού ροκ». Οι επιρροές τους, επίσης, είναι ευδιάκριτες, είτε για αμερικάνικα πράγματα μιλάμε, είτε για βρετανικά, είτε για τον Γιώργο Δημητριάδη και τους Μικρούς Ήρωες –γιατί, αν συγγενεύει με κάτι η Χαμένη Διαδρομή, είναι με το δικό τους δισκογραφικό ντεμπούτο Αφορμές Για Ανταρσία (1994), το οποίο βγήκε όταν περίπου διαλύονταν οι Υπνοβάτες: το τραγούδι "Τα Βλέπω Όλα" αποτελεί χαρακτηριστικό στιγμιότυπο.

Ωστόσο όλο το ζουμί βρίσκεται νομίζω σε αυτή την τύποις «αχίλλειο πτέρνα». Αφενός γιατί το καινούριο που μας σερβίρεται τα τελευταία χρόνια πολύ συχνά ανακατασκευάζει ηχητικούς κόσμους ακόμα παλαιότερους των 1990s, οπότε το επιχείρημα «παλιό» και «νέο» εξανεμίζεται –τουλάχιστον για όσους από μας δεν νοιαζόμαστε να παίξουμε παίγνια hype και coolness. Αφετέρου γιατί ο Λειβαδάς με τους Υπνοβάτες αποτυπώνονται γλαφυρότατα ως rockers, με έναν τρόπο που τόσες και τόσες μπάντες νέων παιδιών δεν έχουν καταφέρει, βραχυκυκλωμένες σε εναλλακτικές διαδρομές στις οποίες περισσεύει το στυλ μα χάνεται η ιδρωμένη διάσταση της rock 'n' roll υπόθεσης, όπως και η έξαψη που τη συνόδευσε ιστορικά καθώς διασυνδέθηκε με την αξία και τη σημασία της δήλωσης «είμαι νέος». 

Έτσι, τραγούδια όπως η "Χαμένη Διαδρομή", το "Πάνω Απ' Τη Διασταύρωση" ή το "Λες Να Μην Ξέρω" επαναφέρουν σε ένα χλιαρό indie παρόν τη διασύνδεση των ανοιχτών ενισχυτών με το ξεδίψασμα της εσώτερης πυρκαγιάς («ένα τραγούδι να διαλύσει την αντάρα»), με την απελπισία που μπορεί να συνοδεύει το γκρέμισμα κάποιων πρώτων συναισθηματικών σταθερών –μαθαίνοντάς μας the hard way την ικανότητα της ατέλειωτης ρόδας του χρόνου να μας σκορπά («συντρίμμια οι σκάλες που έφταναν στον ουρανό/παλεύουμε τώρα στο άγριο κενό»)– αλλά και με την αλήθεια της όποιας συνοικίας μπορεί να μας διαμορφώνει, γενόμενη στα μάτια μας «περιφέρεια μέσα στο περιθώριο».

Τη διασύνδεση, εν τέλει, εκείνου που τραγουδάς με αυτό που έχεις βιώσει και σε τσουρουφλάει. Και όχι με την πιστή αναπαραγωγή της όποιας φάσης μπορεί να θαύμασες ακούγοντας τον τάδε δίσκο ή ίσως βρήκες να θεωρείται cool σε ορισμένες γωνιές του ιστορικού κέντρου της Αθήνας.