Μιχάλης Δέλτα - συνέντευξη (2010)

Περιττεύουν νομίζω οι συστάσεις για τον Μιχάλη Δέλτα, αφού πίσω του υπάρχει ως μόνιμη σταθερά η παρακαταθήκη των Στέρεο Νόβα. Δεν θα ισχυριστώ ότι έχω ακούσει κάθε προσωπικό δίσκο που έφτιαξε μετά τη διάλυσή τους, ούτε ότι με αφορά η κοσμοθεωρία την οποία συχνά εκθέτει δημόσια· ωστόσο παραμένει καλλιτέχνης τον οποίον εκτιμώ, τόσο για τα εκφραστικά του μέσα, όσο και για τη διαχείρισή τους. Το τελευταίο του σόλο ΕΡ Higher Frequencies βγήκε τον Απρίλη (από την Inner Ear), οπότε η κουτσουρεμένη λόγω κορωνοϊού επικαιρότητα προσφέρει αφορμή για την αναδημοσίευση μιας παλιότερης κουβέντας που έκανα μαζί του –πριν 10 χρόνια, τότε που έβγαλε το άλμπουμ Tech Me Away στην Klik Records. Η συνέντευξη έγινε για λογαριασμό του περιοδικού Ήχος + Εικόνα (τεύχος Ιουνίου 2010) και δημοσιεύεται στο ίντερνετ για πρώτη φορά, με μικρές, αισθητικής φύσης, προσαρμογές...

Το νέο σου δισκογραφικό έργο Tech Me Away διαθέτει εμφανείς techno αναφορές. Είναι ο ήχος που θα έλεγες ότι σε αφορά περισσότερο, από όλο το φάσμα της dance κουλτούρας; 

Η techno ήταν μουσική επανάσταση. Βοήθησε τους νέους στις δεκαετίες 1980 και 1990 να ακουμπήσουν σε μια κουλτούρα η οποία τους ώθησε να εκφραστούν μέσα από ένα περισσότερο υπαρξιακό επίπεδο, σε σχέση με άλλες χορευτικές μουσικές. Αυτό φυσικά συνέβη ασυνείδητα. Παρ' όλα αυτά, η techno έγινε η μουσική των μεγαλουπόλεων, του αστικού τοπίου.

Δούλεψες 3 χρόνια για το Tech Me Away, χωρίς να σε απασχολούν ηχητικές μόδες ή τα συνήθη κλισέ για το πόσο συχνά πρέπει να εμφανίζεται κανείς δισκογραφικά. Είναι πράγματα τα οποία αγχώνουν τους νεότερους καλλιτέχνες, έχουν όμως κάποια έστω αληθινή βάση; 

Οι καλλιτέχνες, όταν ζούμε με την ανασφάλεια της «εικόνας» μας, μπορούμε να γίνουμε ιδιαίτερα επιπόλαιοι και αποπροσανατολισμένοι από την ουσία της τέχνης μας. Στο παρελθόν έχω υπάρξει ιδιαίτερα παραγωγικός –δύο δίσκοι σε έναν χρόνο– χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και κάτι. Επειδή δημιουργώ τα πάντα μόνος μου, υπάρχει ένα κόστος προσωπικό, πλέον και χρονικό. Το να κυκλοφορεί λοιπόν κάποιος ένα άλμπουμ τον χρόνο είναι για μένα δημιουργικό, εφόσον δεν επαναλαμβάνεται ο ίδιος ο δημιουργός. Με μια αποστασιοποιημένη ματιά, θεωρώ αναγκαίο ένα «κενό» ανάμεσα στις δουλειές, για να μπορεί κανείς να βιώνει την παρατήρηση σε ό,τι έχει προηγουμένως τελειώσει. 

Υπάρχει αληθινό περιθώριο ανάπτυξης της ηλεκτρονικής κουλτούρας στην Ελλάδα; Ή, όπως και στα ροκ πράγματα, βασιλεύει η μαϊμουδιά και τελικά ελάχιστοι εμβαθύνουν, με αποτέλεσμα ο κύκλος να παραμένει πάντοτε στενός;

Ξέρω ότι υπάρχουν νέοι ταλαντούχοι και με φιλοδοξίες, σε σχέση με την ηλεκτρονική μουσική στην Ελλάδα. Αλλά, για να αναπτυχθεί μια τέτοια κουλτούρα, χρειάζονται και δυνατοί υποστηρικτές, οι όποιοι δυστυχώς καταπιάνονται με την κακόγουστη λαϊκή διασκέδαση. Εταιρείες δισκογραφικές, σπόνσορες, τηλεοπτικά σόου, μουσικά κανάλια και όλα σχεδόν τα media. Από τη στιγμή που ο μέσος Έλληνας δεν γνωρίζει και πολλά σχετικά με την ηλεκτρονική μουσική, δεν είναι δίκαιο να τον κρίνει κάνεις αρνητικά. Εάν υπήρχε  καλή πληροφόρηση και υποστήριξη, θα άλλαζαν πολλά πράγματα στην ηλεκτρονική σκηνή της χώρας.

Με δεδομένο ότι μια ιδιαίτερη στιγμή της δισκογραφίας σου στάθηκε η συνεργασία με την Τάνια Τσανακλίδου για το Χρώμα Της Μέρας (2001), σε απασχολεί καθόλου το ελληνικό τραγούδι; Σε αφορά; 

Με αφορά η προσωπική μου σχέση με τη γλώσσα μας. Κατά καιρούς γράφω διάφορα και νιώθω μια πληρότητα όταν οι αναζητήσεις μου βρίσκουν καταφύγιο εκεί. Με συγκινεί το παλιό ελληνικό τραγούδι, τότε που οι στιχουργοί ήταν ποιητές και οι συνθέτες έμοιαζαν θρησκευτικοί ηγέτες. Σήμερα δεν με συγκινεί το κατασκευασμένο ψέμα κανενός, εκτός κάποιων ελάχιστων εξαιρέσεων, όπως η Σαβίνα Γιαννάτου, η Λένα Πλάτωνος και άλλων, μακριά από τα φώτα.

Μας κάνει η τέχνη καλύτερους; Θυμάμαι ότι σε άλλες σου συνεντεύξεις το έχεις αμφισβητήσει, θεωρώντας αυτήν την άποψη ως ελιτίστικη πλάνη...

Η σχέση μου με την τέχνη είναι ένα πολύτιμο εργαλείο με το οποίο έχω την ευκαιρία, αν θελήσω, να ανακαλύψω –ως έναν βαθμό– το ποιος είμαι. Αυτό δεν σημαίνει ότι γίνομαι απαραίτητα καλύτερος άνθρωπος. Τι σημαίνει άλλωστε καλύτερος; Ακούγεται πολύ ενοχικό/χριστιανικό. Γενικά, ο ψυχαναγκασμός του «καλύτερου», δημιουργεί αποστήματα στις ανθρώπινες σχέσεις. Και έχω διαπιστώσει ότι τις κάνει χειρότερες, διότι από μια τέτοια διαταραγμένη αντίληψη απουσιάζει το πιο σημαντικό απ’ όλα: η αποδοχή.

Έχει παγιωθεί πλέον μια σχέση ακροατή-μουσικής μέσω του ίντερνετ και του downloading, με ποικίλες επιπτώσεις. Για έναν καλλιτέχνη όπως εσύ, που επένδυσες 3 χρόνια για έναν δίσκο, είναι λόγος αγανάκτησης αυτή η ευκολία; 

Δεν αγανακτώ. Έχω εκφράσει το πώς εκλαμβάνω –ως άνθρωπος και δημιουργός– αυτήν την πραγματικότητα, η οποία βασίζεται και καλλιεργείται ατέρμονα γύρω από έναν άξονα ασυνειδησίας. Η μουσική είναι μια δωρεάν παροχή, πλέον. Σε λίγα χρόνια αυτού του είδους η «κλοπή» θα έχει δημιουργήσει τέτοιες κοινωνικές συνθήκες, από τις οποίες πιθανόν να απουσιάζει η αίσθηση της πνευματικής και μη ιδιοκτησίας. Το downloading δεν αποτελεί απλά μια παρανομία, μια κλοπή. Είναι μια συναισθηματική κλοπή. 

Γεννήθηκες στην Αθήνα, μεγάλωσες στην Αθήνα, ζεις στην Αθήνα. Σκέφτηκες ποτέ να φύγεις; Ποια είναι η σχέση σου, ως δημιουργού, με αυτήν την πόλη;

Η Αθήνα «ευθύνεται» για αυτό που είμαι μέχρι και σήμερα, θα πω χαριτολογώντας! Ζω μια καθημερινότητα με δυσκολίες και μικρές όμορφες στιγμές, όπως όλοι. Έχω ανάγκη από μια πιο ουσιαστική Αθήνα, μια περισσότερο δελεαστική πόλη. Η οποία να με εμπνέει όχι μόνο μέσα από εσωτερικές συγκρούσεις και οξύμωρα σχήματα, αλλά και από μια πνοή πολιτισμού. Από ένα είδος κυβερνητικού-πολιτικού ενδιαφέροντος. 

Σε ανησυχεί αλήθεια η νυν οικονομική κρίση και οι αλλαγές που απαίτησε πρόσφατα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Σε τι φάση βλέπεις να μπαίνει η ελληνική κοινωνία; 

Τώρα μας δίνεται, πολύ άκομψα, η δυνατότητα να αντιληφθούμε το πώς όλοι μας, ο καθένας προσωπικά, αναλωθήκαμε μέσα στην άγνοια και στον φόβο. Και μπορούμε να βρούμε ευέλικτους τρόπους απέναντι σε όποια δυσκολία, αρκεί να έχουμε ασκήσει με ηρεμία μια πρώτη αυτοκριτική και να μην σιχτιρίζουμε μονάχα τις κυβερνήσεις των τελευταίων 30 χρόνων. Δεν με ανησυχεί η κρίση ως προς τις βιοποριστικές μου ανάγκες, δεν με ξάφνιασε άλλωστε: εδώ και χρόνια έβλεπα ότι βαδίζουμε με απόλυτη ηλιθιότητα προς το κενό. Ο Έλληνας δεν έχει καμία ταυτότητα, δεν μπορεί να τηγανίσει μόνος του δύο επιτυχημένα αυγά. Χρειάζεται λοιπόν πάντα μια «Μητέρα» να τον απαλλάσσει από τέτοιου είδους ευθύνες.

Δείτε το επίσημο βιντεοκλίπ που σκηνοθέτησαν η Δέσποινα Σιδηροπούλου και ο Παντελής Φραντζής για το τραγούδι του Tech Me Away "She's A Boy" πατώντας εδώ. Ερμηνεύει η συμμετέχουσα στον δίσκο Etten.